Tegen alle verwachtingen in heeft de weduwe van Robert Louis-Dreyfus de macht gegrepen bij de gigantische tradingmaatschappij. Nadat Margarite Louis-Dreyfus haar rivalen heeft buitengewerkt, zou ze nu ook de onafhankelijkheid van de groep op het spel zetten.
De herfstzon verwarmt het terras van Fouquet’s op de Avenue George V in Parijs. Margarita Louis-Dreyfus is net terug van Singapore, luncht in Parijs om wat lopende zaken van het familiebedrijf te behandelen en vertrekt dezelfde dag nog naar Athene, waar ‘haar’ voetballers van Olympique de Marseille aantreden in de Champions League. De weduwe van Robert Louis-Dreyfus, de gewezen Franse keizer van de internationale groothandel, heeft geen seconde voor zichzelf. Twee jaar geleden was ze nog huisvrouw, vandaag staat ze aan het roer van de stichting Akira, die 61 procent van de Groep Louis-Dreyfus in handen heeft. Die groep was tot voor kort ook eigenaar van de Waalse voetbaltrots Standard Luik.
Niemand had zo’n metamorfose verwacht. Toen haar echtgenoot in juli 2009 overleed, kwam de mooie Russin aan het hoofd te staan van het zevende grootste fortuin van Frankrijk. Van meet af aan weigerde de ‘tsarina’ te rentenieren in haar residentie aan de oevers van het meer van Zürich en louter het patrimonium van haar drie zonen – Eric, Kirill en Maurice – te beheren. Ze negeerde de sarcastische opmerkingen en de beleefde glimlachjes en stortte zich op de verovering van de familiale groep, een gigant die 8 miljard dollar weegt. Gewapend met een geduchte dosis intelligentie nam ze al snel de allures aan van een heuse zakenvrouw. “Haar leervermogen is indrukwekkend”, zegt iemand uit haar omgeving. “Ze is ambitieus, ijverig. Een machtsvrouw.”
Een fatale fout
Al spoedig toonde mevrouw Robert Louis-Dreyfus haar ware aard. Een autoritaire Margarita, die haar beslissingen weet door te drukken, kwam tevoorschijn. Zo verstootte ze Jacques Veyrat, de protegé van haar man, die een volmacht gekregen had in de leiding van de groep. De weduwe en de geestelijke zoon werden sinds de dood van Robert Louis-Dreyfus geacht samen met de zakenbankier Erik Marris te cohabiteren in het triumviraat dat de leiding van de stichting Akira waarneemt. Twee jaar later volgde echter de clash. “Jacques had de kwalijke neiging Margarita voor voldongen feiten te plaatsen”, verklaart een insider. “Dat heeft ze niet verdragen. Misschien heeft hij haar ook onderschat…” Een fatale fout.
In de nasleep van die episode verliet ook Erik Marris het schip. Beide mannen werden vervangen door kopstukken uit het Parijse establishment, de bankier David de Rothschild en Antoine Frérot (de huidige topman van Veolia Environnement). Ze zouden maar enkele maanden blijven. “Ze waren er enkel om de overgang te verzekeren”, zeggen milder gestemden. “Ze hebben al snel ingezien dat ze geen bewegingsvrijheid hadden”, beweren kwatongen.
Hoe dan ook, na hun vertrek zette de tsarina haar pionnen uit. Hun namen: George Treuer, een Franse ex-textielindustrieel die nu in Zwitserland verblijft, en Mehdi El Glaoui, een zakenman dieRobert Louis-Dreyfus ooit nog aan het hoofd van de raad van toezicht van Olympique de Marseille zette en die vandaag in het triumviraat de belangen van de aandeelhouders verdedigt. El Glaoui zit ook de raad van toezicht voor van de tradingdivisie Louis-Dreyfus Commodities, het grootste filiaal van de groep.
Totale overwinning
De overwinning is nu compleet voor Margarita, die voortaan onverdeeld heerst over de ‘Franse’ groep met hoofdzetel in Genève. Het was met een zekere verbijstering dat de Parijse zakenelite het bestaan ontdekte van de tsarina, die zelfs niet vermeld staat in Who’s Who. De vrouw leidt een zaak die belangrijker is dan EADS of France Télécom en er is niets over haar geweten. De enigmatische Margarita doet zelfs mysterieus over haar leeftijd.
Margarita Louis-Dreyfus is ergens in de jaren zeventig in Sint-Petersburg geboren als Margarita Bogdanova. Na de dood van haar ouders in een treinongeval werd ze opgevoed door haar grootouders. Ze zou in een Zwitserse import-exportonderneming gewerkt hebben, maar daarvan is ze de naam vergeten. Dat is al genoeg om de geruchtenmolen in gang te zetten. “Voor wie draaft ze op? Ze behoort tot geen enkel netwerk, geen enkele kring”, stelt een bankier verbaasd vast. Doet ze het gewoon omdat ze er zin in heeft?
Ongetwijfeld is ze de hautaine afstandelijkheid waarmee de grote Franse patrons haar non-conformistische echtgenoot bejegenden nog niet vergeten. Als een ware ‘ patronne’ wil de tsarina alles weten, alles controleren. De managers moeten bij haar verantwoording afleggen. “Ze is gevaarlijk”, benadrukt een van haar critici. “Beseft u wel dat ze meer macht heeft dan Robert ooit had?” Dat klopt. Destijds gaf hij de teugels in handen van Jacques Veyrat, die bovendien ook een woordje te zeggen had over strategische onderwerpen.
Degene die tegenwoordig beschouwd wordt als zijn vervanger, LD Commodities-topman Serge Schoen, heeft niet dezelfde vrijheid van handelen. Enerzijds maakt hij geen deel uit van de stichting en anderzijds heeft hij geen zeggenschap over de twee andere takken, energie en vastgoed.
Vage intenties
Over haar intenties met de groep blijft Margarita vaag: “Dit is niet het moment om vragen te stellen”, zegt ze beslist. “Mijn prioriteit is nu de omvorming van de onderneming voort te zetten.”
Maar hoe zit het intussen met de beursgang, dat monster van Loch Ness dat regelmatig de kop opsteekt in de discussies? “Het tijdstip is nauwelijks geschikt”, antwoordt ze daarop. En wat met de geruchten over een samengaan met een andere tradinggroep, Glencore bijvoorbeeld? Dat lijkt alleszins een zinvolle operatie: Glencore zou 80 procent van LD Commodities kunnen opslorpen (de overige 20 procent is in handen van de werknemers) en de familie Louis-Dreyfus kan in ruil aandeelhouder worden bij Glencore (ten belope van ongeveer 15 procent). “Het klopt dat ik met hun directie gepraat heb”, geeft Margarita toe. Er zijn echter nog andere pretendenten. Er zou ernstig contact opgenomen zijn met verschillende Singaporese groepen. Het toeval wil dat Margarita haar twee jongste zonen onlangs heeft ingeschreven in een college in Singapore. En de oudste, die debuteerde in de zomer bij Glencore in Zürich.
“Fuseren met een andere groep? Dat zou het einde betekenen van de Groep Louis-Dreyfus”, zucht een van de familieleden. Maar de familie Louis-Dreyfus heeft weinig in te brengen tegen Margarita. De minderheidsaandeelhouders Monique, Colette, Laure en Philippe Louis-Dreyfus zouden immers binnen de twee jaar uit de groep stappen. Ontmoediging is de reden. De tsarina zou nauwelijks informatie delen en de familie buiten de beslissingen houden. Het is moeilijk daarin geen revanche te zien. “In geen geval”, verzet ze zich. “Ik ben er om het voortbestaan van de onderneming te verzekeren, in navolging van Robert.”
Maar de familieleden zouden voor eind 2012 hun ‘optie’ kunnen lichten. Ze kunnen Margarita met andere woorden verplichten hun aandeel in het kapitaal (3 %) op te kopen. Margarita moet dan 4 miljard dollar vinden. Maar daar wil ze nog niet aan denken. “Gezien de crisis is het beter activa aan te houden dan liquiditeiten”, besluit ze.
CHARLES HAQUET EN GÉRALDINE MEIGNAN (L’EXPANSION)
Het was met een zekere verbijstering dat de Parijse zakenelite het bestaan ontdekte van Margarita Louis-Dreyfus.
