Diamant, duivels en huurlingen

Zendt België soldaten naar Congo, zoals de Britten dat vandaag doen in Sierra Leone om de VN-troepen te redden en Afrikaanse levens te beschermen? Of kijkt Louis Michel, minister van Buitenlandse Zaken, stiekem naar www.sandline.com? Op die webstek stelt een privé-onderneming haar Corporate Review voor. Niks aan de hand, dat doen er honderdduizenden? Het Britse Sandline verhuurt zijn arbeiders en bedienden voor militaire en humanitaire operaties. Het gespecialiseerde blad voor huurlingen Gung-Ho publiceerde in december 1982 het artikel ‘Mercenaries aren’t finished in Africa yet.’

Afrikaanse landen tekenden vorig jaar voor meer dan de helft van alle gewapende conflicten. Afrika is niet in staat om op eigen kracht zijn oorlogen de wereld uit te helpen.

Ruw en geslepen diamant zijn juwelen van de Vlaamse uitvoer. Zonder diamant krijgt onze welvaart een serieuze klap. Dagelijks lopen berichten binnen over de rol van diamant in afstotelijke schermutselingen. Afrikaanse krijgsheren ruilen het ruw voor wapens en villen hun medeburgers levend of hakken hen ledematen af. Die duivels bestrijd je niet alleen met certificaten van oorsprong en douanehulp in de tropen. Fundamentelere ingrepen zijn, hoe pijnlijk ook, noodzakelijk.

Wij kunnen onze eigen nationale legers inzetten als wereldrijkswachter. Maar daarvoor zijn we te plomp en te bang geworden. Wat is het alternatief? De handen en voeten van kinderen laten amputeren zonder verweer, zonder bestraffing van de kif rokende hellehonden, of teruggrijpen naar een traditie van voor de Franse Revolutie en tegen betaling door de internationale gemeenschap beroepssoldaten van private military companies uitzenden om te redden wat gered kan worden?

Minister Michel weet dat de Belgische soldaten, zoals die van de meeste Europese staten, tinnen krijgers zijn geworden en van hun publieke opinie nog hoogstens menslievende taken mogen vervullen. Of oorlog dienen te voeren vanop afstand. De Louis Michels van Europa willen geen lijkzakken op hun militaire luchthavens. Dat pikken hun burgers niet langer en het wordt electoraal afgestraft. De vetgemeste westerse troepen zijn weggelopen uit Ethiopië, uit Srebenica na hun eerste doden of bij de dreiging van hun eerste doden.

Robert D. Kaplan, van Reis naar de Einden der Aarde, schrijft in zijn nieuwe Het anarchistisch pandemonium: “Veel sterker dan de vrede stimuleert oorlog gelijkheid en maatschappelijke verandering.” Kaplan stelt de vraag of ondanks de vrome wens (vrede op aarde is het hoogste goed) een samenleving kan bestaan zonder oorlog, zonder vijand. De Europeanen van de consumptietijd zijn echter vies van de wapenrok. Hun enige krijgskunst speelt zich vandaag af op en rond de sportstadions, gedrogeerd door pils. Voor zijn eigen staat wil een Belg misschien (?) nog sterven, voor het nieuwe vaderland Europa zakt zijn doodslust.

Het patriottisme ontstond rond 1750, voordien werden oorlogen uitgevochten door gelegenheidssoldaten. Alexander de Grote wierf 50.000 Griekse gelegenheidssoldaten voor zijn tochten. De Britten hebben nog steeds Gurkha’s van Nepal in krijgsdienst. De Franse Revolutie gaf het massale huurlingenleger een genadesteek. De revolutionairen identificeerden het ideaal van gelijkheid met het dragen door alle burgers van de wapens voor de nieuwe staat. De nieuwe legers werden werktuigen van sociale samenhang en egalitarisme. Huurlingen waren een uiting van onderdanigheid; algemene dienstplicht bewerkstelligde sociaal aanzien en opwaartse mobiliteit. De opkomst van de nationale staten verdrong de privé-legers, ze werden vervangen door individuen die strijden op contractbasis. De meeste Europese huurlingen in dienst van de Katangese secessionisten waren ongeschoolde arbeiders, werklozen, oud-militairen en schooiers.

Onze legers hebben meer vuurkracht en potentieel talent dan de duizenden sadisten en psychopaten die Foday Sankoh en Laurent Kabila dragen. Onze regimenten kunnen ze temmen, maar niemand wil het of durft het nog. De Europese belastingbetaler wil waar voor zijn geld en minder gefolterde dreumesen op zijn tv. De wettige regering van Sierra Leone betaalde huurlingenbedrijven om de duivels van Sankoh met succes te bekampen in 1997. Op zes maanden soupeerde de VN-vredesmacht in Sierra Leone 260 miljoen dollar op, zonder succes. Gedurende de 21 maanden van Executive Outcome in datzelfde land bedroegen de kosten 35 miljoen dollar en werden resultaten geboekt. Huurlingen zijn goedkoper, efficiënter en er is geen onrust op het thuisfront. Het terugzenden van de werknemers van een privé-onderneming in doodskisten brengt minder politieke problemen mee dan de thuiskomst van ‘onze jongens’ in bodybags op Melsbroek. De weerloze Afrikanen zijn huurlingen waard en de Vlaamse diamantbranche is huurlingen waard.

frans crols