Ze zijn met 2500, de familiale aandeelhouders van de industriële multinational Solvay, nazaten van stamvader Ernest Solvay. Na acht generaties is de familiale samenhorigheid nog altijd groot. Een portret van de tentakels van de telgen in België.
Solvay ademt traditie. Ernest Solvay (1838-1922) richtte in 1863 een onderneming op die uitgroeide tot een multinational, aanwezig in 53 landen, met 145 fabrieken, 30.900 werknemers en een omzet van 12,4 miljard euro.
Die traditie werkt niet verstikkend. Integendeel: eind vorig jaar deed de Belgische multinational pas zijn eerste kapitaalverhoging sinds de beursgang in 1967. Solvay klopte bij de aandeelhouders aan voor de 5,8 miljard dollar dure overname van Cytec. Het Amerikaanse bedrijf is het nummer twee in composietmateriaal voor vliegtuigonderdelen, en de wereldleider in chemicaliën voor de mijnbouwindustrie. De aandeelhouders financierden via de kapitaalverhoging 1,5 miljard euro van de overnameprijs. Per vier bestaande aandelen konden ze één nieuw aandeel kopen, met een korting van 29 procent.
Solvac, het beursgenoteerde vehikel van de familiale Solvay-aandeelhouders, tekende voluit in op de kapitaalverhoging, en pompte circa 455 miljoen euro in Solvay. Zelfs voor de allerrijkste van de Belgische rijke families, is dat een aanzienlijk bedrag. De discussies over de zin en de onzin van de kapitaalverhoging sleepten maanden aan (lees ook blz. 32: Interview met Jean-Pierre Delwart). Vanwaar die familiale samenhorigheid? En wie zijn die telgen van stamvader Ernest Solvay?
Verstandshuwelijken
Op 17 november vorig jaar verzamelden de Solvay-aandeelhouders voor een buitengewone algemene vergadering over de kapitaalverhoging voor Cytec. Ruim 99 procent van de aanwezigen zette het licht op groen. De aanwezigheidslijst licht de sluier rond de doorgaans vrij discrete families. Naast het belang in Solvac (dat bijna 31 procent van Solvay bezit), hebben tal van familiale telgen ook individueel nog grote pakketten aandelen in de industriële reus.
De lijst wemelt van de adellijke namen. Verstandshuwelijken waren zeker in het verleden de norm, waarbij niet zelden naaste familieleden onderling in de echt traden. Ernest gaf zelf het voorbeeld: hij trouwde met zijn nicht, Adèle Winderickx. Zo vermeed hij een versnippering van het vermogen. Of men trouwde volgens het motto ‘vader bracht een zak vol geld, moeder een adellijke titel’. Dat verklaart ellenlange namen als ‘de Rochechouart de Mortemart-Ruillier’, of ‘de Wangen de Geroldseck aux Vosges’. Menig aandeelhouder is bewoner van een Waals kasteel.
Ondernemerschromosoom
Dat veel familieleden rijk geboren werden, betekent allerminst dat ze achteroverleunen. Solvay staat bekend als een uiterst solide, innovatieve onderneming. Een parel van de Belgische industrie, die voortdurend vernieuwt. Die bijna obsessionele zoektocht naar herbronning zien we ook bij de familiale aandeelhouders. Zij hebben uiteraard een riante dividendenstroom via Solvay. Maar die middelen worden gebruikt voor eigen ondernemersactiviteiten. Ondernemerschap zit hen letterlijk in de genen. “Zit er een ondernemerschromosoom in mij? Ik heb dat nooit laten onderzoeken. Misschien had ik dat moeten doen toen ik nog CEO was bij Eurogentec”, zegt Jean-Pierre Delwart, de voorzitter van de raad van bestuur van Solvac.
Delwart richtte Eurogentec in 1991 op. Vandaag is de producent van geneesmiddelen in handen van het Japanse Kaneka. Het Luikse bedrijf haalde vorig jaar een omzet van 54 miljoen euro, en telt 315 werknemers. “Mijn vader was mijn rolmodel. Henri werkte meer dan 40 jaar voor Solvay. Thuis werd veel over Solvay gepraat. Ik begon dus ook zelf met een chemisch bedrijf.”
Jammer dat de familiale discretie het ondernemerschap vaak onder de radar houdt. Een mooi voorbeeld is Bruno Rolin, sinds 1993 bestuurder bij Solvac. Zijn overgrootmoeder was Hélène Solvay, dochter van Ernest. Rolin leidt de holding Belgian Business Services, met liefst 3575 werknemers. Het is een conglomeraat van schoonmaakbedrijven onder de merknaam Iris. De onderneming doet onderhoud van gebouwen, groene ruimten en oppervlaktebehandeling. Het bedrijf noemt zich de marktleider in roestbehandeling in eigen land.
Een andere entrepreneur is Jean-Marie Solvay (59), bestuurder bij de industriële multinational, en met Ernest als betovergrootvader. Het wat rebelse familielid maakte carrière in het buitenland, met onder meer helikopterbedrijven in de Verenigde Staten. “De naam Solvay was moeilijk om te dragen in België”, liet Jean-Marie optekenen in een interview in Trends. “Meteen bij het horen van je naam had iedereen vooroordelen. In het buitenland leven was veel eenvoudiger. Daar ben je wie je bent, je naam is niet belangrijk.” Vandaag woont Jean-Marie Solvay weer in België, samen met zijn moeder, in een domein in Ter Hulpen. Maar innovatie en ondernemen blijft zijn stokpaardje. Hij investeerde in Innovation Fund, waar de hele Belgische industriële top verzamelt (onder meer Carmeuse, Sioen, Soudal, Total). Het fonds, goed voor 20 miljoen euro maatschappelijk kapitaal, pompt geld in starters in chemie en geneeskunde.
Waalse glorie
Het zijn slechts drie voorbeelden. In de families krioelt het van de entrepreneurs, ook door de verstandshuwelijken. Het familiale aandeelhouderschap van Solvay staat voor het leeuwendeel van het glorierijke Waalse industriële verleden, vooral dan in het bekken van Samber en Maas.
Nicolas Boël bijvoorbeeld – uit de familie van de voormalige staalbaronnen – is de voorzitter van de raad van bestuur van de industriële multinational. En er is de ‘farmafamilie’ Janssen (UCB): Daniël Janssen was de laatste familiale CEO van Solvay. En niet te onderschatten de twee bijna vergeten families De Dorlodot en Casimir-Lambert. Het duo levert bestuurders, want heeft een aanzienlijk pakket aandelen. De Dorlodot en Casimir-Lambert waren wereldspelers in de glasnijverheid en de staalindustrie in het Henegouwen van de 19de eeuw. Hun sporen zijn gewist: de glasnijverheid is, via diverse fusies, opgegaan in Asahi Glass (het voormalige Glaverbel). “Die glasindustrie is verdwenen, maar de families zijn nog altijd aandeelhouders van Solvay”, analyseert Jean-Pierre Delwart. “Noem hen de businessangels van de 19de eeuw. Zonder hun financiële steun was Ernest Solvay nooit zo ver gekomen. Vooral de beginjaren, 1863 tot 1866, waren heel moeilijk. Ik had diezelfde discussies met mijn broers, zussen en vrienden, toen ik in 1991 begon met Eurogentec. ‘Wanneer ga je nu eindelijk geld verdienen.’ Het heeft bij mij trouwens elf jaar geduurd, tot in 2002. ”
Maatschappelijke invloed
Zichtbare sporen van de familie de Dorlodot zijn de kastelen van Acoz en Floriffoux. In Acoz leverde de zeer katholieke familie van 1830 tot 1953 onafgebroken de burgemeesters. Ook dat is een kenmerk van de Solvay-families: hun invloed gaat veel verder dan enkel het economische. Ze hebben stevige tentakels in belangengroepen en politieke kringen, vooral in de liberale en conservatief-katholieke partijen. In grote discretie sponsoren tal van familiale stichtingen liefdadigheid, geneeskundig onderzoek en cultuurorganisaties. De meer verheven cultuur dan, want de families hebben nooit hun naam verbonden met sportploegen.
In de politiek blijft hun invloed gelden. Nicolas Janssen, zoon van de laatste familiale Solvay-CEO Daniel Janssen, is actief op het kabinet van federaal minister Willy Borsus (MR), onder meer bevoegd voor kmo’s. Solvac-bestuurder en zesdegeneratietelg Aude Thibaut de Maisières – moeder Marie-Noël heeft Ernest Solvay als betovergrootvader – werkte aan het einde van de jaren negentig voor de voorzitter van het Brussels parlement, Armand De Decker (MR).
En er is uiteraard Valentine Delwart. De dochter van de Solvac-voorzitter is de secretaris-generaal van de MR, en al jarenlang de rechterhand van premier Charles Michel. Trends omschreef de discrete vrouw in de schaduw twee jaar geleden als ‘de machtigste vrouw van de MR’. “Ach ja, dat zijn van die omschrijvingen van journalisten”, ontwijkt haar vader alle commentaar. “Kijk, ik heb een afspraak gemaakt met mijn dochter: we spreken in de familie nooit over politiek.”
Wolfgang Riepl
Dat veel familieleden rijk geboren werden, betekent allerminst dat ze achteroverleunen.
De invloed van de Solvay-families gaat veel verder dan enkel het economische.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier