‘Dit wordt mogelijk een situatie zoals in maart 2020’

Omikron, de nieuwe coronavariant, verspreidt zich in Zuid-Afrika als een lopend vuurtje, terwijl de bevolking al bijna volledig geïnfecteerd is geweest. “Omikron kan immuniteit opgebouwd door een eerdere infectie of vaccinatie omzeilen, leren de epidemiologische data. Op de koop toe is de omikronvariant nog iets besmettelijker dan de deltavariant”, zegt Tom Wenseleers, biostatisticus van de KU Leuven.

1. Hoe ernstig is de situatie?

TOM WENSELEERS. “Het ziet er niet goed uit. De snelheid waarmee omikron oprukt, is zorgwekkend. In Zuid-Afrika is in enkele weken tijd het besmettingsrecord van de eerste piek gebroken. De R-waarde wordt op ongeveer 3 schat, wat bijzonder hoog is. Het is vooral verontrustend dat omikron heel goed de immuniteit na een eerdere infectie kan omzeilen. Omikron verschalkt die immuniteit vier tot vijf keer beter dan de deltavariant. De bescherming die is opgebouwd door vaccins kan omikron wellicht even goed omzeilen.”

2. Omikron zou mensen wel minder ziek maken.

WENSELEERS. “Het is te vroeg om die conclusie te maken. In Zuid-Afrika is vooral een jonge bevolking besmet geraakt. We weten dus nog niet wat het effect is op oudere mensen. Zelfs als omikron 10 keer minder ziek maakt dan delta, kan onze zorg nog in de problemen komen bij een tsunami van nieuwe besmettingen.”

3. Wat kunnen we doen om de impact te verzachten?

WENSELEERS. “Ik weet het niet. We keren terug naar een situatie die vergelijkbaar kan zijn met maart 2020, omdat we opnieuw een beperkte immuniteit hebben tegen die nieuwe virusstam. De boostercampagne supersnel uitrollen zou zeker helpen. Omikron wordt wellicht tegen eind deze maand, uiterlijk in januari, dominant. We moeten dus binnen de twee maanden over een aangepast vaccin beschikken en het toegediend hebben aan de bevolking, maar noch de productielijnen van de farmabedrijven, noch het wettelijke kader laten dat toe.”