Het Oosterweelproject wordt opgenomen in de Vlaamse begroting. Dat betekent dat de Vlaamse regering voor een hele tijd een begrotingsevenwicht kan vergeten. Tenzij de regering-Bourgeois beslist zwaar te saneren.
Voor de Vlaamse begroting stapelt het slechte nieuws zich in korte tijd op. Eerst stuurde het Planbureau de groei- en de inflatiecijfers neerwaarts bij. Daardoor wordt de Vlaamse begrotingscontrole “zwaarder dan verwacht”, zei Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA). Er is sprake van een tekort van 700 miljoen euro.
Deze week raakte bovendien bekend dat de werken voor het Oosterweelproject starten in 2017. Het budget wordt opgenomen in de Vlaamse begroting. Dat is het gevolg van nieuwe regels die de Europese Commissie oplegt. Die bepalen dat zulke grote investeringsprojecten niet meer buiten de begroting kunnen worden gehouden. Het gaat om ongeveer 3,5 miljard euro, gespreid over vijf jaar.
De Vlaamse regering wil wel nog gesprekken voeren met de Europese Commissie om voor dit dossier een beroep te doen op de investeringsclausule, waardoor ze van het voorziene begrotingstraject mag afwijken om investeringen te financieren, zolang het tekort niet groter is dan 3 procent. Daarvoor moet de Vlaamse regering rekenen op de steun van de federale regering, die de dialoog met de Europese Commissie moet aangaan.
Volgens Vlaams minister van Financiën Annemie Turtelboom (Open Vld) is het nog niet duidelijk wat de precieze impact van het Oosterweelproject op de begroting zal zijn. Alles zal afhangen van de gesprekken met de Europese Commissie. Maar wie de Vlaamse overheidsfinanciën onder de loep neemt, komt al snel tot de conclusie dat het zeer twijfelachtig is of de regering nog een begrotingsevenwicht kan halen als de Oosterweelkosten – zelfs gespreid over vijf jaar – in de begroting worden opgenomen. Tenzij de Vlaamse regering voor een nieuwe uitgebreide besparingsronde kiest.
Zesde staatshervorming
De totale Vlaamse begroting voor 2015 bedraagt 38,3 miljard euro, een forse stijging ten opzichte van 2014. Door de zesde staatshervorming heeft de Vlaamse overheid er heel wat bevoegdheden bij gekregen, en die hebben een grote impact op de begroting. Aanvankelijk leek de Vlaamse begroting voor 2015 in evenwicht te zijn door een besparingsronde van 1,15 miljard euro. Maar zoals gezegd dreigt nu een tekort van bijna 700 miljoen euro. En zelfs als dat wordt weggewerkt bij de begrotingscontrole, dreigt het Oosterweelproject jaarlijks 600 miljoen extra te kosten.
Verdere besparingen in het overheidsapparaat zijn niet vanzelfsprekend. Tegen het einde van de legislatuur zal Vlaanderen het al met zo’n tweeduizend ambtenaren minder doen en de begrotingssanering van de regering-Bourgeois focust vooral op het overheidsapparaat. Besparen op posten als onderwijs ligt moeilijk, aangezien een belangrijk deel van de uitgaven lonen zijn en daar dus niet op kan worden beknibbeld. Wat met Cultuur, Media en Jeugd, met een budget van 1 miljard euro? Daar wordt al een gemiddelde besparing van 5 procent doorgevoerd. In de ondersteunende diensten, zoals steunpunten en sectorinstellingen, wordt tot 20 procent bespaard.
Als deze Vlaamse regering de komende jaren een begrotingsevenwicht wil bereiken, moet ze heilige huisjes aanpakken, zoals de belangrijke post Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, met een uitgavenbudget van 10,4 miljard euro.
ALAIN MOUTON
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier