Dramatisch verlies marktaandeel Vlaamse havens

De Vlaamse havens moeten stevig marktaandeel inleveren, onder meer aan de havens van Frankrijk. Toch wordt het verlies genuanceerd vanuit de haven van Antwerpen. “We trekken nieuwe rederijen aan.”

Evrard Claessens, professor Transporteconomie aan de Universiteit Antwerpen: “Ons land verloor de voorbije jaren niet alleen trafieken, maar ook marktaandelen. Het is normaal dat havens in tijden van crisis goederenstromen verliezen. Maar dat buitenlandse havens – uitgerekend die van Frankrijk – een voorsprong nemen in marktaandeel, is minder vanzelfsprekend.”

Claessens’ Jean Monnet Center of Excellence European Integration and Global Trade specialiseert zich aan de hand van Eurostat-gegevens in de handelsstromen van en naar Europa, en dat per land en per product. In 2008-2009 daalde de Europese invoer uit China met 13 procent, uit Zuid-Korea met 19 procent en uit Japan liefst met een kwart (in waarde). Daarbovenop verloor België in die trafieken nog eens een marktaandeel van 14 procent voor Koreaanse en 9 procent voor Chinese goederen.

Het marktaandeel van de concurrenten Nederland en Duitsland daalde lichtjes, met uitzondering van een relatieve versterking van de trafieken uit China. Frankrijk versterkte in 2009 echter consequent zijn positie met 5 tot 6 procent.

Claessens hecht belang aan de opgang van de Franse havens. “Die versterken hun positie door een betere ontsluiting. En omdat vooral Antwerpen trafieken verloor, dreigt dat verlies definitief te zijn.”

Eddy Bruyninckx, gedelegeerd bestuurder van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, blijft er gerust in. “Het verhaal is veel genuanceerder.” In containertrafieken sluit Antwerpen midden 2010 opnieuw aan op het niveau van voor de crisis. “De meeste rederijen hebben we teruggewonnen en we trekken er nieuwe aan”, zegt hij.

Behalve een commerciële bijsturing door de havens zelf, meent professor Claessens dat Vlaanderen ook politieke stappen kan nemen om de posities te versterken. “De andere havens kunnen hun goederen binnenpakken en laten de externe kosten betalen door Vlaanderen. Omdat de vrachtwagens uit Nederland hoofdzakelijk over onze wegen denderen, draait Vlaanderen op voor de kostprijs (bouwen van infrastructuur, milieu- en mobiliteitsproblemen). De invoering van een wegenvignet voor vrachtwagens zou een stap kunnen zijn om een einde te maken aan die feitelijke Vlaamse subsidies aan zijn logistieke concurrenten.”

H.B.