De Vlaamse snuffelhond

Toxische stoffen in de lucht, vervuild afvalwater, vogelpest, terroristische aanvallen met miltvuurbacteriën… De schade opmeten, is al een hele klus. De meettoestellen van het Oost-Vlaamse AppliTek snuffelen al rond in Mexico, en doen dat binnenkort ook bij een Roemeens olieconcern.

De landbouwsector in de Lage Landen bibbert voor de vogelpest. Ondertussen vreest de publieke opinie voor de volksgezondheid. Maar een zeldzaam geval van oogontsteking niet te na gesproken, lopen mensen geen gevaar – zolang het virus zich niet vermengt met een gewone griep tot een nieuwe kwaal, waartegen nog geen antistoffen bestaan. Daarom voert het Federaal Voedselagentschap ( FAVV) nu een onderzoek uit.

“Jammer genoeg moeten er eerst ongelukken gebeuren vooraleer de beleidsverantwoordelijken de nodige stappen ondernemen,” zegt David Laurier (33), gedelegeerd bestuurder van AppliTek. “Nochtans kunnen permanente kwaliteitscontroles de meeste calamiteiten vermijden. Denk maar aan de salmonella- of colacrisis. Ook voor de dioxineproblematiek hebben we een techniek ontwikkeld om het dioxinegehalte in de lucht continu te meten. Alleen is dat instrument nooit gecommercialiseerd door de desinteresse van de markt. Begrijpe wie kan.”

Sinds 1986 importeert, ontwikkelt en exporteert AppliTek meet- en regeltoestellen voor milieu- en procesanalyse. Zijn specialiteit is de opsporing van toxische stoffen in drink- en zwemwater. Daarnaast beschikt de Oost-Vlaamse snuffelhond over de technologie om explosieven op luchthavens te detecteren. Onder impuls van het maatschappelijk belang voor milieu, veiligheid en hygiëne doen steeds meer bedrijven en overheidsinstanties een beroep op het bedrijf uit Nazareth. Deze week nog gaf Petrom, de nationale petroleummaatschappij van Roemenië, AppliTek de opdracht om het instrumentarium te leveren om het afvalwater van een site ten westen van Boekarest on line te meten, in het licht van een nakende privatisering. Laurier: “Als we dit project – goed voor een budget van 750.000 euro – tot een goed einde brengen, maken we een goede kans ook andere continue analyses voor Petrom in de wacht te slepen.”

Bacteriën als waakhonden

We zappen naar Mexico, begin februari 2003. Bij de ondertekening van het samenwerkingsakkoord tussen AppliTek en Sauza Tequila (dochter van de Spaanse drankengigant Allied Domecq met een geconsolideerde omzet van 5,2 miljard euro) vraagt prins Filip of de ‘Tek’ van AppliTek op tequila slaat, waarna hij een stevige slok neemt van de Tres Generacione, het paradepaardje van de moderne stokerij in de buurt van Guadelajara. Het Mathilde-effect, fluistert Story-journalist Louis Van Raak, die de koninklijke familie al jaren volgt.

Laurier glundert. Na de lichte dip van vorig jaar, die een gevolg was van de aanslagen van 11 september 2001, de Argentijnse crisis en de vele bedrijfssluitingen in de (petro-) chemische sector, stevent AppliTek weer op een recordjaar af. Het contract in Mexico is de vrucht van een gemeenschappelijke deelname aan Telemac, een wetenschappelijk project van de Europese Unie met een totale begroting van 4,6 miljoen euro. Zo leerde Allied Domecq de meetapparatuur van het Oost-Vlaamse bedrijf kennen. Samen met de Universiteit Gent zal het toestellen ontwikkelen om de werking van het waterzuiveringsstation in Tequila, dat in mei 2003 opgeleverd wordt, te analyseren.

“Na Cuervo zijn wij wereldleider op de tequilamarkt, met een totale productie van 20 miljoen liter per jaar,” zegt Oscar Duclaud Marin, productiedirecteur van Sauza. “We streven naar een kwaliteitsproduct zonder afval. Vandaag beschikt onze stokerij al over het Iso 9000-certificaat. Tegen 2005 hopen we het diploma van Iso 14.000 te halen. Daarom investeren we nu ook 5,3 miljoen euro in een modern waterzuiveringsstation. Daarnaast ontwikkelen we agaveplanten – de grondstof voor ons product – in vitro om de oogsten te optimaliseren. Ook hergebruiken we de biomassa als meststof voor onze plantages van 16.000 hectare.”

De meeste zuiveringsstations maken gebruik van bacteriën om het vuil uit het afvalwater te halen, zodat het schoon weer in de rivier geloosd kan worden. “De gezondheid van die beestjes bepaalt dus de efficiëntie van de installatie,” zegt Laurier. “Door een te grote hoeveelheid of slechte toevoer kunnen ze zich een indigestie eten of vergiftigd worden. Ons toestel meet de ademhaling van die bacteriën. Want hoe meer ze eten, hoe lomer ze worden en hoe trager de ademhaling wordt. Zo kunnen de uitbaters van het station tijdig ingrijpen om de nefaste gevolgen voor het leefmilieu te vermijden.”

Afvalrecyclage in de ruimte

Zap naar Deinze, Oost-Vlaanderen. AppliTek, dat werd opgericht in 1985, behoort tot de Tetraktys Group. Die holding van de familie Laurier telt in zijn rangen nog de investeringsvennootschap Innovest (100 %), die onder andere de aan- of verkoop van octrooien en licenties beheert, en 56 % van het wetenschappelijk adviesbureau Eco Process Assistance ( Epas).

In opdracht van het Europese ruimtevaartcentrum Esa ontwikkelt Epas – een spin-off van professor Willy Verstraete van de RUG – technologie om afval tijdens ruimtevluchten om te zetten in herbruikbare stoffen. “Na een proefperiode werken we nu als vast lab voor de Esa,” zegt gedelegeerd bestuurder Paul Van Meenen. “Zo hebben we voor hen een methode ontwikkeld om CO2 en fecaliën in respectievelijk zuurstof en eiwitten om te zetten. In samenwerking met de satellietbouwer Verhaert uit Kruibeke en met AppliTek zullen we de verdere mogelijkheden van die afvalrecyclage uitwerken.”

Sinds september 2001 huist Tetraktys in een gloednieuw kantoor op de industriezone De Prijkels tussen Nazareth en Deinze. Het gebouw beslaat 4000 vierkante meter, kost 2 miljoen euro en wordt binnenkort uitgebreid met een seminariezaal voor 200 deelnemers. Met 36 hooggeschoolde medewerkers realiseert de groep een geconsolideerde jaaromzet van zo’n 6,5 miljoen euro. Ongeveer 20 % gaat naar de export. Na de beslissing om zelf instrumenten te bouwen, is het bedrijf immers verplicht over de landsgrenzen te kijken. Op drie jaar tijd heeft David Laurier een internationaal netwerk uit de grond gestampt. Zo beschikt Tetraktys over uitvalsbases in Houston (Texas, Verenigde Staten), Hangzhou (China), Singapore, Seoul, Thailand, Maleisië, Taiwan, Brazilië, Argentinië, Chili en diverse landen in Europa. Op de referentielijst prijken grote namen als Avery, BASF, Bayer, Bekaert, Fina en Janssen Pharmaceutica.

Ten slotte werkt AppliTek aan een automatisch detectiesysteem voor bacteriën op basis van real time DNA-technologie. “Zo hopen we op termijn een preventief instrument tegen terroristische aanvallen met miltvuurbacteriën en andere toxische stoffen op de markt te kunnen brengen,” aldus Laurier. George W. Bush weet waar hij te rade kan.

Eric Pompen

Applitek spoort giftige stoffen op in drink- en zwemwater, detecteert explosieven op luchthavens

en werkt aan een anthrax-snuffelaar.