De wittebroodsweken

De naam is lang en moet veel partijen strelen. Wat zal slijten. De Vlerick Leuven Gent Management School is voorbij de beginselverklaring. Leuven screent profs voor de nieuwe faculty, Gent past de brochures aan, de studenten lopen bij mekaar over de vloer. De liefdesrelatie ontwikkelt zich en moet leiden tot een Europese MBA-school in de toptien.

In de jongste MBA-rangschikking van de Financial Times staan noch de KU Leuven, noch de Vlerick School voor Management. De lijst somt de vijftig beste business-scholen op. Andere Belgen haalden het evenmin, de Duitsers en de Japanners ontbreken ook volledig. Niet enkel vanwege hun doorbraak in die top-50 – maar de wens om een serieuze ranking te verwerven, stimuleert de schaalvergroting – sluiten een 101-jarige faculteit en een 45-jarige business-school de rangen.

Op 3 februari startte officieel, met een korte plechtigheid in De Warande, de samenwerking tussen de Vlerick School voor Management en de Faculteit Economie van de KU Leuven. En het is me wel wat: katholiek en officieel vergeten hun verschillen, academici zoenen practici, buitenlandse studenten verbroederen met fabrikantenzonen uit Vlaanderen. De KU Leuven schuift haar managementopleiding in de onthaalstructuur die de Vlerick School voor Management werd, na een akkoord met (ex-)onderwijsminister Luc Vanden Bossche (SP). Eregast op de feestborrel van de Vlerick Leuven Gent Management School was oud-rector Dillemans van de KU Leuven, die een rationaliseringsplan schreef voor de Vlaamse universiteiten en daarin pleitte voor een concentratie van de middelen en een intense samenwerking tussen de universiteiten. Het enige voorstel uit zijn plan dat in uitvoering gaat, is één business-school voor Vlaanderen.

Het eerste concrete project van de Vlerick Leuven Gent Management School (laten we ze afkorten als VLG) is het samenweven van de MBA van Leuven en het Junior Management-programma van de Vlerick School tegen oktober 2000. Intussen wordt getracht de andere programma’s van Leuven en Gent te doen convergeren. Het programma Doing business in Europe van één week is opengegooid voor de beide studentengroepen. Met de Gentse Impulscentra wordt meteen samengewerkt. Daarbij start de talentscouting om de nieuwe school te bestaffen.

De KU Leuven wilde al rationaliseren en groeperen met haar nieuwe Managementschool en had haar MBA. Aan de KU Leuven was de academische invulling en de theorie van het ondernemen sterker, terwijl de Vlerick School de praktijk prefereerde. Louis Verbeke (Vlerick School): “De wijsheid van Andries Vlerick en zijn pedagogisch concept moeten behouden blijven. Als je om de drie à vier jaar moet vechten om te overleven, zoals de Vlerick School, verlies je dergelijke programmatorische punten wel eens uit het oog.”

Leuven wil behoren tot de toptien van de Europese universiteiten, daarbij horen graduate schools. De Faculteit Economie streeft naar een graduate school-status met zijn Master in Financial Economics, Master in Marketing, Master in Applied Economic Sciences. Piet Van den Abeele, decaan van de Faculteit Economie: “Het samenbrengen van de managementopleiding met de Vlerick School geeft ons de kans om nog sterker onderzoeksgericht door te gaan met wat blijft.”

Het Rekenhof

De Vlerick School voor Management kreeg het zwaar te verduren van het Rekenhof. Louis Verbeke: “Dat rapport van het Rekenhof leidde tot een bezinning. Het statuut van de Vlerick School was in feite een persoonlijke unie tussen een quasi-faculteit en een privé-initiatief. De keuzen na het Rekenhof waren: of de Vlerick School inschuiven in het economisch departement van de Gentse universiteit of volledig uitstappen, dus buiten de universiteit gaan. Luc Vanden Bossche en de Universiteit Gent hebben een creatieve oplossing gevonden.”

De oriëntering werd: de Vlerick Leuven Gent-school is een verzelfstandigde, universitaire instelling die een MBA-graad mag verstrekken en gedragen wordt door het peterschap van twee universiteiten. De verzelfstandiging geeft niet enkel de kans om de Vlerick School te redden. De KU Leuven was bekommerd om haar derde cyclus, die diende beter uitgebouwd te worden. Lambert Vanthienen (KU Leuven): “Zowel het academische als de praktijkgerichtheid moesten optimaler samenkomen. Bij de Vlerick School zagen we een opportuniteit. De natuurlijke complementariteit tussen hen en ons is het hoogst in Vlaanderen.” Lutgart Van den Berghe (Vlerick): “Dit wordt een entrepreneurial university en we vallen voortaan in een apart vakje met het College voor Ontwikkelingssamenwerking en het Tropisch Instituut. We moeten een nieuwe omgeving ontwerpen, nergens bestaat in mijn ogen een goed model voor permanente vorming.” Piet Van den Abeele: “Vanuit de KU Leuven wordt de concentratie van middelen als zeer belangrijk gepercipieerd. De KU Leuven geeft haar MBA-programma min of meer op en brengt een deel van de faculteit in het project. Het kernobjectief is een Europese MBA oprichten, die bestaat niet in Brussel. Initiatieven als Boston University en dergelijke in de hoofdstad waren geen hoogvliegers. Leuven en Gent moeten samen iets ambitieus doen. Het MBA van de KU Leuven heeft vandaag wel buitenlanders, maar weinig Europeanen. Leuven is de rand van Brussel voor een initiatief als het onze.”

Roland Van Dierdonck (Vlerick): “We dienden een zo ruim mogelijke maatschappelijke eensgezindheid te bereiken. Voorbij de Belgische kapellekes. In het bedrijfsleven hoor ik zeggen, eindelijk, ze doen wat logisch is. Nu bereiken we een kritische schaal, want dit wordt geen school met twee afdelingen, wel één school. De verwijzing Leuven moet uitdrukkelijk in de naam. De KU Leuven is een internationaal merk. Begin van de jaren tachtig was Insead weinig waard en de business-school had twee decennia nodig om haar huidige status te bereiken. We zullen hier keihard werken maar het zal ook veel jaren vergen om tot rijping te komen.” Louis Verbeke: “Er is tegelijkertijd een nieuwe en een belangrijke trend geschetst in de Vlerick Leuven Gent-school, namelijk de output-controle, niet meer de input-controle. De VLG ontvangt een dotatie en sluit een beheersovereenkomst met objectieven die zullen gemeten en opgevolgd worden.”

Bruidsschat

De bruidsschat van de Vlerick School is een omzet van 250 à 400 miljoen frank, al naargelang de criteria. Die van de KU Leuven is moeilijk te berekenen, wat is een kandidatuur geldelijk waard? De Vlaamse regering zal in maart 1999 haar dotatie substantieel optrekken, hopen de initiatiefnemers. De huidige dotatie van de Vlerick School is 55 miljoen frank, wordt het een verdubbeling of meer?

Piet Van den Abeele: “De nieuwe school zal nog steeds geen exorbitant inschrijvingsgeld vragen. Maximaal 300.000 frank, een kwart van de buitenlandse inschrijvingsgelden. We willen dat de VLG meritocratisch blijft. De Vlaamse regering legt hopelijk bij om het verschil tussen 300.000 en 1,2 miljoen frank te overbruggen. We willen bovendien een traditie inluiden om onze studenten aan te raden, mensen, betaal uw studies zelf, vraag het niet aan uw ouders, wij zullen helpen bij het zoeken van financiers.”

De prioriteit van de VLG is nu stroomlijnen en het bestaande optimaliseren. De integratie van de faculty zal drie jaar duren. Vijf à tien professoren van de KU Leuven zullen op korte termijn geïntegreerd worden in de VLG-school, en dat hoeven niet per definitie economen te zijn, ook ingenieurs, juristen, theologen zijn welkom. Het Centrum voor Economie en Ethiek kan bijvoorbeeld geïnteresseerd geraken in de VLG, dat is een vanzelfsprekende synergie, onderlijnt Piet Van den Abeele. De gesprekken lopen nu met kandidaat-hoogleraren voor de VLG; in welke mate zal de medewerking hun loopbaan en hun contractuele situatie beïnvloeden enzovoort. Piet Van den Abeele: “Er is voldoende talent bij de faculty, we zoeken geen extra’s met sterallures. Veel van onze goeie Vlaamse profs zitten op Insead. De hoofddoelstelling in deze fase is de repatriëring van talentvolle landgenoten. Bij de opbouw van een internationale faculteit speelt geld een grote rol. Je koopt met de buitenlandse prof zijn publicaties en zijn citation list. Dus ook zijn nieuwe milieu moet hem optimale kansen voor zijn research bezorgen. Hij wil zelf ook beter worden van de overstap.”

De Vlerick School is 45 jaar oud en schreef in 1987 haar eerste internationaliseringsnota. Er was een tweeslachtigheid tussen haar Vlaamse publiek en het oogmerk om een global business school te worden. Vlerick stond daar niet alleen mee, ook Nijenrode struikelde hier met heel veel meer geld. Het eerste gesprek tussen Herman Daems (KU Leuven) en de Vlerick School over samenwerking had twaalf jaar geleden plaats in Oostende tijdens een Ter Beke Seminarie. De tussenetappe van Vlerick was het consortium; een formule van de jaren negentig: met name het samengaan van de Vlerick School, het Zweedse EFL, het Zwitserse Sankt-Gallen en het Nederlandse Nijenrode. Zoiets bleek echter moeilijk te zijn qua prijszetting en culturen, dus werkte de consortiumformule niet goed.

Vraag

Is er een unieke zijde aan de VLG? Het aanbod van MBA-scholen is eerder te ruim dan te krap. Lambert Vanthienen: “Vijf jaar geleden was het nog van, haha, wij in Duitsland en Japan boeken succes zonder MBA, die arrogantie hebben ze daar vandaag niet meer. De graad van MBA blijft een vaste waarde. Nu is er ook belangstelling voor vanuit startende hightech-ondernemingen.” Louis Verbeke: “De middelgrote bedrijven vragen naar internationaal managementtalent. Onze differentiatie kan worden: het aanleren van het managen van hoogtechnologische ondernemingen. We leveren niet het me too, als London Business School en Insead. Onze competentie, zowel in de faculteit als in het type van de jonge bedrijven in Vlaanderen, ligt bij de hightech. De hele ketting moet daarbij aan bod komen, naast het managen, eveneens het risicokapitaal, het lanceren op de beurs, kapitaalverhogingen, internationale netwerken, licentiëringen enzovoort. Ook is er door de groei van de divisionele opbouw nood aan talent op lagere niveaus bij middelgrote ondernemingen. De business-opleiding is cultuurgebonden, Europees gebonden. Hier mogen niet enkel mannen doceren met gevoelen en inzicht in Harvard-gevallen. We bezorgen geen MBA voor de korporaals van de multinationals met 400.000 medewerkers. Dus, wij geven de voorkeur aan een entrepreneurial-MBA.”

FRANS CROLS