De punt is gescherpt

Bruynzeel Potlodenfabriek wil meer dan alleen maar overleven. Daarvoor liet het zich opslorpen door het Japanse Sakura.

Het potlood is terug van weggeweest. Niet alleen proberen duizenden leerlingen er hun eerste schrijfselen mee, het schrijfgerei doet ook steeds vaker dienst als geschenk of onmisbaar hobbymateriaal. De verkoop zit dan ook in de lift.

In België staat op de helft van de verkochte cederhouten staafjes Bruynzeel te lezen. De Nederlandse Bruynzeel Potlodenfabriek produceert in Bergen op Zoom jaarlijks meer dan 100 miljoen potloden, goed voor 40 % van de totale omzet van ruim 1 miljard frank. De resterende 60 % komt van ander schrijfgerei en producten voor de hobbymarkt. In het Belgische Kapellen bevindt zich Bruynzeels verkoopkantoor voor België, Luxemburg en Frankrijk. Het heeft net de kaap van 100 miljoen frank omzet gepasseerd. Goed voor een marktaandeel van 50 % in België. In Nederland kan Bruynzeel zelfs pronken met een marktdominantie van 80 % wat betreft de merkpotloden.

OVERNAME.

En toch ging de enige potlodenfabrikant van de Benelux deze zomer over in Japanse handen. Sakura Color Products uit Osaka is na één jaar onderhandelen de nieuwe eigenaar. Hans A. Wilhelm, directeur van Bruynzeel België, doet het verhaal : “De resultaten van Bruynzeel waren de voorbije jaren dermate dat het zoeken naar strategische versterking via een overname interessant werd. Wel zochten we een kandidaat die de productie, de naam en het werknemersbestand onaangeroerd zou laten.” Sakura verzekerde dat Bruynzeel zijn autonomie kon behouden. Algemeen directeur Cees Groenewoud : “We waren er er eigenlijk gerust in. Sakura is immers geen onbekende in Nederland. Het Japanse bedrijf nam zes jaar geleden al Koninklijke Talens bekend van producten voor kunstschilders en schoolproducten als plakkaatverf over. Ook dat bedrijf werd met rust gelaten.” De familieholding Sakura, gespecialiseerd in mooie schrijfinstrumenten (pennen) en kleurmaterialen (verf, krijtjes) haalt een omzet van 9 miljard frank. Wat de Japanners evenwel nog niet hadden, was een potlodenfabriek en een stevige grip op Europa. Vandaar de interesse voor Bruynzeel.

De overname is een nieuw scharniermoment in de bewogen geschiedenis van de potlodenfabriek. Ze werd in 1948 gesticht door de Nederlandse overheid in Zaandam. Die had potloden nodig die het platgebombardeerde Duitsland niet langer kon produceren. In de jaren ’60 verhuisde de productie wegens plaatsgebrek naar Bergen op Zoom. Naast potloden produceerde Bruynzeel intussen ook deuren, vloeren, keukens en kasten. In 1982 ging de moedermaatschappij failliet. De gezonde bedrijfsonderdelen werden verzelfstandigd en de aandelen van Bruynzeel-potloden werden overgenomen door de ABN-bank (later Alpinvest) en het management.

“Om de toekomst veilig te stellen was het vinden van een grote partner een must,” legt Wilhelm uit. “De markt evolueert razendsnel. Vroeger kon je teren op de markt van de kinderkleuren. Nu zit de groei bij de professionelen en in de hobbymarkt. De mensen krijgen meer vrije tijd en willen die ook zinvol doorbrengen. Maar in dit segment liggen de kwaliteisteisen een pak hoger. Die ontwikkeling volgen is moeilijk voor een relatief klein bedrijf. Met Sakura en Talens achter ons vormen we een groep met 2000 werknemers die op internationaal vlak het meest complete assortiment op het gebied van kleuren, schrijven, tekenen en schilderen kan aanbieden. Wij kunnen de producten van Sakura hier gaan verdelen. Sakura houdt er een enorme staf voor Onderzoek en Ontwikkeling op na. Japanners zijn meesters in het ontwikkelen van nieuw schrijfgerei. Een schitterende bron van knowhow die nu ook voor ons beschikbaar is.” Hugo van den Berghe van Talens België dat een omzet van 120 mijoen haalt en negen mensen tewerkstelt : “Sakura kan nu verder synergieën ontwikkelen die de hele groep ten goede komen.”

DISTRIBUTIE.

Nog andere factoren verhoogden de druk op Bruynzeel om op zoek te gaan naar een grote partner. Wilhelm : “Langs de kant van de distributie zet het onstaan van grote ketens de marges onder druk. Hun kwaliteitseisen zijn ook strenger. Voor een schappelijke prijs moet je steeds betere kwaliteit kunnen aanbieden. En we hebben ook steeds meer te kampen met toenemende import uit de lagelonenlanden. Voor ons komt het er dus op aan om meer te exporteren. We voeren wel uit naar vijftig landen, maar de positie is er dikwijls bescheiden. Dat kan veranderen omdat we nu gebruik kunnen maken van de verkoopkanalen van Sakura. Vooral de entree op de gigantische Japanse markt biedt perspectieven. Ook de rest van Azië moet makkelijker volgen. We zijn er in elk geval klaar voor. De jongste zes jaar werd nog voor meer dan 16 miljoen gulden geïnvesteerd.”

KDA