De splitsing van België kost Vlaanderen géén 237 miljard euro

De splitsing van België zou aan Vlaanderen 237 miljard euro kosten volgens De Morgen. De krant baseert zich daarvoor op het laatste boek van Remi Vermeiren, de vader van het Warandemanifest. Wie het grondig leest, komt echter tot de vaststelling dat dit cijfer nergens op slaat. Bovendien torst Vlaanderen nu al het gros van de staatsschuld.

Remi Vermeiren, de voormalige voorzitter van KBC en de geestelijke vader van de Warande-denktank, legt in zijn nieuwe boek ‘België. De onmogelijke opdracht’ een becijferd plan op tafel om Vlaanderen onafhankelijk te maken. De kostprijs voor de overname van een deel van de staatsschuld en het tijdelijke behoud van de transfers bedraagt daarin 237 miljard euro, schrijft De Morgen.

Dat bedrag is een optelsom van de kosten die Vermeiren heeft berekend. Voor de opsplitsing van de staatsschuld stelt hij een verdeelsleutel voor, waardoor Vlaanderen 55 procent van de totale schuld op zich zou nemen. Omgerekend naar de stand van de huidige overheidsschuld zou dat neerkomen op ongeveer 203 miljard euro. Voor de transfers in de sociale zekerheid stelt hij een uitdoofscenario voor. Wallonië mag nog vijf jaar op 3,6 miljard rekenen, een bedrag dat vervolgens tien jaar lang met telkens 10 procent wordt verminderd. Alles bij elkaar komt dat neer op nog eens 34 miljard. Maar die berekeningen hangen met haken en ogen aan elkaar en staan eigenlijk los van het cijferwerk dat in het boek is opgenomen.

Het klopt dat Remi Vermeiren bij de verdeling van de staatsschuld 55 procent toekent aan Vlaanderen. Maar daarbij past de auteur de verdeling toe op de recentst bekende cijfers over de regionaal opgesplitste inkomsten en uitgaven (die tot 2010), en maakt hij een gemiddelde van de periode 2005-2010. In die periode bedroeg de gemiddelde nettoschuld 295 miljard euro. Als 55 procent daarvan wordt toegekend aan Vlaanderen, dan heeft de rijkste regio van België een schuldratio van 79,5 procent van het bbp. Wallonië torst verhoudingsgewijs een hogere staatsschuld van 121 procent van het bbp. Wallonië en Brussel zouden een schuldgraad van 200 procent hebben.

De opzet van Vermeirens oefening is via een simulatie aan te tonen dat Wallobrux economisch niet leefbaar is. Om te vermijden dat Wallonië na een splitsing bij de Zuid-Europese probleemlanden terechtkomt, pleit Vermeiren dan ook voor solidariteitsmechanismen. Het is volgens hem raadzaam de transfers naar Wallonië een tijdlang te behouden. Zo pleit Vermeiren voor het integrale behoud van de socialezekerheidstransfers tot 3,6 miljard euro gedurende vijf jaar.

De volgende tien jaar worden ze dan verminderd met 10 procent per jaar. Een andere maatregel die hij het overwegen waard vindt, is dat Vlaanderen aan Wallonië een langetermijnlening van 10 tot 20 miljard euro verstrekt, tegen een rente die Vlaanderen op de financiële markten voor zo’n krediet zou moeten betalen.
Die steun is voor Vlaanderen geen plotse zware factuur.

Vlaanderen draagt nu al het gros van de staatsschuld. Dat heeft alles te maken met het primaire saldo (de ontvangsten min de uitgaven, zonder de rentelasten). Uit de berekeningen van Vermeiren blijkt dat Vlaanderen een positief primair saldo van 9,1 miljard euro kan voorleggen (+4,5% van het bbp), terwijl Wallonië en Brussel een zwaar tekort boeken. Die resultaten liggen in de lijn van vorige onderzoeken, zoals dat van het Centre de Recherches en Economie Régionale et Politique Economique (CERPE) van de universiteit van Namen uit 2011. Ook de Luikse hoogleraar Jules Gazon kwam in 2009 tot vergelijkbare resultaten. Het is dat negatieve primaire saldo van Wallonië dat de staatsschuld veroorzaakt, en het is Vlaanderen die de overheidsfinanciën door haar primaire overschot op koers houdt.

Bij een splitsing van de overheidsschuld zou men kunnen stellen dat de factuur wordt betaald door de regio die het tekort heeft veroorzaakt. Maar dat zou in Wallonië leiden tot een absurde toestand, met een levensgroot budgettair tekort van 19 procent en een schuldratio van meer dan 200 procent (schuld versus bnp). Vandaar dat Vermeiren in zijn boek eigenlijk nog royaal is ten opzichte van Wallonië en de schuld vooral verdeelt op basis van andere parameters, zoals de bevolking en de fiscale draagkracht.