“De vertrouwensband is zeer sterk”

Een partijtje tennis of op vakantie met vrienden, Luc De Bruyckere doet niets liever. En die vrienden ziet hij ook bij werkgeversorganisaties, de Vlerick-businessschool of in raden van bestuur van bedrijven. De nieuwe voorzitter van Voka heeft een flink gevuld adresboek. Hij weegt dan ook op het Vlaamse bedrijfsleven, en daarbuiten.

y Door Alain Mouton/Foto’s Photonews

Een manager, een ondernemer, een facilitator, een bruggenbouwer. De termen die captains of industry en topfiguren uit werkgeversorganisaties hanteren om de nieuwe Voka-voorzitter, Luc De Bruyckere (63), te omschrijven, zijn zeer uiteenlopend. De term bruggenbouwer komt bij de Vlaamse werkgeversorganisatie het meeste naar voren. Hij kent Voka dan ook door en door.

De Bruyckere is een van de peters van de integratie tussen het VEV en de Kamers van Koophandel. “Hetzelfde geldt voor de recente toenadering in de richting van de sectoren”, voegt de gedelegeerd bestuurder Philippe Muyters eraan toe. Voka en negentien sectorfederaties besloten een paar maanden geleden om structureel samen te werken waardoor ze meer als één stem aan het economische debat en overleg kunnen deelnemen.

“En doorheen de jaren heeft hij ook altijd standpunten ingenomen die stroken met de visie van Voka”, zegt Muyters. “Een man met een groot empathisch vermogen”, zegt Jo Libeer, directeur van de West-Vlaamse Kamer van Koophandel. “Hij beschikt over een grote luisterbereidheid en zoekt naar oplossingen waar iedereen zich in kan terugvinden.” De ex-voorzitter van het VBO, de topman van Recticel en jarenlange vriend van De Bruyckere, Luc Vansteenkiste, nuanceert. “Maar hij is niet gemakkelijk van een standpunt af te brengen als hij overtuigd is van zijn gelijk.”

De Bruyckere, nog altijd voorzitter van de beursgenoteerde voedingsgroep Ter Beke, noemt zichzelf zowel ondernemer, manager als facilitator. “Maar ik ben in de eerste plaats ondernemer. Als ik terugkijk op het traject dat ik heb afgelegd, voel ik mij een echte entrepreneur. Ik ben als voorzitter van Ter Beke ook medeaandeelhouder van het bedrijf. Als manager heb ik het bedrijf 36 jaar geleid.”

Ter Beke, met hoofdzetel in Waarschoot, is onder De Bruyckere uitgegroeid van een klassiek voedingsbedrijf naar een middelgrote Europese groep door onder andere in te spelen op de veranderende eetgewoonten. Vandaag haalt het bedrijf een omzet van bijna 400 miljoen euro, telt het 1800 medewerkers en is het in heel Europa actief.

“Als men mij ziet als facilitator, een persoon die professionele relaties doet ontstaan en bepaalde zaken vooruithelpt, dan heb ik die rol eerder buiten de onderneming vervuld. Ik denk daarbij aan de rol die ik gespeeld heb bij de integratie van het VEV en de Kamers van Koophandel. Maar ik was niet de enige peter van het project.” De Bruyckere kreeg als vicevoorzitter van het VEV de integratietaak van de toenmalige VEV-voorzitter Jef Roos. Ook Paul Kumpen van Voka-Limburg en Urbain Vandeurzen speelden een belangrijke rol. Daarnaast hebben Patrick De Greve (algemeen directeur van de Vlerick Leuven Gent Management School) en Erik Dejonghe (ex-Barco) hun kennis op het vlak van procesmatige ondersteuning aangewend om de toenadering in goede banen te leiden. Jean Van Marcke speelde dan weer een belangrijke rol toen de Kamers van Koophandel over de streep moesten worden getrokken.

Bekend in Wallonië

Met De Bruyckere krijgt Voka niet alleen een voorzitter die de werkgeversorganisatie goed kent, hij is ook vriend aan huis bij de Waalse tegenhanger Union Wallonne des Entreprises (UWE), waar hij een tijd bestuurder was. Hij was ook vice-voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). “Sommigen vonden het vreemd dat ik ook bij de Waalse tegenhanger van Voka bestuurder was. Maar ik ben UWE-bestuurder geworden als CEO van Ter Beke omwille van het economische belang van mijn onderneming die ook vestigingen heeft in Wallonië. Ik heb altijd één mening gehad. Die verandert niet omdat je in een Waalse werkgeversorganisatie zitting hebt. Als Vlaming heb ik toen een aantal clichés over Wallonië bestreden. Ik heb lang genoeg benadrukt dat er bijvoorbeeld op de as van de E411 tussen Brussel over Namen tot Luxemburg tal van interessante economische clusters zijn.”

Naast zijn rol in de top van verscheidene werkgeversorganisaties heeft De Bruyckere in de loop van de jaren ook heel wat bestuursmandaten opgenomen. Niet alleen bij werkgevers- of sectororganisaties (zoals Fevia), maar ook bij tal van bedrijven. Het lijstje van mandaten en ex-mandaten oogt indrukwekkend. De Bruyckere is oud-bestuurder van onder andere Spector, Sioen, Recticel, Picanol en Distrigas. Momenteel is hij naast voorzitter van Ter Beke ook nog voorzitter van de raad van bestuur van Volvo ACG groep, Group Joos en onafhankelijk bestuurder bij Neuhaus. Iemand met zo’n resem mandaten kan niet anders dan een netwerker pur sang zijn.

“Ja, ik heb een goed gevuld adresboekje en beschik over een netwerk, al vind ik dat een beladen woord. Maar ik heb dat netwerk nooit proactief opgezocht. Overigens beperken mijn mandaten zich niet tot bedrijven. Ik was bestuurder van de Universiteit Gent en heb nog altijd zitting in de raad van bestuur van de Vlerick Leuven Gent Management School. Ik ben ook partner van de school. Naast mijn bedrijf is de Vlerick-school altijd mijn belangrijkste engagement geweest en ik steek er nog altijd veel tijd in.”

De naam Vlerick loopt als een rode draad door de carrière van De Bruyckere. Het is via André Vlerick dat De Bruyckere topman werd van Ter Beke. Danny en Edith Coopman, de eigenaars van Ter Beke, zochten een externe manager en via Vlerick kwamen ze bij Luc De Bruyckere terecht, hij was toen bedrijfspsycholoog en aan de Vlerick-school bezig met PUB, postuniversitair bedrijfsbeheer, de voorloper van de master in general management. “Vlerick wilde mij niet zeggen om welk bedrijf het ging”, herinnert De Bruyckere zich. “Anders zal je er niet naartoe willen gaan”, zei hij. Toen was Ter Beke een kleine kmo met een omzet van 2,5 miljoen euro en 30 werknemers. De defamiliarisering slaagde en Ter Beke werd een rolmodel voor veel Vlaamse familiale kmo’s.”

Naast André Vlerick heeft ook zijn goede vriend en voormalig zakenadvocaat Louis Verbeke een grote invloed op De Bruyckere uitgeoefend. Samen met Verbeke – nog altijd de voorzitter – heeft hij meegewerkt aan de uitbouw en de internationalisering van de businessschool. “Ik ben er nog altijd fier op dat wij die school tot een echt instituut hebben uitgebouwd. Ik hecht ook veel belang aan de typische kenmerken van de school die een referentie is op het vlak van onderzoek naar entrepreneurship en aandacht besteedt aan de ontwikkeling van dat ondernemerschap.” De Bruyckere onderhoudt ook contacten met algemeen directeur Patrick De Greve en decaan Philippe Haspeslagh.

Van Lessius tot Recticel

Zijn rol in de Vlerick-school en zijn goede contacten met verscheidene alumni maakt dat De Bruyckere vaak vermeld werd als een van de centrale figuren in wat het Vlerick-netwerk, de Latemse connectie of het Lessius-netwerk wordt genoemd. Het werd het eerste echte Vlaamse zakennetwerk genoemd, met ook Ronald Everaert (Mercator), Jacky Sioen (Sioen), de overleden Johan Mussche (Spector) en Luc Vansteenkiste (Recticel). “Iedereen sprak van de Latemse connectie omdat al die mensen in Sint-Martens-Latem woonden, maar ik heb er bij mijn weten geen huis”, zegt Vansteenkiste.

Het is wel zo dat een aantal van die mensen pioniers waren in de professionalisering van de Vlaamse businesswereld en aan de basis lagen van verschillende zakelijke initiatieven. Zo stond De Bruyckere met Jean Van Marcke en Louis Verbeke in 1988 aan de wieg van Lessius, de eerste Vlaamse zakenbank. 26 aandeelhouders legden samen ruim 2 miljoen euro op tafel. Lessius maakte onderdeel uit van het verzet tegen de raid van Carlo De Benedetti op de Generale Maatschappij. Lessius groeide echter niet echt uit tot een succesverhaal. Achteraf verklaarde Verbeke dat Lessius eigenlijk wat te vroeg kwam. “De lead time om zoiets tot een goed einde te brengen, hebben we onderschat. Het heeft veel met attitude te maken. Plots werden we ook financiële ondernemers en die stiel moesten we nog leren”, zegt De Bruyckere.

Wat wel een succes werd, was de operatie waarbij Luc Vansteenkiste eigenaar werd van Recticel. In 1998 verzamelde hij samen met Ronald Everaert, Wilfried Vandepoel, Guy Pacquot, Luc Geuten, Johan Mussche, Jacky Sioen en Luc De Bruyckere 160 miljoen euro. Daarmee kochten ze via de investeringsvennootschap Rec-Hold de Generale uit.

De Bruyckere en Vansteenkiste ontmoeten elkaar elke zaterdagnamiddag op het tennisterrein. “We hebben het dan vaak over onze bedrijven”, vertelt Vansteenkiste. “We wisten zeer goed wat daar gebeurde en het was dan ook niet verwonderlijk dat we in elkaars raad van bestuur zitting hadden.” Ook Henri Meiresonne (Fost Plus, ook een Vlerick-alumnus) en Danny Braeckman (ICT-consultant) zijn dan van de partij. Braeckman was de architect van het informaticasysteem van Ter Beke. “Ik zie nog andere mensen die bij Ter Beke actief zijn geweest. Zoals de vroegere CEO, Johnny Thys. Hij stond slechts een korte tijd aan het hoofd van het bedrijf en ik was even niet gelukkig toen hij vertrok. Maar het werk dat hij nu bij De Post levert, is fantastisch.”

De rebelse Managers van het Jaar

De Bruyckere en Vansteenkiste ontmoeten elkaar ook buiten het tennisterrein en kunnen uren discussiëren over het Vlaamse bedrijfsleven of de res publica. “We komen een keer per maand samen in wat we informeel de M-groep noemen”, legt De Bruyckere uit. Tot het gezelschap behoorde vroeger ook Johan Mussche. De Bruyckere is net als de gewezen topman van Spector een oud-leerling van het Gentse Sint-Lievenscollege. ” Pour la petite histoire, er zijn drie Managers van het Jaar die indertijd daar van school zijn gestuurd: Johan, Luc Van Nevel en ikzelf. Wij waren wat rebels.”

Vandaag bestaat die M-groep naast De Bruyckere uit Luc Vansteenkiste, Louis Verbeke en Matthieu ‘Matty’ Boone, CEO van Lotus Bakeries. “Matthieu is een van mijn beste vrienden. We gaan ook samen op reis. Nachten hebben we gedebatteerd over de toekomst van onze regio.” Op de bijeenkomsten van de M-groep wordt ook gesproken over fusies en overnames, over de aanstelling van een CFO, enzovoort. “Er is nooit één element uitgelekt van wat we daar bespraken”, zegt De Bruyckere niet zonder enige trots. “De vertrouwensband is zeer sterk.”

De Bruyckere is ook iemand die er niet voor terugdeinst om aan het politieke debat deel te nemen. Toen het politieke gekrakeel na de verkiezingen van juni 2007 bleef aanslepen, liet hij zijn ongenoegen blijken. Hij deinsde er in het verleden niet voor terug om standpunten in te nemen waar zijn Waalse vrienden zich niet in konden vinden. Zo is De Bruyckere een voorstander van een regionalisering van het arbeidsmarktbeleid gezien de grote verschillen tussen de twee arbeidsmarkten.

De Bruyckere is verscheidene keren door politieke partijen benaderd, onder andere om zitting te nemen als gecoöpteerd senator. “Het waren verschillende partijen, wat aantoont dat ze mij niet zomaar een politieke kleur kunnen geven. Maar ik heb altijd geweigerd. Freedom of speech is voor mij heilig.” (T)