De stille ontvetter

Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

Hij kwam om te saneren, en doet dat vol overgave. Zorgt de Duitser Christoph Müller voor de definitieve verdwijning van Sabena?

Hoe vertel je iemand dat hij op sterven ligt? En dat terwijl je al niet de vlotste communicator bent. De 38-jarige Christoph Müller had zich zijn komst naar de Belgische flag carrierSabena ongetwijfeld rooskleuriger voorgesteld. De chief executive officer van de NV Sabena Group ontvouwde de voorbije week besparingen ter waarde van 14,4 miljard – zo niet boekt de luchtvaartmaatschappij eind 2001 15 miljard frank verlies.

Vreemd genoeg maakte Müller zijn draconische besparingsplannen via zijn woordvoerders bekend. Communiceren is nu eenmaal niet zijn sterkste punt. Niet zozeer omdat de CEO alleen het Duits machtig is. Nee, de man heeft andere kwaliteiten. Zijn primordiale gave is het saneren en ontvetten van bedrijven – een talent dat hij zal kunnen botvieren in de zoveelste bezuinigingsronde van Sabena.

Zijn loopbaan staat immers in het teken van besparingen. Het voorbije decennium roomde hij de luchtvaart af, maar Müllers carrière begon tussen de boten.

In 1983 gaat hij aan de slag op de scheepswerven van Deutz in Keulen. Müller waakt er angstvallig over het uitgavenpatroon. Diezelfde taak wacht hem in januari 1989, wanneer hij bij Deutsche Lufthansa aan de slag gaat. Twee jaar lang moet hij in de uitgaven snoeien, want de luchtvaart beleeft met de Tweede Golfoorlog één van de turbulentste periodes uit haar geschiedenis. Maar echt bezuinigen is er dan nog niet bij, want Lufthansa is nog steeds een overheidsbedrijf. De machtige vakbonden willen van geen wijken weten.

Müller gaat dan maar elders besparingsplannen doordrukken. Met de Duitse eenmaking ziet hij vanaf 1991 zijn kans schoon bij de Flugzeugwerke Dresden. De vliegtuigbouwer uit de ter ziele gegane DDR wordt onherroepelijk afgestoten: de participaties in immobiliën op de luchthaven van Dresden worden verkocht, windtunnels gaan voor de bijl, voor onderhoud en herstellingen van de Russische Mig 21 is door het wegvallen van het IJzeren Gordijn geen toekomst meer. Flugzeugwerke Dresden wordt omgedoopt tot Elbe Flugzeugwerke; het bedrijf wordt een volle dochter van Deutsche Airbus. Toch blijft driekwart van de 2500 werknemers aan boord. “Daar werken schitterende technici,” vindt Müller nog steeds. Elbe Flugzeugwerke is overigens opnieuw een rendabel bedrijf. Het bouwt passagierstoestellen om tot vrachtvliegtuigen, en maakt onderdelen voor het Airbus-consortium.

Maar Müller beleeft alleen maar de start van de herstructurering. In 1994 keert hij naar Lufthansa terug, nu als vice-president financial controlling. De Duitse luchtvaartmaatschappij is inmiddels volledig in privé-handen, de grote filialisering kan beginnen. Vracht, onderhoud en techniek, en catering worden verregaand verzelfstandigd. “Je kan moeilijk zeggen dat Lufthansa het vandaag slecht doet,” analyseert Müller met nauwelijks verholen trots. Voorts sleutelt hij aan de planning en het netwerkbeheer, en legt hij de tarievenstructuur vast. Ook de uitbouw van een Europees regionaal netwerk schrijft de topman van Sabena op zijn naam. Onder meer met de Vlaamse Luchttransportmaatschappij ( VLM) brengt Müller gemeenschappelijke vluchtnummers tot stand.

Maar in maart 1999 houdt de Duitser het bij de Duitse carrier voor bekeken. Naar eigen zeggen haalt het ‘entrepreneurial instinct’ opnieuw de bovenhand. Dat instinct scherpte hij als dreumes aan tijdens zijn trips naar Brussel met zijn vader. Theodor Müller negotieerde als nijvere industrieel met KMO’s en grote bedrijven. “Kleine, flexibele bedrijven reageren sneller op veranderingen in de markt,” kreeg zoon Christoph ingeprent.

En dus kapt Müller in maart 1999 met de oerdegelijke maar te logge structuur van Lufthansa. Voor meer souplesse zoekt de Duitser een uitweg bij Sabena. “Waarom stapte hij van een global naar een regional airline? Je schittert toch liever in de Champions League dan in de Eerste Klasse?,” moppert een voormalig collega bij de Duitse flag carrier.

Maar er is natuurlijk meer aan de hand. De SAirGroup, de Zwitserse luchtvaartgroep die 49,5% van de aandelen van de Sabena Group bezit, lokte eerder al vijf topmensen bij Lufthansa weg. Beperkte doorgroeimogelijkheden en minder riante lonen leidden tot het voortijdig vertrek bij de Duitse gigant. Christoph Müller heeft daarbovenop uitzicht op een contract van vele jaren binnen de SAirGroup, dat hem op termijn naar de hoogste regionen kan voeren.

Hij kreeg alvast het groene licht voor een ontmantelingsstrategie van de onder de schuldenlast kreunende Belgische flag carrier. Catering, technische diensten en afhandeling worden afgestoten of verkocht aan de Zwitserse moedermaatschappij. De harmonisering van de vloot en de netwerkplanning leiden tot een steeds groter overwicht van Swissair, de vliegtuigpoot van de SAirGroup. Wordt de merknaam Sabena straks ingeruild voor Swissair? Op het kabinet van federaal minister van Overheidsbedrijven Rik Daems (VLD) – tot nader order blijft de Belgische overheid meerderheidsaandeelhouder met 50,5% van de aandelen – behoudt men het volste vertrouwen in de Duitser.

wolfgang riepl

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content