DE WET-STRIJD

België jaagt Fifa op.

“Als de Fifa geen maatregelen treft, zullen wij een negatieve beslissing moeten nemen.”

Europees commissaris voor Concurrentiebeleid Mario Monti windt er geen doekjes om als het over het voetbaltransfersysteem gaat: voetbalclubs moeten de wet naleven en het moet afgelopen zijn met de arbitraire transferbedragen die door het dak gaan.

Natuurlijk leeft de voetbalwereld de letter na van het beruchte Bosman-arrest, dat vijf jaar geleden de transfersommen afschafte voor eindecontractspelers. Maar door systematisch langetermijncontracten aan te bieden en die vervolgens tegen royale vergoedingen te verbreken, verkracht hij de geest van het arrest. Zegt Amelia Torres, Monti’s woordvoerder: “Dat spelers niet eenzijdig hun contract kunnen verbreken tegen een billijke vergoeding, is ronduit onaanvaardbaar.”

Net als vijf jaar geleden liggen Belgische klachten aan de basis van het Europese ongenoegen. België heeft met de wet van 1978 wel de soepelste regeling voor eenzijdige contractbreuk, maar met medeplichtigheid van de clubs en de Fifa wordt die nauwelijks nog toegepast. Daarom ging de bediendenvleugel van de Waalse socialistische vakbond FGTB in eigen naam klagen bij de Europese Commissie, en diende Sport en Vrijheid, een dochter van de liberale vakbond, een dossier in voor de Hongaarse voetballer Tibor Balogh. Parallel loopt er een klacht van AC Perugia, een Italiaanse club, over een transfer naar Zwitserland. “Het transfersysteem is in strijd met de fundamentele rechten van de arbeider,” zegt Luc Misson, ooit een van de twee advocaten van Jean-Marc Bosman, nu raadsman van de FGTB.

“Toch heeft het afschaffen alleen zin als er tegelijk een nieuwe Europese reglementering komt,” vindt zijn confrater Jean-Louis Dupont, de andere Bosman-advocaat die nu optreedt voor Sport en Vrijheid. “Maar een efficiënte reglementering vergt ook een fiscale harmonisering in Europa.”

De voetbalwereld beroept zich (andermaal) op de economische noodzaak van transfers en op de uitzonderlijke situatie in de sportwereld. “Larie,” zegt Misson. “Op lange termijn puren clubs geen winst uit transfers. Iedereen hoopt op het grote lot, maar de meeste clubs steken zich alleen maar diep in de schulden. Wie niét koopt, is de enige winnaar.”

De problemen met het transfersysteem kunnen op vier manieren worden opgelost. Zo zou er ten eerste een akkoord kunnen komen tussen de Fifa en de Europese Commissie – Fifa had tegen mei een voorstel beloofd, maar dat kwam er niet. Voor de tweede oplossing zou het Verdrag van Rome moeten worden aangepast en een uitzondering toekennen voor de sportwereld. Die oplossing is heel onwaarschijnlijk, want Nederland en Denemarken hebben zich al openlijk gekant tegen de exception sportive die gewezen premier Jean-Luc Dehaene en de voormalige Duitse bondskanselier Helmut Kohl ten tijde van het Bosman-arrest aankaartten. De derde en vierde oplossing houden een negatief advies van Europa in: de Commissie kan een straf uitspreken op basis van de klachten, of de raad van ministers kan een reglement uitvaardigen. Beide zijn wel nog aanvechtbaar bij het Europees Hof in Luxemburg. Maar de vraag is of Europa dergelijke ingrijpende beslissingen wel wil. Insiders in de Commissie vrezen dat de klachten in de koelkast verdwijnen: ” Sepp Blatter en Leif Johansson ( nvdr – de respectieve voorzitters van de Fifa en Uefa) hopen dat de storm zal koelen zonder blazen, nu Frankrijk voorzitter van de Commissie wordt.”

Frank Demets Daan Killemaes