DE STOFZUIGER VAN DE ECB

Dat de langetermijnrente is gekelderd tot een ongekend laag niveau, valt grotendeels toe te schrijven aan het onconventionele monetaire beleid van de ECB.

Het monetaire programma van de ECB om tot september 2016 maandelijks 60 miljard euro aan obligaties op te kopen, in de hoop de economie en de inflatieverwachtingen te stutten, kan je volgens William De Vijlder (chief economist BNP Paribas) nog het beste vergelijken met een stofzuiger die het risico uit de markt zuigt. Dat zei hij op een colloquium van het Financieel Forum Antwerpen.

Volgens De Vijlder heeft het onconventionele beleid geleid tot euforie op de markten terwijl zowat alle renteniveaus aan de bodem zitten. Dat is vooral slecht nieuws voor spaarders, renteniers en mensen die hun pensioenpotje willen versterken zonder risico’s te lopen op de beurs: “Een structureel lage reële rente vertraagt de opbouw van vermogens”, zegt De Vijlder. “Bij een rentevoet van 1 procent duurt het zeventig jaar om een vermogen te verdubbelen. Als de rente maar 0,5 procent bedraagt, duurt het dubbel zo lang.”

NIET UITZONDERLIJK

Toch oordeelt De Vijlder dat de langetermijnrente momenteel niet uitzonderlijk laag is. Normaal ligt de nominale langetermijnrente iets boven de nominale bbp-groei. Nu ligt ze er iets onder. “Een normale langetermijnrente is gewoon laag, dat zijn we blijkbaar vergeten”, aldus De Vijlder. “Ik zie de rente op termijn weer klimmen tot 2 of 2,5 procent, maar er zijn geen redenen om aan te nemen dat ze veel hoger zal uitkomen dan de nominale economische groei.”

Ook UA-professor Jan Annaert beklemtoont dat de reele rente (gecorrigeerd na inflatie), in een historisch perspectief niet uitzonderlijk laag staat. “We hebben in het verleden vele jaren van negatieve reële rente gekend. Eigenlijk zitten we nu in een periode dat beleggingen in cash of obligaties nauwelijks iets opbrengen. De vooruitzichten voor het rendement op aandelen blijven positief, precies omdat we in een omgeving met laag risico zitten.”

VALS VEILIGHEIDSGEVOEL

Sven Sterckx, vermogensbeheerder en analist bij de effectenbank Dierickx Leys, waarschuwde echter dat de stofzuiger van de ECB een vals gevoel van veiligheid geeft: “Beleggers worden steeds extremer in hun zoektocht naar rendement. Ze gaan beleggen in vreemde valuta en groeimarkten. Dat is zoals een sluipend gif in de markt. Door de stofzuiger van de ECB is iedereen verdoofd voor de risico’s. Maar de risico’s zijn er nog, en ze kunnen zich op elk moment manifesteren.”

Volgens Sterckx is het risico op een zeepbel het grootst in de markt van de staatsobligaties. “Maar het is zoals een olievlek die zich uitbreidt naar andere activa, zoals bedrijfsobligaties en vastgoed. De gereglementeerde vastgoedvennootschappen zijn gemiddeld 30 procent overgewaardeerd. Ook Amerikaanse aandelen zijn momenteel zeer duur geprijsd.”