De nieuwste euro-idiotie verlamt de ECB

Europees commissaris Olli Rehn en vele anderen willen bijkomende middelen voor het stabiliteitsfonds. Zo raakt de ECB steeds verder in de problemen.

Aan het einde van deze maand zal de Italiaan Mario Draghi in het voetspoor treden van Jean-Claude Trichet als president van de Europese Centrale Bank (ECB). De uiterst bekwame en integere Draghi dreigt een centrale bank te erven die niet langer kan functioneren zoals het hoort. Waarom?

Onze argumentatie start bij een eerste bekend gegeven. De ECB verleende reeds voor vele honderde miljarden kredieten aan banken in de eurozone. Enkel via massale terugval op de ECB konden deze gehavende Europese banken hun liquiditeitsbehoeften nog in eniger mate gedekt krijgen. Als waarborg voor het gros van deze kredietverlening kreeg de ECB van deze banken staatspapier van de lidstaten van de eurozone in min of meer acute geldnood. Zoals bekend gaat het hier vooral om Griekenland, Portugal, Ierland, Spanje en Italië.

Tweede bekend gegeven: de net genoemde landen kregen het alle vijf de voorbije periode min of meer lastig om hun financiële behoeften gelenigd te krijgen via normaal beroep op de markten. Ook al omdat de kosten van hun financiering zwaar escaleerden of dreigden te escaleren, kwam de ECB – de arm lichtjes omgewrongen door de politiek – tussenbeide. Tot nu kocht de ECB op deze wijze 150 à 200 miljard euro aan papier van de vijf noodlijdende eurolanden.

Vervolgens komen we bij een idee die nu heel snel aan populariteit wint, nl. dat de middelen van het Europese stabiliteitsfonds (EFSF, tegen 2013 ESM) moeten opgedreven worden met, pakweg, 1500 miljard euro. Alleen op deze manier kan het fonds haar rol van behoeder van de eurozone waarmaken. Over de manier waarop deze leveraging up van het stabiliteitsfonds dient te gebeuren, doen nu allerhande ideëen en schema’s de ronde. Vergeet de verbale hoogstandjes en andere franjes: finaal zal het altijd de ECB zijn die voor de bijkomende munitie van het stabiliteitsfonds zal moeten zorgen.

Concreet leidt al het bovengaande tot een situatie die het angstzweet rijkelijk door de handpalm en oksels doet vloeien want de balans van de ECB raakt alzo nokwol met papier van landen in grote problemen en met zwaar gedeukte kredietwaardigheid. Om diverse redenen is dit een zwaar probleem voor de ECB. Misschien wel het voornaamste en tegelijk minst opgemerkte van deze problemen is dat de ECB op deze wijze qua uitvoering van het monetair beleid vleugellam gemaakt wordt. Hoezo?

Wel, stel dat de ECB een restrictiever monetair beleid wil gaan voeren (wat zij vroeg of laat zal moeten doen). Dan zal zij de geldhoeveelheid in omloop moeten reduceren. Om dat te doen verkoopt zij activa en neutraliseert zij de euros die ze via die verkoop in handen krijgt. Maar wat als de activa ter beschikking van de ECB in hoge mate uit junk bestaat, nl. het papier van landen die hun kredietwaardigheid in belangrijke mate zagen verdampen? Als de ECB papier van die landen op de markt gooit om de geldhoeveelheid te verminderen, zal de prijs van dat papier kelderen en dus de financieringskost van deze landen door het plafond gejaagd worden. Gevolg: een restrictief beleid voeren wordt zo goed als onmogelijk want het geeft onmiddellijk aanleiding tot een schuldcrisis voor één of meerdere landen en van daaruit gegarandeerd tot nieuwe problemen voor het Europese bankwezen.

Dik de middelen van het stabiliteitsfonds aan volgens eender welke van de thans voorliggende schema’s en de ECB zal geen doortastend anti-inflatie-beleid meer kunnen voeren. Verbaasd dat op de financiële zenuwachtigheid en achterdocht de boventoon voeren?