De vreemde eend

Zichzelf bedruipende bedrijven zijn de beste garantie om langdurig werklozen op de arbeidsmarkt te integreren. Het Kortrijkse project ‘Kanaal 127’ wil dat bewijzen.

Twee decennia lang was Mario Dejonckheere (39 j.) arbeider in de metaalconstructie. Zijn specialiteit: hoogbouw. Tot het noodlot toesloeg. Een arbeidsongeval in 1994 maakte hem invalide. Langdurige werkloosheid was het gevolg. “Ik wilde wel werken, maar kon niet. Frustrerend was dat,” zegt hij. Maar hij kreeg een lumineus idee. Hij zag hoe talrijke kmo’s in de streek rond Marke hun bedrijfswagen regelmatig naar de carwash brachten. De kostprijs was niet gering: één voltijdse werknemer was een uur lang onderweg en betaalde 480 frank voor de wasbeurt.

Waarom niet zelf een mobiel wasplatform in mekaar knutselen, dacht hij? Een jeep met hogedrukreiniger, een generator voor elektriciteit en een watertank zouden volstaan. Op 1 april was zijn eenmanszaak – Car Cleaning Service – een feit. Jaarcontracten met drie grote autogarages uit de streek en enkele bedrijven vormen een eerste stabiele inkomensbasis. “Een omzetpeil van 5,5 tot 6 miljoen frank in 1998 is haalbaar,” denkt hij. “En na twee jaar kan ik al winstgevend zijn.” Tenminste, als Mario de extra mankrachten vindt – invalide werknemers, net zoals hij. “Na wat ik nu heb meegemaakt, ben ik ervan overtuigd dat er ook anderen op dit werk zitten te wachten,” meent hij.

KATALYSATOR.

Dit is slechts één van de jongste ondernemingsprojecten die met logistieke hulp en het advies van de Kortrijkse cv Kanaal 127 op de markt worden losgelaten. “We treden op als katalysator,” zegt coördinator Jan Vanhuysse (32 j.). “We begeleiden elk project van het originele zakenidee tot de creatie van een nieuw bedrijf. Innovatie is het sleutelwoord.”

Kanaal 127 is een vreemde eend in de bijt van de Vlaamse initiatieven voor sociaal-economische reïntegratie. Het werd in juni 1997 boven de doopvont gehouden als een pilootproject van het Sociaal Impuls Fonds ( SIF), dat zich toelegt op de bestrijding van kansarmoede en de economische ontsluiting van achtergestelde buurten. “We zijn geen klassiek bedrijvencentrum,” zegt Iris Laebens (38 j.), collega van Vanhuysse. “Wij verhuren niet alleen accommodatie en diensten, maar doen ook en vooral aan projectontwikkeling. Bovendien zijn onze projecten niet zozeer hightech of kapitaalsintensief, maar lowtech en erg arbeidsintensief.”

“Op termijn moeten al deze projecten rendabel zijn,” zegt Vanhuysse. Zichzelf bedruipende ondernemingen zijn de beste garantie om risicogroepen – zoals vluchtelingen, laaggeschoolde jongeren, alleenstaande moeders, lichamelijk gehandicapten of migranten – op de arbeidsmarkt te herintegreren. “Noem het een vorm van sociale engineering,” legt Iris Laebens uit.

Eerstdaags neemt Baobab Catering zijn intrek in een gerenoveerde garage aan de Damastweversstraat in de Kortrijkse Venning-wijk. Deze traiteur en leverancier van gerechten uit de wereldkeuken is een initiatief van de Bruggeling Peter De Roo (37 j.). “De interesse voor onze schotels is groot,” vertelt hij. “Niet alleen bij scholen, overheidsdiensten of culturele organisaties, maar ook in de particuliere en de bedrijfssector.” Een gat in de markt. “We mikken op een omzet in het eerste jaar van 7 tot 8 miljoen frank,” zegt De Roo. “Ik heb nu één Vlaamse kok en drie hulpkoks in dienst – allemaal erkende vluchtelingen. Aan dit groeitempo verschaft het bedrijf binnen drie jaar werk aan twaalf tot vijftien mensen.”

Dé grote uitdaging van Kanaal 127 bestaat erin om die “witte raaf” te vinden die elk bedrijf vleugels kan geven. Geen sinecure. “Deze zaakvoerder is niet noodzakelijk iemand uit de risicogroep,” zegt Jan Vanhuysse. “Het moet telkens gaan om competente mensen. We maken geen onderscheid op basis van oorsprong, ras of religie. We hebben het zo al moeilijk genoeg om dit type trekpaarden te vinden op de reguliere arbeidsmarkt.”

Er zitten nog drie andere bedrijfsprojecten in de pijplijn: een onderhouds- en karweibedrijf, een specialist in pc-ondersteuning en een firma die afgedankte huishoudtoestellen demonteert. “Van beschutte werkplaatsen is hier geen sprake,” zo wordt bij Kanaal 127 beklemtoond. “Oneerlijke concurrentie is er niet. We doen wel een beroep op subsidies, maar dan enkel op die vormen die door elke zelfstandige kunnen worden aangevraagd.”

Dat het NCMV of bedrijven zoals Barco, Bekaert, Koramic en Boss Paints aandeelhouder zijn in Kanaal 127, kan het economische profiel alleen maar bevestigen. In totaal wil het Kortrijkse bedrijvenplatform – met een mix van aandelenkapitaal, obligatieleningen en subsidies – zo’n 105 miljoen frank aan middelen bijeenkrijgen.

Dit geld zal dienen voor de renovatie van een verlaten fabriekspand in de Kanaalzone: de definitieve verblijfsplaats van het project. En ondanks het hoge prijskaartje is – noblesse oblige – winst het streefdoel. “We rekenen op een positieve cashflow vanaf 2001 en een break-even vanaf 2003,” aldus Iris Laebens. “Of een winstverwachting over de duur van het huidige erfpachtcontract ( nvdr – 27 jaar) van minstens 5%.” Als dit lukt, krijgt Kanaal 127 een rolmodel.

PDP