DE TIJDBOM ONDER HET OVERLEG

De regering is met vakantie vertrokken en wacht een druk sociaal najaar. Eerst komt de begroting met een fors pakket besparingen, ook in de sociale zekerheid. Verder staan op het programma een meerjarenplan voor de werkgelegenheid, een hervorming van de sociale zekerheid, een nieuwe loonpolitiek.

De indruk die algemeen werd geschetst, is dat de sociale partners er maar voor spek en bonen zullen bijlopen. De regering of moeten we zeggen Jean-Luc Dehaene, die sneller dan zijn voorganger last begint te krijgen van het roi soleil-syndroom, het blijkbaar onvermijdelijk gevolg van een lang verblijf in de Wetstraat 16 heeft inderdaad de touwtjes stevig in handen. “De regering speelt de eerste viool, de sociale partners mogen wat mee muziek spelen, ” stelde een VBO-medewerker cynisch op een seminarie voor werkgevers.

Nadat de regering de sociale partners ontmoette om van gedachten te wisselen, is VBO-onderhandelaar Wilfried Beirnaert optimistischer dan zijn kollega. Volgens hem heeft de regering lessen getrokken uit het verleden. De sociale partners worden niet meer zoals bij het centraal akkoord gekarikaturizeerd op het publiek forum. “Ik heb de indruk dat we weer serieus worden genomen, ” zegt Beirnaert. “Dehaene wil een consensus waar dat mogelijk is : deelakkoorden in plaats van een globaal akkoord dat toch niet haalbaar is. Dat maakt veel informeler overleg mogelijk. ” Bovendien, zeggen sommigen, is de inzet te groot om het zonder de sociale partners te doen. Tot daar de teorie.

Wat blijkt in de praktijk ? Veel belangrijker, zoals meestal, is niet wat er gezegd werd op de ontmoeting tussen regering en sociale partners, maar wel wat er niet gezegd werd. Hoewel een zeer konkrete agenda werd opgesteld van wanneer welk probleem aan de orde zou komen, werd met geen woord gerept over de interventie van rechtbanken in sociale konflikten, een tema waarvoor de regering een initiatief heeft aangekondigd. Bij de sociale partners wordt het een blunder genoemd wanneer dit explosief dossier vooraan op de agenda wordt gezet.

En wat gebeurt er ? Een paar dagen na de ontmoeting regering-sociale partners bloklettert De Standaard : “Regering-Dehaene laat interventie rechtbank in staking overeind” en kondigt aan dat de regering een voorontwerp van wet klaar heeft waarbij rechtbanken nog steeds kunnen tussenkomen, en nog wel met het gewraakte eenzijdig verzoekschrift, maar dat de aangeklaagde werknemers wel op de hoogte moeten worden gebracht. Een bericht dat De Standaard de volgende dag moet herroepen, want volgens betrokken minister Miet Smet is er geen sprake van een voorontwerp van wet, en gaat het alleen over onderhandelingen. Maar inmiddels ligt het tema op tafel, en is het zelfs via het foutieve lek in De Standaard in het middelpunt van de belangstelling gezet. Toeval of opzet ? Is het de bedoeling het overleg te bemoeilijken om zo meer speelvrijheid aan de regering te geven ? Dehaene zal misschien deze keer de sociale partners niet voor schut zetten, maar hen onderling buitenspel laten zetten. Eleganter is dat wel.

G.M.