De staat kan aanzienlijk besparen op de huur van gebouwen’

Tussen nu en 2014 lopen 400 huurcontracten van de federale overheid af. Een unieke kans om te besparen, zegt Dirk Van Geystelen, de directeur-generaal Strategie en Vastgoedbeheer van de Regie der Gebouwen. En om het aantal vierkante meter per ambtenaar naar beneden te halen.

Dirk Van Geystelen heeft zijn diensten opdracht gegeven om een lijst op te stellen van de gebouwen die de staat huurt en na te gaan of het mogelijk is om met de eigenaars opnieuw te praten over de huurprijs. “Dit en volgend jaar willen we duchtig snoeien in de huuruitgaven”, zegt hij. “Het initiatief komt van de Regie der Gebouwen, daarin gesteund door de regering. Natuurlijk gaan we niet ons hele huurbestand heronderhandelen. “Met de hulp van de consultant die we nog moeten selecteren uit een lijst van negen kandidaten gaan we een twintigtal contracten bekijken die in aanmerking komen voor een huurverlaging in overeenstemming met de marktwaarden. We hopen die klus in oktober te kunnen klaren.”

De slagkracht van de Regie zal bij een paar eigenaars dus tandengeknars veroorzaken. Vooral omdat de kantoormarkt niet bepaald florissant is.

DIRK VAN GEYSTELEN. “Het is niet de bedoeling mensen te schofferen. Het gaat om heronderhandelingen tussen een huurder en een eigenaar. Toegegeven, we hebben keuze te over: tussen nu en 2014 lopen zowat 400 huurcelen af. Tegelijk is ons huurbudget uit zijn voegen gebarsten: in vijftien jaar is het gestegen van 150 naar meer dan 400 miljoen euro per jaar. De Regie heeft meer dan 100 contracten in portefeuille die gaan over meer dan 5000 vierkante meter. 70 daarvan betreffen zelfs meer dan 10.000 vierkante meter. We kunnen serieuze schaalvoordelen realiseren.”

Voor zulke gesprekken moet u wel een duidelijk zicht hebben op de behoeften van elke federale overheidsdienst. Hebt u die of is het allemaal wat onoverzichtelijk geworden?

VAN GEYSTELEN. “We zijn begonnen met de monitoring van de bezette oppervlakten. We hebben aan elke federale overheidsdienst een lijst gestuurd van de gebouwen en vloeroppervlakten die ze in elke stad of dorp betrekken en tegelijk voor elk huurcontract aangeduid wanneer het opgezegd kan worden. We vragen hun voor elk gebouw het aantal voltijdse equivalenten op te geven en ons te bevestigen dat alle ruimte daadwerkelijk nuttig en bezet is. We berekenen vervolgens voor elke dienst de ratio vierkante meter/personeelslid. Zo proberen we de reële noden, maar ook de excessen en misbruiken vast te stellen.”

Zijn er al overheidsdiensten die het goede voorbeeld geven in ruimtebeheer? Zijn er best practices waarnaar alle federale diensten zich zouden moeten richten?

VAN GEYSTELEN. “Zeker. Ik kan verwijzen naar de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid. Die is verhuisd naar moderne gebouwen waarin de ratio vierkante meter per ambtenaar voorbeeldig is. De open ruimtes maken ook een modulaire opbouw en flexibiliteit mogelijk. Maar bijvoorbeeld Economie en Financiën doen ook zware inspanningen om te bespa-ren op de oppervlakten die ze gebruiken.”

Over hoeveel vierkante meter beschikt de federale ambtenaar gemiddeld?

VAN GEYSTELEN. “Voor de meeste lopende huurcontracten draait dat rond 30 vierkante meter bruto per ambtenaar. De Regie werkt aan een uniforme bezettingsnorm, uitgedrukt in ‘primaire’ oppervlakte. Daarin worden de sanitaire voorzieningen, de technische lokalen en het verticale en horizontale verkeer niet meegerekend. Gebouwen met een slechte verhouding bruto-oppervlakte/primaire oppervlakte, maken minder kans om opnieuw gehuurd te worden. In sommige landen is men al tot onder de 10 ‘primaire’ vierkante meter per werkplek gezakt. U kunt zich voorstellen welke schaalvoordelen dat op middellange termijn kan opleveren…”

Hoe ver staat de denkoefening over een herbestemming van het Brusselse justitiepaleis?

VAN GEYSTELEN. “Er is een brede denkoefening bezig over de beveiliging van het gebouw. We hebben al de opdracht gekregen om het cellencomplex, het gedetineerdencircuit, de raadkamer, de kamer van inbeschuldigingstelling en vier zittingszalen te beveiligen. Bovendien heeft de ministerraad onlangs beslist om in het raam van het Europees voorzitterschap een internationale ideeënwedstrijd voor architectuurscholen uit te schrijven, onder meer om mogelijke functies voor het gebouw uit de denken. Sommige diensten, hoven en rechtbanken zouden bijvoorbeeld overgebracht kunnen worden naar gebouwen die beter te beveiligen zijn.”

En hoe zit het met het Residence Palace, dat deels ontmanteld wordt en waar de Europese Ministerraad zijn plaats krijgt? Sommige bronnen gewagen van een vertraging van achttien maanden.

VAN GEYSTELEN. “Dat klopt niet. We hebben een vertraging van drie maanden opgelopen bij de verwijdering van het asbest, niet meer. Vergeet niet dat dit op dit ogenblik de meest ingewikkelde werf in België is, waarbij een heleboel verschillende partijen betrokken zijn. Vooral ondergronds, waar de NMBS en de MIVB een multimodale ruimte creëren rond de nieuwe Schuman-Josaphat-tunnel. In juli 2013 moet normaal gezien alles gereed zijn voor de oplevering van de werf en de overdracht aan de Ministerraad voor een symbolische euro. De Belgische staat heeft evenwel de Raad gevraagd om die vervaldag vijf maanden uit te stellen, een gevolg van een klacht bij de Raad van State. Maar in zo’n uitstel is voorzien in de conventie tussen de Belgische staat en de Raad. We verwachten het arrest van de Raad van State tegen juni. In dit project is er overigens geen sprake van budgetoverschrijding. Ik denk dat dat ook weleens vermeld mag worden.”

Door philippe coulée

“In vijftien jaar is het huurbudget gestegen van 150 miljoen naar meer dan 400 miljoen euro per jaar”