De weg naar Japan

Japan bereidt zich voor op meer buitenlandse toeristen. Maar het moet zijn burgers ook de voordelen daarvan doen inzien.

Japan is rijk aan schoonheid. Als je voorbij de wolkenkrabbers en het Shibuya-kruispunt van Tokio kijkt, zie je tempels en tuinen in Kyoto, tropische stranden op Okinawa en enkele van de beste skigebieden op Hokkaido. De activiteiten variëren van sumoworstelen en honkbal tot onsens (warme bronnen) en karaoke, aangevuld met sushi en sake. Het is dus logisch dat de Japanse bedrijven en de regering toerisme als een belangrijke bron van inkomsten zien, zeker nu de bevolking krimpt en ouder wordt. Ze hopen tegen 2020 elk jaar 40 miljoen bezoekers te verwelkomen.

De pogingen om buitenlanders te verwelkomen zullen nog uitzinniger worden, nu Tokio in de herfst van 2019 het wereldkampioenschap rugby organiseert en in de zomer van 2020 de Olympische en de Paralympische Spelen. Het zal waarschijnlijk niet moeilijk zijn om mensen te lokken, maar de regering zou liever meer westerlingen onder hen zien. Ze denkt dat die meer zullen uitgeven dan de Aziaten. In 2017 waren er zo’n 29 miljoen bezoekers en hun aantal zit in de lift. Er zijn er in de eerste vier maanden van 2018 meer gekomen dan in heel 2013.

In 2019 zullen de pogingen er meer op gericht zijn het land toegankelijker te maken voor buitenlandse gasten, in de hoop dat ze langer zullen blijven en meer zullen uitgeven of terugkomen. Eén doelstelling is het makkelijker maken de weg te vinden voor wie geen Japans spreekt. Taxichauffeurs krijgen al woordenlijsten om met buitenlanders te communiceren. Steeds meer verkeersborden zijn zowel in het Engels als het Japans. Het personeel van hotels krijgt taallessen. Ondertussen zijn er vertaalapps.

Het komende jaar wordt accommodatie een van de aandachtspunten. Er is tussen de chique ryokans – traditionele hotels – en de vervallen zakenhotels weinig logies in het middensegment. Een onhandige wet op huisdelen zorgde in 2018 voor een daling van het aanbod van bedrijven zoals Airbnb. Plannen voor nieuwe landingsbanen zullen meer vorm krijgen.

Personeelstekort

Andere obstakels zullen duidelijker worden. Eén daarvan is dat weinig toeristische bedrijven genoeg personeel vinden. Japan heeft een schrijnend personeelstekort. Voor elke werkzoekende zijn er 1,6 vacatures. Sommige hotels nemen gepensioneerden in dienst of lobbyen voor meer immigratie om de tekorten aan te vullen. Maar dat is niet genoeg. Lokale media zijn bezorgd dat zelfs de Olympische Spelen niet de 80.000 vrijwilligers zullen aantrekken die nodig zijn.

Maar in 2019 krijgt de regering misschien wel vooral af te rekenen met de reactie van de bevolking op de toeristenstroom. Er wordt al gemopperd dat toeristen niet alleen voor geld maar ook voor lawaai zorgen en de sfeer en de culturele waarden van het land worden aangetast. Inwoners van Kyoto klagen al lang dat de tempels worden overschaduwd door een eindeloze reeks winkels die sesam- of matchasoftijs verkopen. De regering moet bezoekers ervan overtuigen dat er ook veel te genieten valt buiten Tokio, Kyoto en Osaka en tegelijk zorgen dat haar burgers de voordelen van de toeristeninkomsten zien.