De vooroordelen voorbij

Grauw, grijs, arm, industrieel. Het zijn de adjectieven die spontaan opduiken als je denkt aan Newcastle upon Tyne, kortweg Newcastle. Maar de vooroordelen mogen de prullenmand in. Tien jaar geleden klopte de grootste stad in het noordoosten van Engeland het laatste kolenstof van zich af en ontpopte zich tot culturele hotspot.

Vooroordelen. Het probleem van Newcastle en zijn regio valt in één woord samen te vatten. Het glorieuze en rijke verleden — van Keizer Hadrianus in de tweede eeuw over de hoogdagen van de koolmijnen in de zestiende eeuw tot ver na de industriële revolutie — kwam in de laatste decennia van de twintigste eeuw aan zijn einde, met op een bepaald moment een werkloosheidsgraad van meer dan 40 procent. Een grimmig sfeertje in een groezelige stad. Het enige lichtpuntje voor veel Geordies, de inwoners van Newcastle, scheen destijds in St. James’ Park, waar de plaatselijke goden van Newcastle United enkele vette jaren bij elkaar voetbalden. De vooroordelen — grauw, grijs, vuil, arm — klopten toen wel.

Geslaagde stadsvernieuwing

Nog altijd schreeuwen 52.000 toeschouwers hun helden naar de overwinning bij elke thuiswedstrijd, maar de stad is wel enorm veranderd. “Het is nu een van de meest leefbare en hipste steden van Engeland”, beweert stadsgids Alexander Jacobs. “De stad trekt opnieuw jonge mensen, creatievelingen, kunstenaars en ondernemers aan. En laten we de toeristen niet vergeten. Er zijn liefst twaalf nieuwe hotels in aanbouw om aan de groeiende vraag te kunnen voldoen.” Blijkbaar is Newcastle ook een nieuwe spot voor ‘wildlife’. In het bruine — maar zeer propere — water van de Tyne leven grijze zeehonden die regelmatig van het zonnetje komen genieten onder de zwaaibrug. Onder de brug ernaast heeft een grote kolonie lokale zeevogels een onderkomen gevonden.

Dat Newcastle upon Tyne steeds meer toeristen overtuigt, kan nauwelijks een verrassing heten. Zeker niet als je aan de Quayside staat, het stadsgedeelte aan de oevers van de Tyne, die Newcastle scheidt van zijn kleinere (en vroeger vooral armere) broertje Gateshead. Op minder dan één kilometer afstand vind je hier zeven bruggen over de Tyne, de ene hypermodern, de andere stokoud. De perfecte plek om te zien hoe het industriële verleden hand in hand gaat met de meest vooruitstrevende architectuur. De landmarks The Baltic en The Sage liggen pal naast elkaar op de Gateshead-oever. Die eerste is de voormalige meelfabriek, nu omgetoverd tot het op een na grootste museum van hedendaagse kunst in Engeland. De tweede is een opmerkelijk staaltje futuristische architectuur bedoeld om er concerten, optredens en conferenties te organiseren. “Het ontwerp stelt het binnenoor voor, de link met wat er binnenin in drie prachtige zalen gebeurt.”

Mooiste straat van het VK

Aan de andere kant van het water ligt het kleine maar fijne centrum van Newcastle. Haast alle wegen leiden naar Earl Grey’s Monument, het kloppende hart van de stad. Van hieruit hoef je maar enkele stappen te doen naar Grainger Market, ooit Europa’s grootste overdekte winkelcentrum, of naar de gigantische winkelstraat Northumberlandstreet, waar megastores van elke soort te vinden zijn. Wie niet zo van shoppen houdt, kan beter Grey Street verkennen, ongetwijfeld de mooiste straat van de stad — met tal van gregoriaanse parels — en enkele jaren geleden uitgeroepen tot de mooiste straat van Groot-Brittannië. Nog één tip voor zij die toch komen om enkel te shoppen: net buiten de stad ligt het grootste indoorshoppingcenter van Europa.

Wat van Newcastle de ideale citytripbestemming maakt, is het compacte maar levendige centrum. Van noord naar zuid of van oost naar west wandel je in hooguit een half uurtje. Er is ook uitstekend en vrij goedkoop openbaar vervoer, maar waarom de metro of bus op als het ook te voet kan? Natuurlijk denk je bij een Engelse stad meteen dat het elke dag pijpenstelen regent, maar in het geval van Newcastle is dat alweer een onterecht vooroordeel. “Het westen van Engeland heeft meer last van regenwolken die van zee komen”, zegt onze gids. “De wolken moeten hier nog eerst over de bergen van Schotland, waardoor ze vaak al uitgeregend zijn. Bovendien waait het hier haast altijd, waardoor een regenwolkje al snel weer verdwijnt. Sterker nog: ik heb hier nog nooit een dag meegemaakt waarop de zon niet heel eventjes is komen piepen.”

Geen honger of dorst

Van Grey’s Monument stap je in enkele minuten naar St. James’ Park, maar ook naar de Saint Nicholas Cathedral, naar Chinatown of naar Blackfriars Court, een oase van rust en groen in het bruisende stadscentrum. In dit oude klooster van de Dominicanen kan je terecht voor een uitstekend hapje en een drankje in een van Newcastles bekendste restaurants. Aan horeca trouwens geen gebrek in de stad. Volgens onze gids vind je hier de dichtste concentratie aan bars, pubs en clubs van heel Engeland. Maar tegenwoordig schieten ook de kunstgalerijtjes en andere culturele initiatieven als paddenstoelen uit de grond. Newcastle telt 26 galerijen, twaalf theaters en een stuk of tien musea. De musea zijn trouwens allemaal gratis. Enkel voor The Castle — of waar denk je dat Newcastle zijn naam aan dankt? — moet je betalen.

Wie de stad volledig verkend heeft, kan er ook met de auto op uittrekken. In de zomer heeft de kustlijn een grote aantrekkingskracht, maar ook de Angel of the North — een gigantisch standbeeld — is een bezoekje waard. Wie van pittoreske, slaperige of rustieke dorpjes houdt, rijdt naar Alnwick, waar het kasteel van Harry Potter alle aandacht naar zich toetrekt. Nog dieper in Northumberland vind je naast de talloze golfbanen en tientallen chique country houses nog resten van de 110 kilometer lange Muur van Hadrianus. Deze muur was ooit zes meter hoog en drie meter dik en bedoeld om de ‘wilden’ uit het noorden — de Schotten — buiten het Romeinse Rijk te houden. Nu komen toeristen en amateurarcheologen vooral de vele ruïnes verkennen.

BMI Regional biedt sinds begin maart rechtstreekse vluchten aan tussen Brussel en Newcastle. Een retourtje heb je al vanaf 160 euro.

SEBASTIAAN BEDAUX IN NEWCASTLE

“Het is nu van de meest leefbare en hipste steden van Engeland”