De NMBS blijft haar treinen op het spoor

De NMBS is vandaag actief op een geliberaliseerde en internationale markt. Vandaar dat ze het beheer van haar rollend materieel moest optimaliseren. Dat vereist onder meer een betere kennis van de positie en de werkingsstaat van haar locomotieven. Die informatie is zowel nuttig voor het verleden (statistieken en facturatie), het heden (beheer van storingen en kritieke situaties) als de toekomst (planning van gebruik en onderhoud van het materieel).

Om de gegevens in real time te kunnen verzamelen en overzien, ontwikkelde de ICT-divisie van de NMBS een gloednieuw systeem: Atlas (Advanced Traction Vehicle Location & Administration System). Het gaat om een follow-up- en beheersysteem voor goederentransport dat bestemd is voor de beheerders van het locomotievenpark (managers, dispatchers, herstellers…).

Mobiele eenheid

Het Atlas-systeem is gebaseerd op twee basisonderdelen: de mobiele eenheid, die geïnstalleerd is op de locomotieven van de NMBS, en de centrale, die bestaat uit een database en een stuk software. Via de portaalsite van de NMBS kunnen geregistreerde gebruikers gegevens inbrengen en softwaremodules raadplegen. De mogelijkheden van de centrale zijn legio. Vooraan staat de follow-up in real time. Op elk moment kan de positie van de voertuigen in kaart worden gebracht, maar ook de technische status van de locomotieven kan worden opgevraagd, net zoals de follow-up van het geplande onderhoud voor het materieel en de statistieken over het gebruik van de voertuigen.

Elke locomotief is uitgerust met een gps-ontvanger waarmee hij zijn positie kan meedelen met een nauwkeurigheid van 20 meter. De mobiele eenheid registreert die positiegegevens en de door de bestuurder ingevoerde gegevens (treinnummer, persoonlijk identificatienummer, getrokken last), en stuurt ze vervolgens door naar de centrale via de sms-dienst van de NMBS. Alle communicatie tussen de mobiele eenheid van de locomotief en de centrale gebeurt via gps en sms. Telkens als hij van trein verandert, moet de bestuurder het treinnummer en de last invoeren. De tekstberichten, de gps-gegevens en de door de bestuurder meegedeelde gegevens worden met regelmatige tussentijden verstuurd naar de centrale en vervolgens doorgezonden naar een centraal coördinatiepunt waar alle gegevens over het locomotievenpark worden verzameld. Op die manier kan de NMBS op elk moment nagaan waar en op welk traject een krachtvoertuig zich bevindt.

Financiële winst

Het project verliep in verschillende fasen. Het ging van start in oktober 2003, maar pas in oktober 2005 was het volledig operationeel. Op dat moment werd de module voor de planning en het alarmbeheer in gebruik genomen. Hoewel het amper een maand in gebruik is, heeft het Atlas-systeem de NMBS al 17 miljoen euro winst opgeleverd. “We hebben nu een algemene kijk op de behoeften in real time. Alle trajecten en bewegingen worden geregistreerd, zodat de beheerders de niet-rendabele materieel- en personeelsdiensten gemakkelijker kunnen schrappen,” aldus Bernadette Cary, ICT-projecthoofd bij de NMBS. “Het project dankt zijn succes grotendeels aan de uitstekende samenwerking tussen de klant, de gebruikers en het ICT-team dat het systeem heeft ontwikkeld.”

Philippe du Busquiel