Dominotheorie

Vlaams technologiebedrijf wint guerrilla-oorlog tegen Franse en Amerikaanse milieureuzen in Vietnam. Het geheim wapen van Seghers Engineering Water : Unitank.

Ho Chi Minh (Vietnam).

Tegen de Unitank van Seghers Engineering Water (SEW) zijn zelfs de Vietcong niet opgewassen. Terwijl de bombardementen van de grote mastodonten à la Générale des Eaux en US Filter geen zoden aan de dijk brachten, capituleerden de Vietnamezen voor de Vlaamse technologie van het milieubedrijf uit Wespelaar.

Eind vorige maand tekende Luc Vriens, gedelegeerd bestuurder van SEW, het eerste contract met Sonadezi, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het industriepark Bien Hoa 2, zo’n 28 km ten noordoosten van Ho Chi Minh (voormalig Saigon). Het betreft de bouw van een waterzuiveringsstation van 50.000 inwonersequivalenten (IE) voor de 86 bedrijven die zich op het terrein komen vestigen (samen investeren zij ruim 21 miljard frank in de regio). Het contract is 90 miljoen frank waard. Luc Vriens : “Knelpunt waren de zogenaamde consequential damages voortvloeiende schade in het contract. Uiteindelijk werd deze clausule geschrapt. Anders liepen we het gevaar achteraf te moeten opdraaien voor de verkeerdelijke handelingen van de exploitant. Denk bijvoorbeeld aan de 15.000 liter afvalslib, die door een fout van een Aquafin-medewerker in het Turnhoutse drinkwater terechtkwam ( nvdr het oude VMM-station werd indertijd door SEW gebouwd).”

Bijkomende installaties in de nabijgelegen industriezones zitten in de pijplijn. Zo wil Sonadezi met SEW een joint venture afsluiten voor een BOOT-project ( build, own, operate en transfer) met eigen middelen in de provincie van Dong Nai (budget van 90 miljoen frank). Voorts sloot het Vlaamse milieubedrijf een voorakkoord met de burgemeester van Hué om samen met de Waalse concurrent Degrémont het huishoudelijk afvalwater van de stad (500.000 inwoners) te zuiveren. Totale kostprijs, inclusief riolen en collectoren : 600 miljoen frank. De Generale Bank is bereid 55 % van het project te financieren door middel van een zogenaamde zachte lening ( soft loan).

BUREAUCRATIE EN CORRUPTIE.

Op 8 februari jongstleden vierde Seghers Engineering Water (SEW) Chinees nieuwjaar in Wespelaar. Met de ondertekening van de eerste contracten in Vietnam en de inhuldiging van zijn zero-emissie waterzuiveringsstation in Taipa één van de drie eilanden van Macao tegenover Hong Kong (zie kader Macao) breekt het Vlaams milieubedrijf definitief door in het Verre Oosten. In het totaal lopen nu 13 projecten van SEW in Zuidoost-Azië : China, Maleisië, Macao, Korea en Sri Lanka.

Drie jaar geleden ontmoette Vriens Hoang Anh Phuong. Deze dochter van een voormalige Milieuminister uit Vietnam werkt aan een doctoraat over chemo-fysische behandeling van afvalwater bij VUB-professor Alfons Buekens. In het labo van SEW in Wespelaar voert zij praktische proeven uit. Haar echtgenoot Tran Xuan Quang is zakenman in Hanoi. Sinds augustus ’96 vertegenwoordigt hij SEW in Vietnam. Vriens : “Hoewel Hong al meer dan 20 jaar in het buitenland verblijft, beschikt ze nog altijd over zeer goede contacten met het thuisfront. Haar medestudenten uit de jaren zeventig zijn nu aan het bewind. Dat geeft ons goede introducties bij de lokale overheden. Zo is Tran bevriend met Tran Long, de vice-gouverneur van Ho Chi Minh. In dit communistisch land, waar bureaucratie en corruptie hoogtij vieren, staat of valt alles met persoonlijke contacten.”

Zakendoen in Vietnam is geen sinecure. Ondanks de economische hervorming uit ’86 ( Doi Moi) geraken de buitenlandse bedrijven maar moeilijk aan de nodige vergunningen en licenties. Zo keurde het ministerie van Planning en Investeringen de eerste helft van ’96 slechts 148 internationale projecten met een totale waarde van zo’n 75 miljard frank (35 miljard frank minder dan het jaar ervoor) goed. Handelsattaché Sophie Dhaene van Export Vlaanderen : “Dit laag percentage is te wijten aan de logge bureaucratie. De gemiddelde duur voor de verwezenlijking na goedkeuring is drie jaar (vijf jaar voor de olie- en gassector). Ook het aantal projecten uit joint ventures met Vietnamese bedrijven ( nvdr waarvan 98 % in handen van de staat) vermindert met 80 % in vergelijking met de periode ’88-’91. Investeringen met 100 % buitenlands kapitaal belopen een 25 miljard frank (stijging van 6 %).”

Lokale ambtenaren van de Communistische Partij zijn zeer machtig. “Voor elke activiteit of contract is wel een toelating nodig,” zegt Luc Vriens. “Zo wordt de bouw van een waterzuiveringsstation opgesplitst in verschillende fasen (design, engineering, constructie) met telkens afzonderlijke documenten die goedgekeurd moeten worden. Zonder de juiste connecties bij de juiste personen geraak je niet ver. Zo ben ik op een lokale beurs Australiërs tegengekomen die al meer dan twee jaar lang achter de nodige documenten vissen. De moed was hen in de schoenen gezonken. Dankzij het netwerk van onze vertegenwoordiger in Hanoi zijn wij erin geslaagd op enkele maanden tijd de administratieve molen te doorlopen. In die zin is de overreglementering geen nadeel voor ons. Dat houdt de concurrentie op een afstand.”

VEELBELOVENDE MARKT.

Met een economische groei van 9,5 % behoort Vietnam tot de groep van nieuwe Aziatische tijgers (naast China, Zuid-Korea en Maleisië). De inflatie blijft beperkt tot 9 à 10 % per jaar.

Het land telt 74 miljoen inwoners en biedt tal van potentialiteiten voor een Vlaams technologiebedrijf (de markt is nog overzichtelijk, niet zo ongrijpbaar zoals China). Bovendien heeft de regering vorig jaar een strenge milieuwetgeving goedgekeurd en plant ze de bouw van 15 à 20 grote waterzuiveringsstations in de steden. Schoon drinkwater in dichtbevolkte gebieden zoals de Zuidoost-Aziatische steden die zich in sneltreinvaart ontwikkelen wordt een schaars goed. Luc Vriens : “Dat is een hoofdreden waarom we Wanson Water gespecialiseerd in de voorbehandeling van drink-, ketel- en industrieel water door middel van demineralisatie en andere chemische behandelingen begin dit jaar hebben overgenomen. Zo wordt de keten van integrale waterbeheersing gesloten.”

Naast de lopende projecten starten Quang en Vriens deze maand de onderhandelingen met de projectontwikkelaars van Dink Vu, een nog op te richten economische zone op een schiereiland in de Rode Rivier vlak voor de Vietnamese havenstad Haiphong. Tijdens de economische missie van de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel (BDBH) eind vorig jaar sloot het Antwerpse International Port Engineering Management (IPEM) een samenwerkingsverband tussen de Gimv ( Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen) (45 %), Ackermans & van Haaren (21,4 %), CFE (21,4 %) en Decloedt (11,2 %) een joint venture met de lokale overheid en twee internationale investeringsmaatschappijen American International Group (VS) en Asian Infrastructure Development (Thailand) voor de uitbouw van Dink Vu. Het totale project inclusief de drooglegging van het gebied (1330 ha) en de ontwikkeling van een diepzeehaven, een commerciële en een residentiële zone beloopt bijna 20 miljard frank. In het industriepark wordt een waterzuiveringsinstallatie voorzien. SEW maakt zich sterk een goede kans te maken de offerte binnen te halen.

Het Vlaamse milieubedrijf rekent volgend jaar op een omzet van 150 miljoen frank in Vietnam. Als argument verwijst Vriens naar de dominotheorie : “Eénmaal de eerste stap gezet wat nu met Bien Hoa 2 gebeurd is volgt de rest automatisch. Nu moeten we gewoon bewijzen wat we waard zijn. Bovendien ligt Macao vlakbij, zodat we potentiële klanten altijd een mooie referentie kunnen tonen. Dankzij dit uitstalraam kunnen we vanuit Vietnam als uitvalsbasis naar de omliggende landen, inclusief China, doorstoten.”

Ondanks zijn internationale doorbraak is SEW nog altijd geen sant in eigen land. Sinds de oprichting van Aquafin, haalde het Wespelaars bedrijf slechts voor 15 miljoen frank aan bestellingen binnen (de jaaromzet bedraagt zo’n 700 miljoen frank). Bij de opening van de SEW-installatie voor Cargill in Polen door Theo Kelchtermans november jongstleden, antwoordde de Vlaamse Milieuminister : “Jullie scoren internationaal zo sterk dat jullie geen binnenlandse opdrachten meer nodig hebben.” Reactie van een onthutste Vriens : “Nu breekt mijn klomp. In ’93 weigert de Vlaamse waterzuiveringsmaatschappij met ons in zee te gaan, omdat we zogenaamd over te weinig ervaring beschikten. Nu doen ze geen beroep op ons wegens een teveel aan referenties. Begrijpe wie begrijpen kan.”

ERIC POMPEN

LUC VRIENS EN TRAN XUAN QUANG (SEGHERS ENGINEERING WATER) Dankzij onze persoonlijke contacten met lokale ambtenaren is de Vietnamese bureaucratie geen concurrentieel nadeel, maar een voordeel.