De vuist van Klein Duimpje

Naast buren als Zeebrugge en vooral Rotterdam en Antwerpen lijkt de Gentse haven wel Klein Duimpje. Dan maar slim zijn en zich profileren als nichespeler.

Containers zijn dé groeisector in de maritieme trafieken. In de Arteveldestad blijken ze bijzonder schaars. Heeft de Gentse haven de afspraak met de toekomst gemist? Riposteert directeur-generaal André De Wilde van het Havenbedrijf Gent: “Waarom zouden wij moeten doen wat anderen al goed doen?”

In 1999 werd in de haven 23,8 miljoen ton goederen overgeslagen. De binnenvaart zorgt voor nog eens 16 miljoen ton. Antwerpen scoort 117 en Zeebrugge 35 miljoen ton. Met 3774 frank per ton ligt de toegevoegde waarde in Gent wel veel hoger dan in Antwerpen (2247 frank), Zeebrugge (833 frank) en Rotterdam (832 frank), zo berekende de Nationale Bank van België. Per miljoen behandelde tonnen worden 1086 jobs gecreëerd. In Antwerpen levert een miljoen ton 492 banen op, in Zeebrugge 335 en in Rotterdam amper 202.

Fruitig.

Gent is een industriële haven. Grote bedrijven als Sidmar en Volvo zorgen voor aanzienlijke volumes. Maar de haven heeft ook eigen niches ontwikkeld. De band met het historisch verleden als graanschuur van Europa werd in 1969 opnieuw aangezwengeld toen Euro-Silo, een bedrijf uit de invloedssfeer van de familie Vanden Avenne, graansilo’s inplantte langs het kanaal Gent-Terneuzen. De Wilde: “Wij zagen dat graan via Rotterdam naar de streek rond Roeselare gaan. We bewezen dat het goedkoper kon via Gent.”

Gent is de grootste vruchtensaphaven ter wereld. De Wilde: “Toen de Brazilianen met hun sap op de markt kwamen, konden wij hen aantrekken met ons discom-concept: we combineerden de distributie en de commercialisatie.” Zo werd Citrus Coolstore aangetrokken. Het Franse Louis Dreyfus Citrus investeerde vorig jaar 600 miljoen frank in een nieuwe terminal aan het Sifferdok.

Achilleshiel.

De achilleshiel is het sas van Gent, op Nederlands grondgebied. Schepen met een waterdiepte van 17 meter varen vlot naar Terneuzen. Om naar Gent te komen, mogen ze slechts 12,5 meter diep liggen. Het havenbestuur dringt al jaren aan op een nieuwe sluis, omdat er steeds grotere schepen in de vaart komen. De vraag werd begraven in onderzoeken.

Nederland wacht nog steeds op een officiële vraag van de Vlaamse regering om over een nieuwe sluis te onderhandelen. In de nota die het Vlaams Economisch Verbond samen met de Vlaamse Havenvereniging in november 1999 lanceerde over het strategisch havenbeleid, werd geen enkel Gents project opgenomen in de lijst van dringende infrastructuurwerken. Ondertussen doemen er problemen op bij het eerste grote nieuwbouwproject sinds jaren, het Kluizendok. De eerste fase, met een kaailengte van 1 kilometer, is volledig klaar. Maar er moet worden gewacht tot de Vlaamse overheid en de NMBS spoorlijn 55 hebben verplaatst, vooraleer het dok effectief in gebruik kan worden genomen.

Kwartet.

Gent heeft ook plannen voor de Siffertunnel, het noordelijke sluitstuk van de ring rond Gent. Het leverde tot dusver alleen een proces op van dertien bedrijven die vrezen te moeten verhuizen. De ondernemingen zien meer brood in de noordelijker Rodenhuizetunnel, een optie die de stad catalogiseert als een Gentse Liefkenshoektunnel.

In academische kringen wordt heel wat verwacht van Vlistergent: het ineenvloeien van Vlissingen, Terneuzen en Gent, eventueel aangevuld met Antwerpen. In juli 1999 ondertekende het kwartet een protocol waarin ze pleiten voor meer zeggenschap in het beheer van de Schelde. Ze willen ook samen opleidingen organiseren. Maar het is niet de bedoeling veel verder te gaan. Zegt de Gentse havenschepen Daniël Termont: “We gaan op zoek naar loyale concurrentie, maar we blijven concurrenten.”

l.h.