De queeste naar milieuvriendelijke energie

TRENDS. Is het milieuvraagstuk een molensteen om de nek van de olie-industrie?

JOOST VAN ROOST (EXXONMOBIL). “Neen, de meest schadelijke uitwassen zijn grotendeels onder controle, zoals de uitstoot van zwaveldioxide (zure regen) of stikstof. Blijft nog over: waterdamp en CO2, wat beide broeikasgassen zijn. De CO2-emissies gaan lineair omhoog met het verbruik van fossiele brandstoffen, en de groei zit vooral in de ontluikende economieën. Dat is geen moreel argument om hen de last van de beperking van de emissies te laten dragen. De beperking moet op wereldschaal georganiseerd worden. Wij vinden Kyoto daarom geen goede maatregel: niet eens de helft van de planeet doet mee, en Kyoto is economisch niet doordacht. De emissiebeperking wordt niet noodzakelijk gerealiseerd waar dat het goedkoopst kan. Dat schept een concurrentienadeel in de landen die Kyoto toepassen. Het is gemakkelijk om de last bij de ontluikende landen te leggen, maar daar zijn soms goede redenen voor. Als China de westerse technologie toepast, dan zou de CO2-uitstoot veel minder snel stijgen.”

Zijn verhandelbare emissierechten een deel van de oplossing?

VAN ROOST. “Dat kan de last van de beperking van CO2-uitstoot verschuiven naar locaties waar dat goedkoper kan. Maar het mechanisme is zeer moeilijk controleerbaar. Verhandelbare emissierechten zijn wel een bouwsteen in het gebouw van CO2-reductie. Wij zetten vooral in op research. Om de kloof tussen de reële en de wenselijke CO2-uitstoot te dichten, is nieuwe technologie nodig. Ik denk aan de opslag van CO2 in oude gasvelden of het gebruik van waterstoftechnologie in transport. We werken aan nieuwe brandstoffen en verbrandingsprocessen, samen met Toyota, GM en Caterpillar. Voor de nabije toekomst kan de hybride wagen al een wisseloplossing zijn. Op langere termijn kan waterstof inspringen. Dat is nu nog veel te duur.

“De tijdspanne is 100 jaar en in het verleden zijn nieuwe technologieën op kortere tijd ingevoerd. 50 jaar geleden zat kernenergie in de onderzoeksfase. Laat de moed niet zakken, er kan veel gebeuren op 100 jaar.”

Tegen dan is het véél te laat om het broeikaseffect nog te kunnen bedwingen.

VAN ROOST. “Als we niets doen om de uitstoot te beperken, zal het te laat zijn. Maar toch een woordje over het broeikaseffect. We kennen het mechanisme en we onderschrijven dat CO2-emissie een effect kan hebben op het klimaat. Maar de modellen die gebruikt worden om te voorspellen hoeveel de temperatuur zal stijgen, zijn gebaseerd op veronderstellingen die fel aangevochten kunnen worden. De temperatuur zou stijgen met een paar tienden tot zes graden. Dat is een wel zeer brede vork. De vrees voor het ontsporen van de klimaatveranderingen wordt opgeklopt. Dat wil niet zeggen dat we de zaak mogen verwaarlozen. Het is voldoende bedreigend, maar we moeten opletten dat we nu al niet heel veel geld uitgeven aan maatregelen die weinig zoden aan de dijk zetten.”

Wat is het potentieel van biobrandstoffen?

VAN ROOST. “Suikerriet is rendabel, maar je hebt enorm veel landbouwareaal en water nodig, en er is veel energie nodig om suiker om te zetten in ethanol. Europa legt nu ook productiequota op voor biobrandstof die kan worden toegevoegd aan benzine, maar Europa heeft door de omschakeling van benzine naar diesel al een overschot aan benzine en een tekort aan diesel. De research moet toegespitst worden op biobrandstoffen gewonnen uit plantenafval dat niet in concurrentie staat met de voedselketen, zoals houtachtig afval.”

Investeert ExxonMobil in hernieuwbare energie?

VAN ROOST. “We doen research, maar het is niet verstandig om grootschalige toepassingen te ontwikkelen van energiedragers die niet economisch rendabel zijn. We hebben dat gedaan en zijn te vaak van een koude kermis thuisgekomen. Maar research is nodig om die rendabiliteit te vinden. In windenergie kom je net uit de kosten op goede locaties, zonder grote investeringen in interconnectie en back-up, en met de beste, grote turbines. Technologie zal dat plaatje verbeteren, maar we zijn pas over de drempel en het zal nog járen vergen vooraleer windenergie door economische rationaliteit gedreven zal worden. Zonne-energie zal nog moeilijker worden, omdat er een fundamentele doorbraak nodig is op het gebied van de kostprijs van fotovoltaïsche cellen. Energie uit zon en wind groeit snel, maar vertrekt van een lage basis. Tegen 2030 zal dat deel amper 1 % van het wereldenergieverbruik dekken.”

Daan Killemaes