De politiek heeft ingenieurs nodig

JOHN DEJAEGER

Wie ingenieur wil gaan studeren en daarvoor bijvoorbeeld naar de KU Leuven trekt, ziet in Heverlee de wegwijzers met het opschrift ‘Exacte Wetenschappen’. Is dat meteen de bevestiging van een exacte keuze? De inge-nieursopleiding is een opleiding zoals een andere. Toch wordt vooral het analytisch denken, het afwikkelen in processen en het uitwerken van praktische oplossingen er met de paplepel ingegeven. Niet alleen analyseren, maar vooral uitvoeren.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste bedrijven veel ingenieurs zoeken, net wegens de praktijkgerichte aanpak. Ingenieurs zijn een schaars goed. Zeker nu onze economie en onze grote industriële bedrijven kreunen onder de crisis wordt veel verwacht van innovatie en nieuwe technologieën.

Je zou dan ook verwachten dat ingenieurs, naast onder andere economen en juristen, wegen op het maatschappelijke debat. Dat ze hun stem verheffen en duurzame en gefundeerde oplossingen aanreiken . Maar De ochtend, TerZake of De zevende dag zijn niet bepaald ingenieursbastions. En wat erger is: in onze parlementen, bij onze politici en in de diverse regeringen is het als zoeken naar ingenieursspeldjes in een hooiberg.

Zou het niet nodig zijn dat er behalve voor het buikgevoel van onze ministers, ook plaats is voor een weloverwogen en oplossingsgeoriënteerde aanpak van grote investeringsdossiers? Zou het niet nuttig zijn dat ons industriële beleid niet alleen mooie oefeningen op papier aflevert, maar ook in de praktijk mega-investeringen zoals de op steenkool gebaseerde hypermoderne elektriciteitscentrale van E.ON of het innoverende en grootse TDI-polyurethaanproject van BASF technisch nauwgezet en minder emotioneel opvolgt?

Beide projecten, samen goed voor meer dan 2 miljard euro (meer dan het jaarlijkse buitenlandse investeringsbedrag in Vlaanderen), zagen we recentelijk zomaar aan onze neus voorbijgaan. Opmerkelijk toch. In deze tijden van recessie en ontslagen hadden we een paar grote opstekers goed kunnen gebruiken. Beide projecten hadden voor de Antwerpse haven en zijn logistieke cluster een echte boost kunnen betekenen. Ze konden werk leveren voor honderden in permanente jobs en voor duizenden gedurende enkele jaren in montage en in toelevering. Beide projecten gingen niet naar Azië of het Midden-Oosten. BASF koos voor Duitsland. En voor steenkool haalden we zelf hautain onze neus op. Dat die energiebron ook een matigend effect kon hebben op de index is ons al helemaal ontgaan.

Zou het kunnen dat onze collectieve subsidiezonne(pannelen)slag vermeden had kunnen worden als we eerst even de rekeningen hadden gemaakt, los van de hype van de dag? Een gezond basisprincipe is nog steeds dat een investering het best eerst en vooral rendabel is op haar eigen merites, zonder wispelturige subsidies of staatssteun. Als die er dan eventueel bijkomen en de rendabiliteit nog verbeteren, zijn ze mooi meegenomen en faciliteren ze als vanzelf duurzame oplossingen en geen luchtkastelen.

Een gezond basisprincipe is ook dat je nooit al je eieren in één mand legt. Het is dus niet een ideologisch of/of-verhaal maar een pragmatische invulling van én/én die ons sterker maakt! Een keuze voor nieuwe technologieën en innovatieve industrieën en diensten, maar ook een keuze voor het verder koesteren en aantrekken van grootindustrie. Als we geen producten blijven maken, zullen ook het onderzoek, het ontwerp en de ontwikkeling ervan verdwijnen. Een keuze ook voor de grootst mogelijke diversiteit in onze energievoorziening: met olie, gas, steenkool, kernenergie, wind, zon en ook en vooral energiebesparingen. De goedkoopste kilowatt is nog altijd die die niet wordt verbruikt.

Kortom, het gaat hier niet over een of ander voorbijgestreefd corporatisme, maar over diversiteit in al haar vormen. Niet alleen naar geslacht of origine of ideologie of leeftijd, maar ook en vooral naar competenties en kunde die nodig zijn om de beslissingen voor te bereiden en te nemen die in de praktijk uitvoerbaar zijn en terdege kunnen worden opgevolgd.

Om de waan van de dag te overstijgen en de snel zappende kiezer te overtuigen, heeft de politiek nood aan degelijke en geloofwaardige mensen uit alle geledingen en van alle competenties. De keuzes zijn te belangrijk om ze over te laten aan opportunistische charlatans.

De auteur is expert in bestuur van vennootschappen en gasthoogleraar aan de KU Leuven.

Om de waan van de dag te overstijgen, heeft de politiek nood aan degelijke en geloofwaardige mensen.