De straat van de toekomst

Veel sectoren stellen vast dat de coronacrisis trends versnelt. Geldt dat ook voor het verkeer?

Het voorbije decennium hebben stadsplanners het openbaar vervoer gepromoot, om de files en de vervuiling terug te schroeven. Sinds het begin van de coronapandemie kiezen de mensen liever voor individureel vervoer, zoals auto’s en fietsen. Dichtbevolkte steden, zoals New York en Parijs, mogen zich in 2021 dan ook opmaken voor ingrijpende veranderingen in de manier waarop mensen zich verplaatsen.

Uit een analyse van de mobiliteitsdata van Apple, Google en TomTom in tien steden blijkt dat het gebruik van het openbaar vervoer in augustus, toen de eerste pieken achter ons lagen, 40 procent onder het niveau van voor de pandemie lag. In 2021 zullen de mensen nog altijd de voorkeur geven aan onafhankelijke vervoersmiddelen, zolang het virus een bedreiging blijft. De inspanningen om het openbaar vervoer veiliger te maken zullen daar weinig impact op hebben.

De voorbije jaren hadden stadsbewoners in de ontwikkelde landen zich almaar meer afgekeerd van het bezit van een auto, ten voordele van het openbaar vervoer, taxidiensten en andere alternatieven. Strengere uitstootregels hadden het autobezit minder aantrekkelijk gemaakt. In 2021 zal de Europese Unie haar regelgeving rond congestiezones en vervuilende auto’s herbekijken. Nu het autogebruik weer toeneemt, kan dat de steden ertoe aanzetten hun geplande verbod op niet-elektrische auto’s versneld in te voeren.

Fiets versus e-scooter

In steden als Athene, Boedapest, Londen, Milaan, New York en Parijs zijn straten enkel nog toegankelijk voor voetgangers, om de sociale afstand te vergemakkelijken. Ze hebben nieuwe fietspaden aangelegd. Veel van die steden willen die aanpassingen permanent maken. Omdat de combinatie van meer wagens en afgesloten straten de verkeersdrukte nog verergert, zullen twee andere concurrenten in de race om de straatruimte profiteren: fietsen en e-scooters.

Tijdens de lockdowns midden 2020 werd de fiets enorm populair. Er waren nauwelijks nog nieuwe exemplaren te koop. Stadsbewoners die vroeger vonden dat deelfietsen iets voor toeristen waren, veranderden van mening. Hoewel Londen maar weinig bezoekers over de vloer kreeg, stelde de stad vast dat haar deelfietsen tussen maart en juli toch drie keer zoveel nieuwe gebruikers lokten. In 2021 zullen nog veel meer pendelaars kiezen voor pedaalkracht.

De jongste concurrent voor de suprematie op straat is de e-scooter, die je per minuut kunt huren met een app voor de smartphone. Over de hele wereld hebben start-ups in de steden scooterdiensten gelanceerd, en de pandemie heeft het gebruik ervan doen toenemen. Een argument tegen e-scooters is dat ze geen autoritten vervangen. Ze worden doorgaans gebruikt voor korte trips, en ontmoedigen zo wandelen of fietsen. Een analyse van het onderzoeksbureau Inrix in 2018 kwam echter tot de conclusie dat een vijfde van de autoritten in grote Amerikaanse en Britse steden nauwelijks anderhalve kilometer haalt. Sommige critici vinden e-scooters dan weer gevaarlijk. Uit data van het verhuurbedrijf Lime blijkt echter dat een derde van alle ongevallen voorkomt tijdens de eerste vijf ritten, wat erop wijst dat opleiding en ervaring kunnen helpen.