De virtuele lastenverlaging van Di Rupo

Dat deze regering de concurrentiehandicap van de bedrijven structureel wegwerkt klopt niet. Het concurrentiepact van Di Rupo hoort thuis in de virtuele realiteit.

Er kunnen op zijn minst drie kritische bedenkingen worden geplaatst bij de maatregelen die de regering Di Rupo heeft aangekondigd.

1 .De economisch nefaste BTW-verlaging

Tal van economen maken al wekenlang ‘kipkap’ van het voorstel om de BTW op elektriciteit te verlagen van 21 naar 6 procent. Terecht. De regering en zeker de liberalen verkopen dit als een verborgen indexsprong die 650 miljoen euro zal opleveren. De BTW-verlaging zal immers leiden tot een lagere inflatie en dus een minder snelle automatische indexaanpassing. Maar economen wijzen erop dat de factuur naar de toekomst woord doorgeschoven. Tegelijk waarschuwen ze voor de nefaste effecten zoals minder zuinig energieverbruik. De Gentse economen Gert Peersman en Koen Schoors berekenden dat de impact op de werkgelegenheid van een zuivere indexsprong veel groter is dan wat de regering nu doorvoert. Bovendien wordt België een buitenbeentje in Europa. In zo goed als alle andere landen worden consumptiebelastingen verhoogd in ruil voor lineaire lastenverlagingen op arbeid. België verkiest een andere weg.

2. 1,35 miljard lastenverlagingen is toekomstmuziek

De lastenverlagingen uit het concurrentiepact van telkens 450 miljoen euro worden in 2015, 2017 en 2019 toegekend. Volgens vice-premier Alexander De Croo (Open VLD) krijgen bedrijven daarmee een perspectief op het verbeteren van de concurrentiekracht en zal dat hen vertrouwen geven om te investeren. Echter, die 1,35 miljard euro is slechts een klein deel van de loonkostenhandicap met onze buurlanden. Volgens het expertenrapport van het Planbureau bedraagt die 16 procent. Op een totale loonmassa van 135 miljard euro is dat 22 miljard euro. Kijken we naar de loonkloof sinds 1996 (de geboorte van de wet op het concurrentievermogen) dan zitten we aan een handicap van bijna 7 miljard euro. Het is de lastenschok waar Unizo-topman Karel Van Eetvelt allang om vraagt. Die 1,35 miljard euro is dus een peulschil in vergelijking met de totale weg te werken handicap.
Maar vooral: als er toch maatregelen genomen worden, dan zijn die nu nodig. Econoom Geert Noels heeft het al meermaals gezegd over de in de tijd gespreide lastenverlagingen: “Het is zoals zeggen dat iemand die door de woestijn loopt pas water krijgt wanneer hij de woestijn verlaten heeft.” Komt er nog bij dat de 1,35 miljard lastenverlagingen slechts voor één derde lineair zijn. Terwijl bedrijven het meer dan beu zijn dat de regering kiest voor een paternoster aan kleine maatregelen voor de meest uiteenlopende doelgroepen.

3. Eerdere lastenverlaging van 2,4 miljard is virtuele realiteit

Vooral de Open VLD verdedigt het beleid door te stellen dat het concurrentiepact van 2 miljard euro (1,35 miljard lastenverlagingen en 650 miljoen via BTW-verlaging) bovenop 2,4 miljard euro aan eerdere maatregelen komt om de loonkostenhandicap weg te werken. Maar die maatregelen situeren zich eigenlijk voor een belangrijk deel in de virtuele realiteit.

Van die 2,4 miljard is 1,3 miljard te danken aan de reële loonstop voor 2013-2014, zegt de regering Di Rupo. Maar de reële loonstop doet de loonhandicap pas echt afnemen als de lonen in de buurlanden sneller stijgen dan bij ons. Uit de jongste cijfers van Eurostat blijkt dat de loonstijgingen in onze buurlanden lager liggen dan verwacht. Ook de invoering van het Duitse minimumloon -dat er wellicht pas over een paar jaar komt- zal daar weinig aan veranderen, zeggen economen.

De andere 1,1 miljard euro aan eerdere maatregelen hebben betrekking op een andere berekening van de indexkorf en op verschillende lastenverlagingen. Echter, de impact van de andere berekening van de indexkorf wordt overschat en de lastenverlagingen zijn veel te versnipperd. Bovendien werden lastenverlagingen in het verleden vaak gecompenseerd door bruto-loonsverhogingen. Er is nu we een reële loonstop tot en met volgend jaar maar door de nog altijd slecht werkende wet op het concurrentievermogen is loondrift in de toekomst allesbehalve uitgesloten.