“Design is bloed, zweet en tranen”

Tijdens de Biënnale Interieur wordt het beste van onze designbodem getoond. Meubelontwerper Dirk Wynants (Extremis) en lichtdesigner Benjamin Vandorpe (Aluci) rijgen de awards aaneen en behoren tot de blikvangers. “Design is veel meer dan een schets op een tekentafeltje.”

Designstress. Iedereen die met het ontwerpen van producten bezig is, kent het fenomeen en de bejubelde Dirk Wynants van Extremis (Gijverinkhove, nabij Veurne) heeft het over een proces van “bloed, zweed en tranen”.

“Ontwerpen is een continu proces”, zegt Wynants. “Iedereen denkt dat het werk uitsluitend aan de tekentafel gebeurt. Niets is minder waar. Bij mij komen de ideeën evengoed in bed, op straat of op reis. En zodra je een idee hebt, moet je er nog een product van maken. Design is een buitengewoon veelzijdig proces. Het heeft te maken met functionaliteit, ergonomie, innovatie, authenticiteit, esthetica, ecologie en last but not least economie. Elk woord heeft zijn belang. Zelfs als er aan de zes eerste voorwaarden voldaan is, ben je nog niet thuis met je nieuwe product. Want dan komt nog de lakmoestest: raakt je product ook effectief verkocht in de markt? Daar doe je het tenslotte voor.”

Recht voor de raap

Extremis is het bedrijf van Kempenaar Dirk Wynants, die van thuis uit (vader was meubelmaker) al een beetje voorbestemd was om op zijn beurt ontwerper te worden. In 1994 en na studies binnenhuisarchitectuur aan Sint-Lucas in Gent, was het tijd voor zijn eigen bedrijf. Zijn eerste product – de Gargantua-tuintafel – was meteen een schot in de roos en verkoopt tot op vandaag in diverse uithoeken van de wereld.

“Bij het ontwerpen van mijn meubelen heb ik één grote ambitie: de mensen op een kwalitatieve manier dichter bij elkaar brengen”, vertelt Wynants. “Mijn meubelen mogen dan al bijzonder ogen, toch vertrek ik altijd vanuit de eenvoud. En om tot een eindproduct te komen, aarzel ik niet om een beroep te doen op collega-ontwerpers. Samen ontwerpen werkt versterkend. Ik bedank voor het beeld van de eenzame designer die in zijn hoekje wat zit uit te tekenen.”

Wynants vertelt het allemaal zonder franje, recht voor de raap, voetjes op de grond. Het Westhoekdorp Gijverinkhove is ook de ideale plaats voor een tabula-rasabenadering of consequent out of the box-denken waar Dirk Wynants en zijn driekoppige equipe van ontwerpers zo op kicken. Het dorp heeft geen verkeerslichten, geen winkel of café en al helemaal geen verkeer. Met zijn gestreepte matroosoutfit en zijn bonkige snor ziet Wynants er een beetje uit als een zeeman voor de grote vaart. Maar hij eet en drinkt design en broedt continu op nieuwe ideeën. De productcatalogus van Extremis bevat een mix van buiten- en binnenmeubels.

Tijdens Interieur 08 laat Extremis – trouw aan de traditie – maar één nieuw product zien. Maar dat de Kosmos – net als de BeHive uit 2006 – weer hoge ogen zal gooien, staat nu al vast. De Kosmos is een tuintafel met parasol die middels een handige én vlugge ingreep ook als bed kan dienstdoen. De parasol is opvouwbaar volgens een eeuwenoud en beproefd mechanisme: dat van de windwaaiertjes die de Spaanse señorita’s verkoeling biedt als de zuiderse zon weer eens te heet wordt.

Dirk Wynants weet nog precies hoe zijn nieuwe baby geboren werd: “Mijn eerste schetsje dateert van twee jaar geleden en verdween vervolgens in de lade. Later kwam het er weer uit, werd het almaar verfijnder om uiteindelijk tot een eindproduct te komen. Design gaat echt niet om één goed idee. Het is een vervolgverhaal, maar dan wel een heel fascinerend. En de ideeën? Die doe ik bij voorkeur op tijdens buitenlandse trips. De goede verstaander zal snel de link leggen tussen de Kosmos of de BeHive met een Turkse of Marokkaanse theetafel waar een groep mensen – de mannen met de waterpijp in aanslag – rond komen zitten of hangen.”

Tegen de stroom in

Het Brusselse Aluci van Benjamin Vandorpe is de nieuwste sensatie in het drukbezette landschap van de verlichtingsfabrikanten. Terwijl de consolidatie in de sector volop bezig is, gaat Aluci vooral zijn eigen weg. “Ik kijk bewust niet naar wat andere verlichtingsfabrikanten doen”, zegt Vandorpe, die een fascinatie heeft voor de designtrends uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw.

Net die eigengereidheid verklaart vermoedelijk ook het succes van zijn amper twee jaar oude bedrijf. “In de sector wil iedereen producten die hip en trendy ogen”, vertelt hij. “Maar wat is hip en trendy? Wij varen een beetje tegen de stroom in door te kiezen voor tijdloze en duurzame producten en voor een eerder gedurfde combinatie van materialen. Nog niet zo lang geleden moesten alle verlichtingsarmaturen uit aluminium zijn. Nu is polycarbonaat het toverwoord. Het kan conservatief lijken, maar aluminium armaturen zijn kwalitatief nog altijd beter. Maar we willen ook avant-gardistisch denken. De exotische houtsoort teak bijvoorbeeld is een hit in het buitenmeubilair, maar niemand dacht er ooit aan om teak ook een plaats te geven in de huiskamer. Onze Maestro is een tijdloze schemerlamp die toont dat aluminium en teak ook in huis best bij elkaar kunnen horen. Ook met onze buitenverlichting denken we tegendraads. De markt dicteert dat buitenverlichting steevast verankerd moet zijn in de grond. Wij kiezen met de Chario voor een mobiele staander die bovendien op zonne-energie werkt. Uniek en ecologisch verantwoord.”

Aluci wil zich ook nog op en ander vlak onderscheiden: bij dit bedrijf geen grote reeksen, maar alleen aanbod dat het etiket unique selling proposition probeert te verdienen. De reuzenluchter die Aluci maakte voor de vergaderzaal in de Wetstraat 16 is spectaculair, gedurfd maar vooral nergens anders te zien. Idem dito voor de ‘anders dan anders’-verlichting die in het Vlaams Parlement hangt.

“Over innovatie wordt van alles verteld, maar wij proberen er werkelijk een eigen invulling aan te geven”, vertelt Benjamin Vandorpe. “De weg die naar innovatie en verrassend design leidt, ligt binnen handbereik als je de klant maar betrekt bij het ontwerpen van nieuwe producten. Alleen denkt iedereen dat design en innovatie uitsluitend een zaak zijn van het eigen researchteam. Niets is minder waar. Je moet de moed opbrengen om je eigen researchteam in een open dialoog te plaatsen met de klant. Het huwelijk tussen de knowhow van de ene en de desiderata van de andere leidt tot verrassende resultaten.”

Aluci gaat ver bij de uitbouw van die visie. “Onze klanten (particulieren maar ook de contractmarkt) trekken bij voorkeur naar gespecialiseerde winkels, waar ze op zoek zijn naar net iets anders of iets bijzonders op het vlak van verlichting”, zegt Vandorpe. “Aluci heeft zich tot doel gesteld om in een radiale interactie te treden met zowel de uitbaters van verlichtingszaken als de zelfbewuste klant die vooral geen eenheidsworst wil. Iedereen denkt altijd dat innovatie in de materialen zit. Dat is maar voor een deel waar. Innovatie gaat ook hand in hand met flexibiliteit in het creatieve denkproces. Maar dat wordt vaak vergeten. Daarom openen we nog dit najaar een creatieve studio. Bedoeling is dat er een interactie ontstaat op het vlak van ideeën en de uitwerking van nieuwe lichtconcepten. Omdat Kortrijk zich nadrukkelijk wil profileren als designstad hebben we de studio bijna letterlijk in de lichtschaduw gezet van de Broeltorens.”

INTERIEUR 08, DE BIëNNALE ROND CREATIEF EN EIGENTIJDS WONEN, VINDT PLAATS VAN 17 TOT EN MET 26 OKTOBER IN KORTRIJK. ZOWAT ALLE NIEUWE ONTWIKKELINGEN OP HET VLAK VAN DESIGN KOMEN ER AAN BOD: VAN MEUBILAIR, VERLICHTING EN TEXTIEL TOT DE NIEUWE MATERIALEN. KORTRIJK XPO, DOORNIKSESTEENWEG 216, 8500 KORTRIJK, www.kortrijkxpo.be

Door Karel Cambien