De rommelige taxshiftdiscussie

Na maanden discussie over een taxshift is de mist dichter dan ooit. Tientallen ideeën werden en worden gelanceerd om de ene belasting te verhogen om zo andere te kunnen verlagen. De combinaties zijn eindeloos, met als gevolg een complete desinteresse van het grote publiek. Hoe kan de bevolking aandacht voor een beleidsbeslissing opbrengen als de doelstelling onbepaald is en de discussies alle kanten uitgaan?

Stellen dat de belastingdruk in ons land te hoog is, lijkt op het intrappen van een open deur. Nochtans bevatten vele beleidsvoorstellen, door de afwezigheid van aandacht voor de financiering, impliciet belastingverhogingen. De fiscale druk kan enkel verlagen door een beperking van de overheidsuitgaven, maar door het grote overheidstekort is dat geen beleidsprioriteit. Dan maar proberen enige populariteit te verwerven door belastingen te verschuiven naar een beperkte, onsympathieke groep van burgers. Meestal gaat het om vervuilers en vermogenden. Vreemd dat slechts weinig Belgen zich hierdoor aangesproken zullen voelen. Een van de weinige zekerheden in het taxshiftdebat is het belasten van vervuilende goederen en inkomen uit vermogen. Dat laatste neemt diverse vormen aan: van zuiver inkomen tot kapitaalwinsten.

De vraag of het extra belasten van vermogensinkomsten economisch zinvol is, lijkt een politiek en economisch incorrecte vraag. Nochtans vereist de uitweg uit de crisis bijkomende investeringen. Men hoeft niet veel van economie af te weten om te beseffen dat hogere vermogensbelastingen een investeringsonvriendelijke omgeving creëren. En de spreiding van de inleveringen, kan men opwerpen? De middenklasse heeft zwaar ingeleverd na de financiële crisis. Dat inleveringen evenwichtig moeten worden gespreid, spreekt voor zich. Maar waar blijft het bewijs dat de vermogensinkomsten minder getroffen zouden zijn door de financiële crisis dan de arbeidsinkomsten? De daling van de rentevoeten is significant en intresten zijn veruit de belangrijkste component van de vermogensinkomsten. Dat kapitaalwinsten soms spectaculair zijn, kan niet worden ontkend, maar gaat het hier niet meestal om eerder toevallige en tijdelijke fenomenen? Dat sommigen enorme belastingvrije winsten realiseren is ook een feit, maar moeten de belastingen daarvoor niet worden hervormd? Anders lijkt het meer op een jacht op succesvolle ondernemers.

Dat alles verhindert niet dat een herziening van de fiscaliteit is aangewezen. Bepaalde belastingen zijn voorbijgestreefd en sommige ontwikkelingen vereisen nieuwe en andere belastingen. Dan gaat het echter om een belastinghervorming. Die is noodzakelijk. De regering begint dus maar het beste met een politiek akkoord over de basisprincipes af te sluiten.

Moet de taxshift dan op de lange baan worden geschoven? Neen, maar er moet een duidelijke, algemeen geaccepteerde doelstelling worden geformuleerd om een brede maatschappelijke steun op te bouwen. We mogen niet vergeten dat alle belastinghervormingen uit het verleden slechts slaagden omdat die praktisch neerkwamen op een belastingverlaging voor de overgrote meerderheid van de Belgen. Vandaag ligt dit, door de omvang van het overheidstekort, moeilijk.

Moeilijk kan het echter niet zijn een prioritaire doelstelling voor de taxshift naar voren te schuiven: de tewerkstelling. De opbrengst van de belastingverhogingen moet dus worden geïnvesteerd in een verlaging van de werkgeversbijdragen. Wie de opbrengst anders wenst te gebruiken, verschuift de groei van de werkgelegenheid en dus de daling van de werkloosheid, naar de achtergrond. Onbegrijpelijk voor wie het economische plaatje van België bekijkt. De beperkte opbrengst van de taxshift wordt dus beter niet gespreid over vele kleine posten, maar gebruikt om ons veruit grootste sociale en economische probleem te bestrijden.

Of de taxshift er komt, zal ook afhangen van de mate waarin vakbonden de tewerkstelling prioritair maken. De regering kan duidelijkheid scheppen in de rommelige discussie door haar doelstelling klaar en duidelijk te communiceren.

De auteur is publicist en voorzitter van VFB, de Vlaamse Federatie van Beleggers

JEF VUCHELEN

De beperkte opbrengst van de taxshift wordt beter niet gespreid over vele kleine posten, maar gebruikt om de werkloosheid te bestrijden.