De zetduivel

Entrepreneur of kunstenaar? De eigenzinnige Gentse drukker en uitgever Dirk Imschoot is beide. Een bizar portret.

Op de garagepoort van een modaal rijhuis in de Gentse Burggravenlaan hangt een vergulde plaat met – in oubollige krultekens – het prozaïsche opschrift: “Drukkerij Joz. Imschoot, Drukwerk met meer Cachet”. Niets doet vermoeden dat achter deze grijze façade 4200 vierkante meter aan creatieve ateliers schuilgaan, het geliefkoosde speelterrein van drukker, uitgever en kunstenaar Dirk Imschoot (45 j.).

“Ik hou wel van het mysterie,” zegt hij en de pretoogjes blinken in zijn opvallend grijze brilmontuur. Voor de liefhebbers: de bril rust niet op de oren, maar wordt door een elegante centrale lijn op de hersenpan vastgelegd – een ontwerp van de Brugse montuurartiest Patrick Hoet.

Uitgeverij Imschoot kwam recentelijk in het nieuws met de creatie van een ongewoon “kunstenaarsboek” door en met modegoeroe Walter Van Beirendonck. Dit veelkleurige, ambachtelijke kleinood in A5-formaat is eigenlijk meer een “hebbeding” dan een boek. Het prijskaartje bedraagt 950 frank, de oplage is 5000 exemplaren groot. Ambitieus veel. En toch. In één maand tijd vlogen er in België al 1200 exemplaren over de toonbank.

VERZAMELAARS.

De merkwaardige Gentse uitgeverij is daarmee niet aan zijn proefstuk toe. In 1986 kreeg Dirk Imschoot de kans om het vijftigjarig bestaan van de drukkerij van zijn vader Jozef – een meester-typograaf – te vieren. “We hadden het geld om iets te doen. Er waren veel goede ideëen. Maar waarom dit budget spenderen aan ego-tripperij?” Zoon Imschoot sloeg een nieuwe weg in met de uitgave van ” Come On“, een artistiek boekobject met roze omslag en zilveren bedrukking van de hand van kunstenaar Robert Barry. Duizend exemplaren van het boek gingen van de hand voor 1500 frank. Welgeteld 25 hardcovers werden genummerd, ondertekend en verkocht voor 6500 frank.

Dit was de eersteling van een bizar boekenfonds, op dit ogenblik bijzonder gegeerd door diverse verzamelaars wereldwijd. “Het Museum of Modern Arts in New York bezit de volledige luxecollectie,” merkt Dirk Imschoot op. Het bewijs van een rendabele synergie tussen kunst en economie? Eigenlijk niet. De boekentak van het bedrijf Imschoot bestaat bij de gratie van de drukkerij, die nog altijd de belangrijkste inkomstenbron vormt. “Vorig jaar boekten we een totale omzet van 130 miljoen frank. We groeiden de voorbije twee jaar met bijna 30%,” rekent Luc De Kesel voor, algemeen directeur en één van de anciens in het bedrijf. De belangrijkste drukorders komen uit drie sleutelsectoren: de culturele branche met uitgeverijen als Van Halewyck, Scoop of Selectief, de farmacie met bijvoorbeeld de Franse groep Ipsen Beaufourt, en de modewereld.

Maar ook hier is er ruimte voor vreemde creativiteit. In de kelders, waar een viertal imposante – en nog steeds operationele – Heidelberg-persen uit de jaren ’60 staan te pronken, slaat een jonge werknemer verwoed met de hamer op honderden metalen Martini-doppen. De witte, rode en groene schijfjes dienen voor de versiering van een speciale promotiemap die in opdracht van de drankgroep Baccardi Martini wordt aangemaakt.

GEEN FABRIEK.

“In plaats van er zomaar tien ton papier door te draaien, proberen we een hoge toegevoegde waarde te realiseren op de aankoop van ons papier,” zegt Luc De Kesel. “Dit is inderdaad erg arbeidsintensief, maar het schept ook onnoemelijk veel arbeidsvreugde. We werken met vastomlijnde budgetten en ook de kunst om binnen die budgetten te blijven, vergt een gezonde dosis creatief vermogen.” Dirk Imschoot knikt: “Creativiteit is ons sterkste verkooppunt. Met 48 werknemers vind je hier waarschijnlijk meer creativiteit per vierkante meter dan in om het even welke andere drukkerij. Het is hier ook geen fabriek. Hier heerst een familiale, amicale sfeer.”

Wie de grafische bedrijvigheid van Oost-Vlaming Dirk Imschoot in precieze cijfers en ratio’s wil vatten, stoot steevast op een portie geheimtaal. Zo is het acroniem OTU de officiële naam van de vennootschap die de uitgeverij herbergt en IO staat eigenlijk voor “Imschoot Organisaties”, een spin-off waarmee het bedrijf zich negen jaar geleden op de creatie en promotie van beursstanden stortte. “Dit schept verwarring,” beseft Dirk Imschoot. Doelbewust. “Zo krijg je geen vat op mij. Laat mij rustig in de wolken leven, denken en doen,” luidt zijn devies.

De zwaarste investeringen – zo’n 10 à 15 miljoen frank – vloeiden de voorbije twee jaar naar het jonge prepress-filiaal Griffo. Ook in de multimedia zijn er klanten: voor Pioneer Europe en het bankennet Isabel werd een website ontwikkeld.

De bedrijfssite www.imschoot.be doet dienst als vrij podium voor conceptuele artiesten als Peter Downsbrough en Ken Lum.

Er is nog een andere vennootschap, GRIM, waarlangs Dirk Imschoot 12,5% in Van Halewyck bezit. “Hij is inderdaad een vreemde eend in onze bijt,” grijnst André Van Halewyck. “Imschoot brengt boeken op de markt die hij mooi vindt. Een uitzondering in onze branche. Wat me ook opvalt: de motivatie bij die club is erg groot. Ze zijn de voorbije jaren flink gegroeid. Ik hoop dat ze geen slachtoffer worden van dit succes.”

PDP