DE NIEUWE MEETKUNDE

Arme medewerker van Generale Bank; gelukkige ontwerper van organigrammen, bedrijfsstrategieën, motivatiecursussen, uitstapregelingen. De nieuwe meetkunde van de banken in België is nog maandenlang onstabiel. Worden de nieuwe configuraties vierkanten, driehoeken, cirkels, parallellepipedums? De lijn BBL– ING is helder, KBC is in volle fusie en de herbevestiging van gesprekken met Rabo voor de buitenlandactiviteiten wordt een belangrijke zijde van de nieuwe geometrie. In het centrum van de woeling staat Generale Bank.

Een goede Belg is geneigd, om vaderlandse motieven, de greep van Fortis op Generale Bank te steunen. Ondanks de tegenzet van ABN Amro. Als je het nuchter, on-Belgisch bekijkt op een termijn van drie à vijf jaar, dan heeft ABN Amro echter een voorsprong. De bank is vandaag al groter en Europeser. Zij ontwikkelt een voortreffelijke dynamiek. Zij maakt van Brussel haar Europese zetel. Zij waarborgt een minimum aan banenverlies (vergelijk het met de band BBL en ING). Zij heeft een eeuwenlange traditie van internationale betrekkingen. Men hoeft niet opnieuw de Verenigde Oostindische Compagnie uit het museum te halen, toch zijn de bankiers van ABN Amro de erfopvolgers van een mondialisering avant la lettre. Bovendien, ABN Amro is rijk als Cresus.

Maurice Lippens heeft op een beperkter niveau dan ABN Amro zijn droom al kunnen verwezenlijken. Hij is een strateeg, een visionair en een landgenoot. De integratie van de groep loopt echter niet zo lekker. Er was het plotselinge vertrek van Joost Kuiper, hoofd van MeesPierson in maart jongstleden. Het aandeel Fortis leverde prompt 7 gulden in. De financiële wereld zat te springen om meer strategische informatie en kreeg onaangename signalen. Het vertrek van Kuiper was het vijfde op drie jaar bij MeesPierson. Joost Kuiper was in november 1997 nog gepromoveerd tot de raad van bestuur van moeder Fortis.

Het opbouwen van een Europese bank uit de onsamenhangende puzzelstukken ASLK, VSB, Generale Bank en MeesPierson kan Maurice Lippens waarschijnlijk toch rond krijgen. Het zal tijd vergen en affreuze binnenskamerse gevechten bij Generale Bank. Het symbool van het verzet – voorzitter Fred Chaffart – verzeilt immer meer in een onhoudbare toestand. Zijn directiecomité staat hem bij, maar de enige stem die klinkt, de enige kop die het geïnteresseerde publiek ziet, is die van de voorzitter van het directiecomité. Schrap Fred Chaffart uit het verzet tegen Fortis en dat verzet stort in.

Het Belgische establishment heeft zijn keuze gemaakt: Hollanders buiten. Na meer dan vijftig jaar Benelux blijven de Bataven voor de échte Belgen een vijand. Kabinetschef des konings, Jacques van Ypersele de Strihou, weigerde Jan Kalff van ABN Amro te ontvangen. Men weet dus publiekelijk waar de hoogste kringen van het land voor staan. De overwinning van Fortis. Het establishment beschouwt het als zijn plicht om alsnog een Grote Belgische Bank te zien geboren worden (zij het dat deze GBB ingebed zit in een Belgisch-Nederlands geheel). Het parool blijkt te zijn, liever de schijn ophouden, dan ook dit laatste gevecht voor een Belgisch symbool te verliezen. Het kan lukken. Het zal weliswaar de allerlaatste keer zijn. De fut is eruit voor dit soort van Belgische campagnes. Men hoeft niet verder te kijken dan de verschillende toon die de Franstalige en de Vlaamse media aanslaan over de strijd om de Generale Bank. De stemmingmakerij tegen Kalff en vrienden is van het zuiden.

Vandaag lijkt het erop dat Fortis de zegepalm zal halen. De aandeelhouder beslist en Fortis heeft hier – dankzij de akkoorden met Generale Maatschappij en dus Suez – een voorsprong. Weegt de vrije aandeelhouder – toch nog 70% – in de volgende weken louter zijn geldelijke voordeel af, of zal hij zich eveneens door politieke en maatschappelijke voorkeuren laten leiden?

Het moet lukken voor Fortis of er volgt een fameuze interne crisis. Het conglomeraat Fortis koketteert met een reeks labels. Bovendien wordt er gegoocheld met veel ballen: multidomestic, multichannel, multiproduct. Dat is deels een vrije keuze en deels een gevolg van de jeugdpuisten van het concern. Een straffe eenkoppige leiding ontbreekt, het internationale imago bestaat op papier maar dient nog lang te rijpen, de culturen van Belgen en Nederlanders zijn slechts losjes op mekaar afgestemd. Voor enkele weken was het zichtbaar dat aan de top van Amev niet de eerste de beste bestuurders met afgrijzen keken naar het loven en bieden op zijn Belgisch omtrent Generale Bank, Generale Maatschappij, Tractebel en Suez. Het wegglijden in een Belgisch-Frans moeras met te veel fixers en te weinig puristen oogstte Nederlands onbegrip. Twee weken geleden konden de Fortis-genoten van Utrecht herademen. ‘t Was hun Belgische vrienden gelukt. “Nous avons été soutenu par les Hollandais de Fortis, qui ont eu la sagesse de nous laisser régler les affaires belges entre Belges,”verklaarde Maurice Lippens toen aan L’Echo. Een week geleden sloeg de euforie om in ontsteltenis. De Belgische vrienden – hierin willens nillens achterna gehold door de Nederlandse partners – moeten het opnemen tegen de bancaire nummer 1 van de Lage Landen. Les affaires belges entre Belges, de gelukzalige situatie is voorbij.

FRANS CROLS