De passies van Joos

De tickets voor Euro 2000? Uw lievelingssongs op één cd? Of een up-to-date verkoopbrochure voor één specifieke klant? Wie nog steeds ‘formulierendrukker’ zegt tegen Group Joos moet dringend zijn woordenschat uitbreiden. De Turnhoutse onderneming pompt samen met Archipel geld in Print@Once. Drukwerk op afroep wordt de toekomst.

Het nieuwe Belgische paspoort in uw bagage is een product van de beveilingsfirma Securitas. De concurrenten van Group Joos zijn niet langer alleen de formulierendrukkers. Servicebureaus, letterhouses en koeriers wedijveren mee. Voor formulieren, waardepapieren en facturen wordt de veilige en keurige levering belangrijker. Paspoorten zijn populaire objecten voor rovers. DHL, UPS en FedEx kennen meer van logistiek dan formulierendrukkers en dat jaagt koorts door de markt. Group Joos duikt in een poel van postcontracten, e- procurement en logistiek.

Zeg trouwens niet Drukkerij Joos, Rotamail of Multirotamail, hou het simpel en zeg Group Joos. Formulieren, direct mail en verzending zijn de drieslag van Joos. Een vers logo en een belijdenis in Euro-English: A Different Approach in Graphical Solutions signaleren een nieuwe etappe. Alex Joos en zijn broer Yves Joos, de familiale managers van de derde generatie: “De formulierenmarkt staat onder druk. Tot nu toe opereerden onze drie activiteiten in verspreide slagorde en nu evolueren wij naar een hechtere eenheid omdat de markt convergeert, projectmatiger wordt en de technologie van de dochters tesamen vloeit. Group Joos is meer dan drukken en meer dan formulieren. We willen een top of mind-effect creëren.” Print@Once (zie kader: Flitsbrochures) installeert een cd-brander in Turnhout en zilveren schijfjes met inhoud op maat worden voortaan vervaardigd bij de drukker. Spektakel bracht de bestelling van 25 miljoen frank voor de 1,2 miljoen tickets van Euro 2000 in 14-kleurenoffset en met een beurt over de digitale persen van Xeikon voor extra veiligheids- en gepersonaliseerde trekjes. Alex Joos: “Dit order bewijst dat digitaal drukken voor bestellingen van meer dan enkele honderden exemplaren ook een juiste weg is.” Grote discretie omringde het order; sassen, kluizen, camera’s en de veiligheidstransporteur Brinks waren nodig.

Het papierloze bureau is de grap van de digitale revolutie. Kijk om je heen, oordelen de slimmerds, steeds langere riemen papier. Kijk in de Kempen, het papierverbruik van Joos daalde van 15.500 ton in 1997 naar 14.000 ton in 1999 en het bedrijf bloeit. De laatste bastions van het papier zijn de drie B’s: bed, bath en beach, aldus Frank Romano van Rochester University, de goeroe van de drukkers.

Group Joos is Kempens, familiaal en drukt gesofistikeerde bijsluiters (voor L’Oréal met opgekleefde, flinterdunne veiligheidshandschoenen ); direct mail met klevers, omslagen, gepersonaliseerde teksten; stemformulieren (voor de verkiezing van de Islamraad); belastingbiljetten; pasjes; geldcheques; des cheques de vacances voor Frankrijk. De helft van de Nederlandse treinbiljetten verlaten Joos. “De Nederlanders betrekken je bij alle facetten van hun denken en ontwerpen. Uiterst leerzaam,” zegt Yves Joos. “In België loopt de competitie voor formulieren nog deels op prijs. De belangstelling voor de veiligheid is betrekkelijk laag. In het buitenland prevaleert de competitie op kwaliteit.” Alex Joos: “De kostprijs van een vernuftig document is miniem vergeleken met de fraudemogelijkheden met datzelfde papier.”

De cijfers

van Joos kleurden in 1997 voor de eerste maal in de geschiedenis rood. Alex Joos: “We dienden de overname van Multirota te verteren en accepteerden te veel bestellingen tegen zwakke prijzen. We beslisten: dit is de laatste maal. De prijzen werden verhoogd en de klanten bleven. In 1999 stagneerde de omzet door de sterke inzinking van de papierprijs, maar het rendement is OK.”

Group Joos telt twee actieve en twee niet-actieve aandeelhouders, de opvolging is geregeld via het Nederlandse administratiekantoor Goltzius (een Brugse graficus uit de Middeleeuwen). “Wij zijn te jong om ons al te laten overnemen,” pleiten Alex en Yves Joos. “Een beursnotering is niet voor morgen, hoewel Group Joos al de structuur, de raad van bestuur en de helderheid heeft die daarbij hoort.” Wim Joos, senior, is bestuurder bij het beursgenoteerde Miko.

In 1991 was Joos een toorts, een brandhaard: de omzet bedroeg 750 miljoen frank (1,7 miljard frank vandaag). Strategische keuzes werden gemaakt. Alex Joos: “De pressie om omzet te maken en de vervangingsinvesteringen snel terug te verdienen was groot. Toch viel de beslissing om meer toegevoegde waarde te zoeken, dus minder routineformulieren te verkopen. Kort nadien werd Multirota overgenomen voor de direct marketing. We kochten onze eerste Xeikons omdat we geloven in digitaal drukken en veel ervaring hadden door twintig jaar digitale prepress.”

Op de vakbeurs Drupa pronkt het digitale drukken en de synergie van alle druktechnieken is opvallend. Alex Joos: “Vroeger huurde alleen Heidelberger een grote zaal, nu heeft Xerox ook zijn zaal.” Yves Joos: “Wij zijn klaar maar de markt nog niet. Weinig bedrijven bezitten mediabanken en zijn gewend om in hun marketingstrategie beeldmateriaal op een soepele, variabele wijze in te schakelen met daarbij de evidente verbindingen naar datamining.”

Formulieren

dalen in de omzet van Group Joos, maar blijven essentieel (850 miljoen frank). Pochetten voor films, Thalys– en vliegtuigbiljetten (met op de flap de internationale passagiersreglementering) rollen van de persen. France Télécom, NS, La Poste zijn klant. De penetratiegraad bij Belgische bedrijven met meer dan 250 werknemers is 70%. Een A4-formuliertje kost 0,5 frank, een gesofistikeerd formulier tussen 2,5 à 5 frank. Het A4’tje levert 10% van Joos’ formulierenomzet. Aan formulieren hangt een brutomarge van 25%, aan direct mail 35%, aan waardepapieren 45 à 50%.

De toegevoegde waarde ligt voorbij het bedrukken van papier. Alex Joos: “Boven de papierprijs, bijvoorbeeld 1 frank, zit een meerwaarde van 9 frank in verzenden en begeleiden. De formulierenmarkt is tienmaal groter dan we traditioneel, door het denken in kilo’s, menen.” Group Joos drukt belastingformulieren sedert 1975 en evolueerde naar verzender van die documenten (5 miljoen op twee maanden). Het distribueren van 10 miljoen SIS-kaarten volgde. Yves Joos: “Bedrijven mailden vroeger twee tot drie keer per jaar, nu is een mailing een dagelijks wervingsmiddel.”

Direct mail is met 30% van de omzet en 30% van de nettowinst de tweede belangrijkste omzetpoot van Joos. Bij DM zijn de vervaldatums cruciaal: meer en meer wordt gemaild in combinatie met callcenters en tv-acties. Alex Joos: “Alles komt in één hand, vroeger waren de drukker, de laserprinter, het verzendhuis aparte bedrijven.”

Een jonge bedrijfstak is het aanmaken en verzenden van facturen. Joos archiveert de gegevens, drukt de facturen en verstuurt ze naar alle windstreken. Isaserver van Isabel, het ziekenhuis Imelda van Bonheiden en het Europese distributiecentrum van Nike in Tessenderlo zijn klanten. Na het failliet van Concordia Mail blijft Turnhout een poststad door Joos.

frans crols