Die ochtend bij de Aldi. Ambachtelijke koekjes. Netjes gestapeld. En niet duur. Maar blijkbaar wel ‘ambachtelijk’. Ik zie het beeld al voor ogen. Die ochtend, heel heel vroeg op de boerderij. De pachter heeft de koe gemolken, de molenaar heeft de bloem gemalen. Hoe de chocolade er ambachtelijk is geraakt, is mij wat minder duidelijk. Maar die ambachtelijke bakker, die kan ik mij heel goed voorstellen. Waarschijnlijk een grootmoeder. Nog wat hout voor het vuur sprokkelen. En dan maar bakken op grootmoeders wijze. Vandaag wat koekjes voor de Aldi, morgen pannenkoeken voor Delhaize.
En als ze dan gebakken zijn, die ambachtelijke koekjes, hoe moeten ze dan ambachtelijk bij de Aldi geraken? Per kruiwagen? Vele vragen over ambachtelijke koekjes. Hoeveel ambachtelijke koekjes zou Aldi verkopen? Dat lijkt mij industrieel van het begin tot het einde.
De meeste echt ambachtelijke dingen die ik voorgeschoteld krijg, zijn primitief, vaak weinig hygiënisch en superconservatief. Je krijgt die dingen bij schoolfeesten, op kerstmarkten, en soms in familiekring, waarbij de ambachtelijke maker ongeveer vier jaar is.
We citeren even Wikipedia: “Ambachtelijke producten dragen zweet en liefde in zich; elk exemplaar is uniek doordat de ambachtsman individuele aandacht schenkt aan het materieel. Ambachtelijke producten zijn veel duurder dan industriële producten omdat er niet of nauwelijks schaalvoordeel kan worden behaald.” Wel, wel, Aldi biedt dus geen schaalvoordelen, en zijn koekjes smaken naar zweet en liefde. En elk koekje is anders. Geef me dan maar de industriële koekjes van Carrefour. Die smaken tenminste niet naar zweet.
Die middag in de boekwinkel: ‘Spiritualiteit voor dummies’. Ik denk dat het belangrijk is dat je probeert de dingen uit te leggen. Spiritualiteit uitleggen, dat is pas een uitdaging. Spiritualiteit lijkt me iets dat je na veel concentratie, met veel respect en met een zeer open geest bereikt. Spiritualiteit heeft te maken met een persoonlijke intieme innerlijke ervaring. Dacht ik tenminste, en ik ben nogal wittgensteins: waarover men niet goed kan spreken, daar zou men beter over zwijgen. Maar nu kunnen ook dummies leren waarover het gaat … Met zo’n zwart-gele omslag eromheen en de aanspreekvorm ‘dummies’.
Die namidag op café. De mensen zouden vrij moeten zijn om te roken op café. Je verkoopt pakjes met waarschuwingen erop die er niet om liegen, want van roken ga je snel dood, en toch verkoop je ze. Maar die vrijheid moeten we hebben.
Die avond in het theater. ‘A tribute to The Rat Pack’. Een eerbetoon aan een aantal hoerenlopers, alcoholisten, goede zangers en entertainers, die rookten als Turken, en politiek verre van correcte grappen vertelden. Laten we zulke helden eer betonen. Eerbetoon aan zangers die verdacht dicht bij de maffia stonden. De dag is dan toch weer niet zover dat de Belgische zakenpers een eerbetoon zal houden aan Van Rossem, Hauspie en alle andere vrienden. Het waren toch fantastische tijden, tot er een ‘petit juge’ opdook en hun het speelgoed afnam. In de sport is men trouwens al zover: wie daar het spel fundamenteel vals heeft gespeeld, die krijgt, al dan niet bijgestaan door spraakvaardige advocaten, het ene forum na het andere. De dopingvrijen zijn nooit beroemd geraakt, hebben dus geen ‘naam’ en mogen geen verklaringen afleggen over de koersen die ze niet hebben kunnen winnen omdat de helft van de concurrentie op een verboden middel reed.
Die avond in bed. Mijmeringen over een voorbije dag. We vertellen blijkbaar tegen elkaar dingen waarvan we weten dat de anderen het niet zullen geloven. We denken ‘duurdere koekjes, want duurdere ingrediënten’ en we zeggen ‘ambachtelijk’. We denken ‘zulke zangers maken ze niet meer, die mannen waren nog echt vrij’ en zeggen: ‘laten we vlug een flauwe imitatie maken’. Marketeers verdienen met zulke evenwichtsoefeningen hun boterham. Ze moeten kunnen inschatten welke leugens we leuk vinden en wanneer we boos worden. Reinigingsmiddelen mogen ons beloven dat onze badkamer zonder inspanning zal glanzen, en we weten dat dit een leugen is. Het wordt schrobben en schuren met matig succes. Banken daarentegen moeten opletten met beloftes over ‘gratis’ en de toeristische industrie moet opletten met ‘zicht op zee’. We mogen een ode brengen aan een rattige bende zangers voor wie vrouwen vooral een lustobject waren, maar als ik in deze columns iets vrouwonvriendelijks zou schrijven (waar ik overigens geen enkele ambitie toe heb) zou het klachten regenen.
In Dubai moeten de gastarbeiders niet werken als het warmer is dan 50°C. Het is er daarom in de zomer officieel altijd 50°. Dat is een leugen waar men ginds mee leeft. In de Verenigde Staten is porno een van de grootste industrieën. Maar een bijna blote tepel veroorzaakt schokgolven. Wij leven met andere leugens, maar noemen die andere culturen wel hypocriet. Dat zijn wij uiteraard niet. Wij zijn soms zwak of onvolmaakt. Maar wij zijn echt niet hypocriet. Dat is waarschijnlijk onze grootste uiting van hypocrisie.(T)
de auteur is hoofddocent aan de universiteit gent en partner van de vlerick leuven gent management school.
Marc Buelens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier