Discriminatie door uitzendkantoren en dienstenchequebedrijven is uitzondering

Verschillende tv-reportages over discriminatie bij de aanwerving hebben uitzendkantoren en dienstencheque-bedrijven in een negatief daglicht geplaatst. Onterecht.

De VRT-programma’s Volt en Koppen gaan met de regelmaat van een klok op zoek naar uitzend- en andere bedrijven die zich schuldig maken aan discriminatie. Vorige week bleek dat sommige uitzendconsulenten zonder probleem ingaan op de vraag van klanten om geen allochtonen als werkkracht aan te bieden.

Sommige dienstenchequebedrijven gaan zelfs verder. Nog voor de klant het vraagt, geven ze hem de mogelijkheid om een poetshulp van buitenlandse afkomst te weigeren. In een aantal gevallen kan die voorkeur – of dat veto – zelfs schriftelijk worden vastgelegd. Een overtreding van de antidiscriminatiewet en dus inderdaad strafbaar.
Maar uit de reportages blijkt ook dat zulke praktijken allesbehalve schering en inslag zijn. Het gaat over uitzonderingen. Maar ze zijn wel schadelijk voor het imago van flexarbeidondernemingen zoals uitzendkantoren en dienstencheque- bedrijven. Het is ook koren op de molen van de tegenstanders van deze vormen van flexibel en gesubsidieerd werk. Vooral vakbondskringen zijn zeer kritisch voor uitzendarbeid omdat het een element is in de flexibilisering van de arbeidsmarkt. En de dienstenchequesector krijgt kritiek omdat vooral tweeverdieners er gebruik van maken.

Daarom is het belangrijk te benadrukken welke positieve bijdrage die sectoren leveren in het tewerkstellen van kansengroepen. De tewerkstellingsgraad van niet EU’ers ligt in België met 38,2 procent maar liefst 16,9 procentpunt lager dan het Europese gemiddelde. Ook de werkzaamheid bij laaggeschoolden (8,7 procentpunt onder het EU-gemiddelde) laat te wensen over. Uitzendkantoren en dienstenchequebedrijven spelen een belangrijke rol in het aan de slag helpen van die kansengroepen. Er zijn weinig sectoren die zoveel mensen van buitenlandse afkomst werk bieden. Een kwart van de ondertussen 164.000 dienstenchequewerknemers is niet-Belg. Uitzendkantoren zorgen vaak voor de eerste werkervaring voor mensen uit kansengroepen. 30 procent van de uitzendkrachten stoot door naar een vaste job.

De discriminatie die sommige bedrijven aan de dag leggen, heeft twee belangrijke redenen. Ten eerste is er de statistische factor. De kans op discriminerend gedrag is nu eenmaal het grootst in sectoren die veel allochtonen werk bieden. Ten tweede zijn veel van de dienstenchequebedrijven nog heel jong, en bewegen ze zich vaak in een grijze zone, op het randje van de legaliteit. Maar ze komen al zeer snel op de radar van de sociale inspectie.

Vorig jaar voerde de RVA 727 controles uit bij dienstenchequebedrijven. In 246 werden inbreuken vastgesteld. Er werd 3,9 miljoen euro overheidstussenkomst teruggevorderd en negen erkenningen werden ingetrokken, onder andere door schulden bij RVA en fiscus. De rotte appels gaan er op termijn wel degelijk uit.