De weer- en windmaker

Hernieuwbare energie is aan een stevige opmars bezig. In het kielzog daarvan groeit het advies- en softwaredienstenbedrijf 3E mee. CEO Geert Palmers is ambitieus. “We willen internationaal in de top 5.”

De internationale top vijf ambiëren. En toch, vindt Palmers, “groeien in aantal werknemers is ondergeschikt. Je moet als bedrijf blijven groeien om relevant te zijn, maar om daar nu als mens op te focussen… We zijn nu met 115 medewerkers. Het is niet omdat we er 200 of 400 hebben dat we internationaal automatisch meer op de kaart staan.”

De relevantie vertaalt zich wel in mooie opdrachten. De Europese Commissie krijgt op 5 oktober officieel haar offshore grid rapport opgeleverd. Afzender: de Kalkkaai in Brussel, waar 3E is gevestigd. Een lange rij groene-energieproducenten kwam er al aankloppen om de opbrengst van zijn windmolen- en zonnepanelenparken te optimaliseren. “Wij waren een van de eerste offshorewindconsultants in Europa. Met een bedrijf als DEME werken we al sinds het begin samen.”

3E is het geesteskind van Palmers, Werner Coppye en Luc De Gheselle. Ze leerden elkaar kennen bij de spin-off van de KU Leuven, IMEC. “We hadden toen al zin om te starten, maar hebben eerst elders lucht opgesnoven.” Coppye werd productontwikkelaar bij Philips, De Gheselle kwaliteitsingenieur bij Volvo.

Palmers werd de eerste directeur van Eurec.be, de Europese federatie van onderzoeksinstellingen in hernieuwbare energie. “Daar heb ik de stiel geleerd. Ik kwam er in contact met de kenniskernen die er in elk land waren.” Daarna volgde nog een jaar op het kabinet van Jean-Pol Poncelet, waar hij meeschreef aan de wet voor de liberalisering van de energiemarkten. “We hebben er de start van 3E zes maanden voor uitgesteld.”

Al lag de gemeenschappelijke visie al langer vast. “In elk langetermijnscenario voor energie is er een dominante rol voor hernieuwbare energie. De enige vraag is: hoe snel en met welke tussenstappen.” Oorspronkelijk opgericht als een joint venture met het Nederlandse Ecofys, koos het trio er al vrij snel voor om een eigen koers te varen. Het team werd aangevuld met VUB-professor Luc Dewilde, gespecialiseerd in windenergie, en Werner Koninckx, ex-McKinsey en eigenaar van de corporatefinance- specialist Navius.

Inmiddels werken 115 mensen van 18 nationaliteiten bij het bedrijf: het leeuwendeel in Brussel, maar zowat vijftien in de kantoren in Istanboel, Toulouse, Kaapstad en Peking. 3E heeft referenties in meer dan dertig landen. “We bereiden ook een stap naar de Verenigde Staten voor, maar we kunnen niet te veel risico’s tegelijk nemen.”

3E begon als een zuivere adviesfirma. Twee jaar geleden, bij het tienjarig bestaan, werd de focus uitgebreid naar een softwaredienstenbedrijf. “We zitten in de overgang van advies- naar technologiebedrijf. Meer gefocust ook, vroeger hadden we zeven activiteitsdomeinen, nu nog vier.” Dat zijn wind, zon, elektriciteitsnetwerken en -markten, en ten slotte gebouwen en terreinen.

Kapitaalverhoging

Om die overgang te financieren en de internationalisering te versnellen, werd het kapitaal versterkt. Met Impact Capital van Piet Colruyt en Nuhma, de holding boven de Limburgse gemeentes, werden twee langetermijninvesteerders aangezocht die elk vijf miljoen euro inbrachten en daarbovenop een achtergestelde converteerbare lening, wat 3E waardeert op een kleine 24 miljoen euro.

Het Brusselse bedrijf combineert een pak ervaring. Mede dankzij de IMEC-roots en twaalf jaar ervaring doen veel banken geregeld een beroep op 3E om zonne- en windprojecten op hun haalbaarheid te onderzoeken. “Er is geen ander bedrijf dat vijftien jaar ervaring heeft in wind én in zon”, weet de Limburgse Brusselaar Palmers.

Wind en zon zijn dan ook de zwaargewichten in de omzet, voor 30 procent. Het saldo wordt verdeeld tussen de twee andere takken. De tak elektriciteitsnetwerken en -markten initieerde bijvoorbeeld mee het Meta-PV-project, een van de eerste grote demoprojecten voor het slimme net in Lommel en Opglabbeek. “Wij ontwikkelen de algoritmes om die systemen op te zetten. Met slimme netten kan er de helft meer zonne-energie op het net, aan één tiende van de prijs dan als het net normaal versterkt moet worden.”

De tak gebouwen en terreinen berekent welke combinatie de meeste optimale ecologische en economische kosten oplevert bij de bouw of in- richting van grotere sites. “Je kunt een gebouw vol groene technologie stoppen, maar ver van het economische optimum landen. Steeds meer wordt daar al bij het ontwerp rekening mee gehouden, maar het is een gigantische uitdaging. De bouwsector moet in een decennium volledig worden omgebouwd, terwijl hij de jongste eeuw nauwelijks grote veranderingen meemaakte.” Op de klantenlijst: Tour & Taxis, Ikea en opdrachten in het Poolse Gdynia en het Franse Bordeaux.

Software

Dat Franse project is geen toeval: vrij snel besloten Palmers en zijn kompanen van Frankrijk een tweede thuismarkt te maken. “In het begin werd onze markt bepaald door het beleid in België. Dat was te onzeker. De Franse energiesituatie is min of meer gelijkaardig, in Nederland was er al een aantal concurrenten, dus kozen we voor Toulouse.”

Naast consultancy verwacht 3E veel van zijn software. Daarvoor ontwikkelde 3E het SynaptiQ-platform. Dat kan de financiële opbrengst van een zonne- en windprojectportefeuille verhogen met 2 tot 7 procent. “Wij bouwen voort op onze consultancy-expertise van vijftien jaar en de data die we verkregen over de opbrengst. Zo kunnen we sneller detecteren dat een windturbine trager aanslaat of suboptimaal functioneert.” De SynaptiQ-software wordt inmiddels gebruikt door 26 klanten met 500 MW professionele zonneparken in acht landen, en in wind lopen er vier proefprojecten.

Daarnaast verwacht Palmers veel van de Flidar ( floating lidar), een soort boei die lasergebaseerde windmetingen uitvoert. Dat product, ontwikkeld samen met DEME-dochter Geosea, wordt getest voor de Belgische kust. “Het maakt het mogelijk om windmetingen op zee veel goedkoper uit te voeren, met hogere nauwkeurigheid en mobiel. Met de tientallen offshorewindprojecten die op stapel staan, is dit een doorbraaktechnologie.”

Europa

Het Belgische bedrijf gaat ervan uit dat hernieuwbare energie een mooie toekomst tegemoet gaat. “Elektriciteit uit hernieuwbare energie dekt al 19 procent van het Europese verbruik en dat groeit naar 34 procent in 2020”, zegt Palmers. “In een aantal grote markten kost groene elektriciteit over enkele jaren evenveel als ‘grijze’ stroom. Klassieke zonnepanelen verdwijnen langzaam omdat ze worden geïntegreerd in de daken. Er komen steeds meer windmolenparken op land en op zee, hier, maar ook in Roemenië, Bulgarije, Oekraïne, China en Zuid-Amerika. Tegelijk is het potentieel van energiebesparing veel groter dan gedacht. Dat zijn allemaal zaken waarop wij kunnen inspelen.”

België is duidelijk te klein voor 3E. Het potentieel voor groene stroom is niet enorm, maar er is nog een extra rem. “Ons land heeft veel niveaus waar er over hernieuwbare energie wordt beslist: vier ministers, regio’s, provincies, gemeenten. Die visies worden niet altijd goed op elkaar afgestemd.”

Voor Palmers ligt de oplossing in Europa. “Zonder de Europese Commissie was ons energiebeleid niet de helft van wat het nu is. Om de golf van hernieuwbare energie te beheren, hebben we een slim energienet nodig en een Europese energiemarkt. Wat iedereen erbij vergeet te zeggen, is dat je geen sterk net kan hebben zonder een sterke, en dus Europese regulator.”

LUC HUYSMANS

“Je kunt geen sterk elektriciteitsnet hebben zonder een sterke en dus Europese regulator”

“Er is geen bedrijf dat zoals wij vijftien jaar ervaring heeft in wind en zon”