De potentiële groei van de Belgische economie is enorm

Als België diepgaande sociaaleconomische hervormingen doorvoert, kan het bbp per inwoner in tien jaar met bijna een vijfde stijgen. Meer dan in Griekenland.

In een OESO-analyse over de potentiële groei in de eurolanden staat een verbluffende grafiek. Die leert dat het Belgische bbp per inwoner met 20 procent kan stijgen in tien jaar als we een breed pakket sociaaleconomische maatregelen nemen. Daarmee zit België op hetzelfde niveau als Griekenland. Dit betekent natuurlijk niet dat de Belgische economie even ziek is als de terminale patiënt van de eurozone. Maar het toont wel degelijk dat we met een probleem zitten.

We zien de ernst van de Belgische economische situatie niet in. De groeicijfers behoren tot de hoogste van de eurozone, de werkloosheidsgraad valt nog mee. Het aantal jonge Belgische werklozen ligt zelfs lager dan voor de financiële crisis van 2008. Maar we vergeten al te vaak dat België uit de wind wordt gezet door grote broer Duitsland. Als dat land van de kop verdwijnt, wordt het voor de Belgische economie zeer moeilijk om dezelfde snelheid aan te houden.

Dan duiken de structurele problemen snel weer op: een zeer zwakke concurrentiepositie, een torenhoge staatsschuld, een weinig flexibele arbeidsmarkt, een gebrekkige voorbereiding op de vergrijzingskosten. De studie van de OESO heeft de recente verstrenging van de vervroegde uittreding en de werkloosheidsverzekering nog niet ingecalculeerd. De auteurs benadrukken dat België hier dringend werk van moet maken. Meer en meer rijst de vraag of de maatregelen van de regering-Di Rupo wel voldoende zijn. De meeste komen pas in de volgende legislatuur echt op kruissnelheid. En dan nog is het onzeker of die wel het gewenste effect ressorteren.

Een eerste ontnuchtering volgt wellicht met de publicatie van het nieuwe jaarverslag van de Vergrijzingscommissie deze zomer. Naar verluidt wordt daarin een extrapolatie tot 2060 gemaakt van de effecten van het verstrengde brugpensioen en het vervroegd pensioen op de werkgelegenheid. Het zou gaan om 2000 jobs extra per jaar. Dat is verwaarloosbaar.

Hier en op andere domeinen wacht België nog een titanenwerk als we het groeipotentieel volledig willen benutten. Wie economen ondervraagt, krijgt tot vervelens toe dezelfde adviezen. Ten eerste een verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt. Een enorm potentieel blijft hier ongebruikt. 1,6 miljoen mensen op arbeidsleeftijd zijn niet actief of onbeschikbaar voor de arbeidsmarkt. Daarnaast kan nog heel wat groei worden gecreëerd door het concurrentiëler maken van diensten- en productenmarkten, zoals energie.

En dan is er nog onvermijdelijk de hoge belastingdruk. Niet alleen moet die omlaag, er is ook dringend een verschuiving van lasten op arbeid naar lasten op consumptie zoals btw nodig. Samen met Spanje en Italië heeft België het laagste relatieve aandeel consumptiebelastingen in de totale belastingmix (24,4 %). Het voorstel van vicepremier Steven Vanackere om nog een tijdje te wachten met een belastinghervorming is onverantwoord.