‘Downloaden, die corona-app!’

De corona-app is geen vrijheidsbedreiging, het is een bevrijding. Dat zegt Marc De Vos, decaan aan de Macquarie University in Sydney.

Ik heb COVIDSafe op mijn telefoon geïnstalleerd, de officiële corona-app die de Australische regering met veel fanfare heeft uitgerold om besmettingen met het nieuwe coronavirus te kunnen traceren. Die fanfare is nodig, want 40 tot 60 procent van alle Australische burgers moet de app gebruiken, opdat die de verspreiding van het virus daadwerkelijk zou kunnen vermijden of bestrijden. Nogal wat commentatoren vreesden voor een Chinees technototalitarisme Down Under. Het antwoord is zowat de meest privacyveilige app op de planeet.

COVIDSafe werkt via Bluetooth, wat datatransmissie toelaat zonder dat de telefoon actief is. De app werkt niet via geolocatie, zoals Google Maps of Uber. Hij registreert niet mijn bewegingen, alleen contacten met andere gebruikers. Alleen de datum, het tijdstip en de onderlinge afstand worden geregistreerd, geen locaties. De gegevens staan alleen op mijn telefoon, uiteraard met encryptie, niet in een database van de overheid. Alle registraties hebben een doorlooptijd van drie weken, in overeenstemming met corona-incubatie, nadien worden ze automatisch verwijderd.

Elke gebruiker die die ziek wordt, moet toestemming geven aan de overheid om de persoonlijke contactdata op te laden naar een beveiligde server. Pas dan kan de overheid de personen aanspreken waarmee de zieke in de incubatieperiode contact heeft gehad. De contactdata mogen voor geen enkel ander doel worden gebruikt, ook niet door de politie of een rechtbank. Ik kan te allen tijde de app uitzetten, wissen of alle geregistreerde data laten verwijderen. Na de pandemie zal de regering alle serverdata integraal deleten. Het hele systeem is zorgvuldig gereguleerd en gecontroleerd door een onafhankelijk orgaan.

Als dat geen goudstandaard is dan weet ik het niet meer. Ik vind het overdreven. Natuurlijk ben ook ik gevoelig voor het delen van persoonlijke data. Maar data delen doe ik dagelijks voor het comfort van draadloze communicatie, navigatie en internetdiensten. Die data worden overigens op grote schaal gecommercialiseerd. Nu deel ik data alleen voor de volksgezondheid en voor mijn eigen gezondheid. Voor het normaliseren van het dagelijks leven, dat zich in verplichte sociale afstand en isolatie afspeelt. Door het coronavirus heb ik nagenoeg geen persoonlijke vrijheid. De corona-app is geen vrijheidsbedreiging, het is een bevrijding.

Ik vraag mij af hoe goed COVIDSafe wel kan werken wanneer ziekte en toestemming zijn vereist. Als het van mij afhing, mocht de overheid de app verplichten op alle telefoons. Met dezelfde garanties welteverstaan. Dat is nog altijd veel minder ingrijpend dan een verplichte lockdown. Maar iets is veel beter dan niets. Zolang geen vaccin of sluitende medicatie bestaat, zullen we moeten leven en werken met het coronarisico. In Australië hebben ze ingezien dat we daarvoor moderne datatechnologie nodig hebben. Geen enkel spreidingsplan, geen enkele testbarrage, geen enkele voorraad maskers, geen enkele desinfectiecampagne heeft zoveel potentieel voor preventie en detectie.

Tegen die achtergrond vind ik de aanslepende Belgische discussies ronduit bevreemdend. Eerst over de mondmaskers, nu over de app. Het lijkt wel alsof we in België graag met terugkerende golven van infecties willen worstelen. Dat fenomeen kennen ze al in China, Zuid-Korea en Singapore. Modellanden in de geforceerde onderdrukking, maar niet klaar met sluitende monitoring bij de normalisering. Datzelfde scenario staat ongetwijfeld ons land te wachten, als het zich niet goed organiseert.

Traagheid, improvisatie, weifeling, geen of onduidelijke keuzes, en weinig perspectief op meerdere weken of maanden. Dat vat voor mij het parcours van het Belgische crisisbeleid samen. Maar in het geval van de app hebben we de overheid niet nodig. Apple en Google lanceren binnenkort een platform volgens analoge privacynormen. Diverse andere apps zijn al beschikbaar of zitten in de pipeline. Als de overheid niet wil, dan rest ons de spontane orde van gedeelde solidariteit en verantwoordelijkheid. Downloaden, die corona-app!