Dit land heeft nood aan een boeman

Meer dan 35 procent van de jongeren is er werkloos. 32 procent van de kinderen groeit er op in een gezin zonder inkomen uit arbeid. Bijna de helft van de bevolking woont er in zogenaamde kansarme buurten. Welkom in Brussel, de hoofdstad van België, van een welvaartsstaat die er geen meer is.

Een golf van geweld plaatst Brussel in de politieke belangstelling. Met extra beveiligingsmaatregelen willen de politici de problemen aanpakken. De echte oplossing ligt in het uitbouwen van een economisch doordacht toekomstplan voor Brussel. Onze hoofdstad leeft al jaren in een onwezenlijke realiteit. Het is de thuishaven van ontelbare hoofdkantoren en Europese instellingen, maar slaagt er niet in om deze troeven om te zetten in economisch, en dus maatschappelijk, gewin. Aan geld is er een chronisch gebrek, net als aan werk. De jonge Brusselaars zijn veelal laaggeschoold. Het denkwerk dat in Brussel gebeurt, is niet voor hen weggelegd. In de randgemeente Zaventem lagen tot voor kort de jobs te rapen. Maar de Nederlandse taal hield vele werklozen tegen een job te bemachtigen.

Acht gewestministers, negentien burgemeesters en een hallucinant leger van bijna 150 schepenen regeren over de één miljoen inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Kafka is er vaste klant. De problemen stapelen zich al jaren op, maar Brussel telt steeds minder vrienden die er zich iets van willen aantrekken. In Wallonië worden de problemen doodgezwegen, in Vlaanderen wordt het gegeven Brussel steeds meer genegeerd. Omdat inmenging in Brussel in het verleden niet op Brussels applaus werd onthaald, omdat Vlaanderen zelf genoeg problemen heeft, maar vooral: omdat er toch bijna geen of geen kiezerszieltje mee te winnen is. Vlamingen in Brussel zijn een uitstervende soort en Vlamingen in Vlaanderen liggen niet wakker van Brusselaars.

Het egoïsme neemt steeds meer de bovenhand in Vlaanderen. Het eigenbelang of dat van de eigen achterban wordt het ijkpunt bij het al dan niet nemen van beslissingen. De zeldzame debatten vervallen al snel in sloganeske welles-nietessteekspelen omdat het eigen gelijk primeert op de werkelijkheid. Het maatschappelijke debat is morsdood. De Senaat is een kamer voor dromers en drinkers. Het federale parlement speelt meer de man dan de bal. Parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) wordt verweten het debat in het Vlaams Parlement af te blokken. Heeft iemand eens al de voorgestelde interpellaties lezen? Het gros gaat over de achtertuinpolitiek. Wanneer is het Vlaamse of het federale parlement nog eens tot diep in de nacht bijeengeweest om ons economisch model te bediscussiëren?

Vrijdag organiseert de Vlaamse overheid de staten-generaal voor de industrie. Boeiend. Want wat heeft Vlaanderen deze bedrijven te bieden? Schouderklopjes? Subsidies? Vlaams minister-president Kris Peeters wil niet klagen over het gebrek aan Vlaamse bevoegdheden om de economie te ondersteunen en te omkaderen. Maar het maakt van het zoeken naar oplossingen, zonder de steun en de middelen van de federale regering, een bijna onmogelijke opdracht. Want net de industrie heeft nood aan beslissingen die enkel de federale regering kan nemen. En veel meer dan dat. Duitsland toont aan dat de beslissingen die moeten genomen worden om industriële activiteiten te blijven ontwikkelen, veel verder gaan dan het verlagen van de belastingdruk. De Duitse maatregelen zijn ingrijpend en trekken politici, werkgevers en vakbonden in het bad. Iedereen moet toegevingen doen, opdat iedereen op termijn erbij wint. Flexibiliteit, openheid en vernieuwing staan centraal.

De ravage die de crisis in ons land achterlaat, wordt steeds duidelijker zichtbaar. Economische modellen zijn achterhaald, de welvaartsstaat is deels ingestort. De maatregelen om het tij te keren zijn bekend. Enkel de crisismanager ontbreekt. In Duitsland was Peter Hartz, de voormalige personeelsdirecteur van Volkswagen, de bedenker van het Hartz IV-programma dat de concurrentiepositie van de Duitse bedrijven weer aanzwengelde. De bliksemafleider waarachter de gezagshebbers zich kunnen verschuilen om de veranderingen op te dringen, kan in eigen land Europa heten. Europa heeft al langer de buik vol van de lakse politieke en economische mentaliteit in dit land. Het kan perfect als boeman gebruikt worden, wat in het verleden als meermaals is gebeurd. En als dat niet lukt, dan moeten we ons eens afvragen waarom we elk jaar mensen in de adelstand verheffen en politici tot ministers van Staat maken. Wat hebben we daaraan als we er niet op kunnen rekenen in tijden van crisis? Brusselaars, Vlamingen en Walen kunnen hen dringend gebruiken.

Trends-hoofdredacteur An Goovaerts