De teller staat weer op nul

Net als nieuwjaarsbrieven hebben nieuwjaarslijstjes van analisten een voorspelbaar slot: “We wensen u dit jaar een return van 10%.” Een jaar én het beursleven leveren echter altijd verrassingen op.

De tellers werden vorige week weer op nul gezet. Dat is een belangrijk moment voor heel wat beleggers, of het nu om privé-beleggers of institutionelen gaat. Maar ook analisten en economen mogen met een schone lei beginnen. Analyse toont aan dat de verwachtingen elk jaar dezelfde zijn, alleen de uitkomst is elk jaar anders.

De typische lijstjes met favoriete aandelen en verwachtingen voor de beurs worden stilaan een traditie. Een topvijf van de winnende aandelen voor het nieuwe jaar, en vervolgens een doel voor de beursindexen. Hopelijk nemen de beleggers deze lijstjes niet al te serieus. Net zoals nieuwjaarsbrieven zijn ze gemaakt volgens een vast stramien, met een voorspelbaar slot: we wensen u dit jaar een return van 10%.

De topvijf is een vast onderdeel. Zo’n selectie is echter onderhevig aan verschillende gebreken. Ten eerste zijn vijf aandelen allerminst een goed gespreide portefeuille. Na de jaren van overdrijving en speculatie, zou je verwachten dat het belang van diversificatie onderlijnd zou worden. Elk jaar verwachten mensen dat ze door de topvijf van de topvijf te kopen (de favorieten van de professionelen), de beurs zullen kloppen. Sommige jaren lukt dat, maar het is niet zeker dat je door een gemiddelde van een vijftal meningen van professionals te nemen, beter zal scoren dan de beurs. Meestal blijkt dat de favoriete aandelen het al goed hebben gedaan in de aanloop naar het nieuwe jaar, en is het advies dus een reflectie van het meest recente verleden in plaats van een gedurfde visie op het nieuwe jaar. Het wordt echter ook een jaarlijkse traditie dat de favoriete aandelen het enkele dagen na de publicatie in de media wel erg goed doen, vooral de minder liquide aandelen.

Een tweede onderdeel van de vooruitzichten is het koersdoel voor de beurs (de Bel20, de Dow Jones of de Stoxx50). Ook hier zie je een weerkerend patroon. Er wordt steevast een stijging vooropgesteld, die sinds erg lang 10% bedraagt. Met andere woorden, het koersdoel voor het volgende jaar is het slotniveau van de beurs plus 10%. U mag de proef op de som maken. Dit is niet alleen het geval in België maar ook in de rest van de wereld.

Dit afglijden naar vuistregels bestaat in bijna alle facetten van economische en financiële voorspellingen. Neem de economische groei. Wim Duisenberg, voorzitter van de Europese Centrale Bank, stelt 2% groei voorop. Dat is dan wel het niveau op het einde van het jaar, en niet het gemiddelde voor het volledige jaar (dat in 2002 moeilijk meer dan 1% kan bedragen.) Die 2 tot 3% groei is ook een jaarlijkse traditie. Elk jaar wordt dit als cijfer vooropgesteld. De onderkant van de marge als het voorgaande jaar slecht was (zoals nu), en de bovenkant als het goed was (zoals in 2000).

Er bestaan gegevens over de verwachte stijging van de bedrijfswinsten van de beursgenoteerde bedrijven. De grafiek Stijging winsten Europese beurs toont deze sinds 1988, en geeft naast de verwachtingen bij het begin van het jaar ook de uitkomst (met een stip). De tienprocentregel van de aandelen duikt hier om logische reden opnieuw op. De verwachte groei van de winsten bedraagt minstens 10%. In 30% van de gevallen zijn de analisten te pessimistisch (onderschatten ze de uiteindelijke winstgroei), in 60% van de gevallen zijn ze te optimistisch.

Voor 2002 wordt een soort doorsnee jaar voorspeld. De meeste analisten zien een stijging van 10% van de beurs, en tippen op sectoren die het in het afgelopen kwartaal erg goed hebben gedaan (technologie, cyclische sectoren enzovoort).

De geschiedenis leert echter dat een jaar verschillende gezichten kan hebben, en dat elk jaar ook een aantal verrassingen in petto heeft. Gegeven het feit dat iedereen optimistisch is over het groeiherstel, is het eigenaardig dat er bijvoorbeeld zo veel pessimisme over de olieprijzen bestaat. Een vat olie op 15 dollar of lager? Ook over de euro bestaat er veel pessimisme. De dollar zal sterk blijven, omdat beleggingen in Amerikaanse bedrijven meer zullen renderen dan in Europese. Daar ben ik alvast niet van overtuigd. De euro kan gemakkelijk 10% stijgen! En maak dat maar eens goed met een goede aandelenkeuze. 2002 wordt het jaar van de euro. Ik wens alle lezers echter minimum 10% rendement dit jaar.

Geert Noels

De auteur is hoofdeconoom bij Petercam.

2002 wordt het jaar van de euro.