De vruchten van een voorzichtig beleid

De specialist in elektronische documentherkenning IRIS groeit explosief, na een jarenlang bestaan in de schaduw. Vorig jaar werden honderd mensen aangeworven, dit jaar moeten er nog eens zoveel bijkomen. “Noem ons gerust voorzichtig en conservatief.”

De eretitel ‘grootste rekruteerder van Waals-Brabant’ mag de groep uit Louvain-la-Neuve niet voeren – die is nog voor de farmagroep GSK – maar de softwareontwikkelaar staat toch maar mooi in de top 20 van grote Belgische rekruteerders. IRIS vertoeft er in het gezelschap van banken en grote industriële groepen.

De cijfers van IRIS lijken sinds 2005 wel op hol geslagen: verdubbeling van de omzet, een brutomarge die met 40 % stijgt, verdubbeling van het personeelsbestand… Het is ook de beleggers niet ontgaan. Na jaren van apathie is het aandeel wakker geschoten, met een verdubbeling van de koers in amper dertig maanden tijd.

Wat doet IRIS zo voortrazen? “Hetzelfde als tien jaar geleden”, beweert Pierre de Muelenaere, voorzitter, co-CEO en oprichter van IRIS in 1987. Dat kan best zijn, maar wat ooit begon als een discrete spin-off van de UCL, is nu een totaal ander bedrijf. Sinds de beursgang van 1999 heeft de kleine ontwikkelaar van software voor tekstherkenning zich stap voor stap gespecialiseerd in programma’s voor de digitalisering en het beheer van documenten. IRIS maakte ook werk van een sterk verkoopteam. “We hebben de beste verkopers aangeworven”, benadrukt Pierre de Muelenaere. “Zo konden we meteen het topsegment bewerken, de 500 grootste potentiële klanten.”

In 2002 sleepte IRIS een eerste monstercontract in de wacht: de digitalisering van de belastingaangiftes voor de federale overheidsdienst Financiën. Sindsdien volgt de ene opdracht na de andere. Voor het Riziv werkt IRIS aan de digitalisering van de vergoedingsaanvragen. In Frankrijk scant het bedrijf de miljoenen belastingaangiftes die onze zuiderburen elk jaar naar hun inningskantoor sturen. De groep heeft echter ook een rist privéklanten met kleinere projecten, zoals een leasingmaatschappij die papieren documenten uit haar kantoren wil bannen.

“Steeds meer bedrijven willen hun informatiestromen beter beheren”, zegt Etienne Van de Kerckhove, mede-gedelegeerd bestuurder van IRIS. “Die bekommernis leeft nu echt aan de top van heel wat ondernemingen.”

Marktleider geklopt

1999, toen IRIS de beleggers liet kennismaken met de tot dan onbekende markt van de tekstherkenning, lijkt ondertussen een eeuwigheid geleden. De piepkleine Belgische speler kaapte toen zowaar een groot contract weg voor de neus van het Amerikaanse Caere, de onbetwiste wereldleider.

“We hadden toen een minuscuul kantoortje met drie man in Florida”, gniffelt Pierre de Muelenaere. “We hadden net 2000 dollar geïnvesteerd in een heel simpele website. De printerdivisie van HP werkte al jaren met Caere. Een andere divisie van HP werkte op dat moment aan een innoverend printer-scannerproject. Zij hadden nog niet met Caere gewerkt en besloten ook andere leveranciers van tekstherkenning te testen. Ze kwamen op onze website terecht en stuurden hun bestek.” Het team in Florida stelde voor een offerte met een absolute bodemprijs in te sturen, maar IRIS besloot voor een verleidingsstrategie te gaan. “We zeiden dat we meteen naar hen toe konden komen”, vervolgt de IRIS-stichter. “Maar tegelijk nodigden we hen uit om naar België te komen. Drie weken later waren ze hier. Ze vertelden dat ons product vatbaar was voor verbetering, maar dat ze het wilden integreren in hun eigen ontwikkelingen. Sindsdien zijn we partners. De laserdivisie is de melkkoe van HP geworden. En onze technologie zit in heel wat van hun producten.”

Het contract met HP zette Iris op weg naar de beurs. “We haalden 15 miljoen euro op”, zegt Pierre de Muelenaere. “Onze beursgang geraakte maar nipt helemaal ingetekend. Enkele weken later keerde het sentiment. De beleggers lustten de technologiewaarden niet meer.”

Met het kapitaal dat IRIS op de beurs bijeenhaalde, kon het bedrijf diverse overnames financieren, vooral in België, Frankrijk en Nederland. En het kon zijn gamma uitbreiden. In de Truffle100-rangschikking, een lijst van meest innovatieve bedrijven, staat IRIS 40ste onder de Europese softwareontwikkelaars en tweede in België, achter het Leuvense LMS International. “Wellicht halen we hen dit jaar in”, benadrukt Pierre de Muelenaere.

Te weinig ambitie?

De omzet van IRIS zal dit jaar boven de 100 miljoen euro stijgen. Eindelijk, zullen sommigen zeggen, want de directie had dat cijfer al vanaf het begin van de jaren 2000 voor ogen. Is het glas halfleeg of halfvol?

Het is de verdienste van IRIS dat het al die tijd schuldenvrij is kunnen blijven. Wie beweert dat dit voorzichtige beleid een rem op de groei is geweest, krijgt van Pierre de Muelenaere en Etienne Van de Kerckhove lik op stuk. Zij sommen een ellenlange lijst op van bedrijven die hun vleugels hebben verbrand in hun drang naar de zon te willen vliegen. “Ons interesseert alleen de bedrijfswinst”, sneert de IRIS-stichter. “Wij hebben geen behoefte aan een opgefokte omzet tot meerdere eer en glorie van ons ego.”

IRIS legt inderdaad een financieel foutloos parcours af. De rentabiliteit stijgt jaarlijks met een bijna wiskundige regelmaat. Een buitenkansje voor investeerders als Ackermans & van Haaren en de Nationale Portefeuille Maatschappij, die kicken op dat soort bedrijven. Midden vorig jaar namen de twee nog deel aan een kapitaalverhoging van 10 miljoen euro. Ze hebben nu elk 6 % van het kapitaal in handen en zitten in de raad van bestuur.

“In 2002 zaten we een beetje krap bij kas”, verklapt Pierre de Muelenaere. “Zes jaar later hebben we een oorlogskas van 20 miljoen euro. Daarmee zijn we in staat om eender welke grote overnamekans te grijpen zonder onze financiële toestand te hypothekeren.”

Maar dat verhaaltje horen we al jaren. De voorbije jaren bleven de acquisities echter beperkt tot bedrijfjes die duidelijk kleiner waren dan IRIS. “Noem ons gerust voorzichtig en conservatief”, zegt de stichter van IRIS. “Wij wagen ons niet op een markt waar je constant risico’s moet nemen om vooruit te gaan. En wij berekenen de risico’s. Zo eenvoudig is het. En wat die grote overname betreft: wij wachten tot de kans zich aandient. IRIS is een juweeltje en we willen dat zo houden. Dat is ook voor onze klanten een geruststelling.”

Innovatie

Innovatie en slagkracht zijn de grootste uitdagingen. “Dit is geen verhaal van één product en één markt”, prijst Etienne Van de Kerckhove zich gelukkig. “Wij moedigen ondernemerschap aan in onze organisatie en dagen de teams uit om nieuwe ideeën te lanceren. We hebben intern nood aan ondernemers die even gemotiveerd zijn als wij tien jaar geleden.”

Een voorbeeld van die aanpak is een nieuwe dienst, Virtual Desktop. “Het idee is dat een bedrijf zonder pc’s kan, door alles te centraliseren op servers”, stelt de gedelegeerd bestuurder. “Dit product komt van een afdeling die daarvoor niet eens een opdracht had gekregen. Het initiatief is van hen gekomen. Met Virtual Desktop bereiken we nieuwe klanten en krijgen we nieuwe expansiemogelijkheden.” (T)

Door Jean-Yves Huwart