‘De natuur heeft zelf systemen om water te zuiveren’

De technieken van de zwembadproducent Zuuvr houden water zuiver, zonder het gebruik van chemicaliën. Op die duurzame manier kan het water worden hergebruikt. “We werken samen met de natuur in plaats van die te bestrijden en te doden”, zegt oprichter Hans Ollevier.

De droogte neemt toe, de watervoorraden slinken. De waarschuwingen voor tekorten en de oproepen om bewust om te gaan met drinkwater klinken steeds luider. Dat neemt niet weg dat ongeveer 6 miljoen kubieke meter leidingwater in de Belgische privé- en publieke zwembaden belandt. Daarmee evenredig lopen de verwarmingskosten en het verbruik van chemicaliën op. “De meeste mensen grijpen terug naar de klassieke methode om hun water te zuiveren, met chloor of zuren”, zegt Hans Ollevier, de oprichter van Zuuvr. “Die stoffen maken het water volledig dood, zodat er geen bacteriën meer in groeien. Nadien wordt het water geloosd in de riolering. De waterzuiveringsinstallaties worden zo enorm belast.”

Volgens Ollevier vragen ook zwembaden een doordacht waterbeleid, waarbij er ruimte is om ecologisch te werken en het water te kunnen recupereren. Hij ging op zoek naar processen in de natuur die nagebootst kunnen worden in een zwembad. “De natuur heeft zelf een duurzame methode om water te zuiveren. Kijk maar naar stromen of meren: als het water niet vervuild is door afval, is het helder en gezond. Wij hebben die methode onderzocht en bekeken hoe we dat proces kunnen optimaliseren. We zagen dat er in natuurlijk water heel wat goede bacteriën zitten die in verschillende stappen bijdragen aan de zuivering ervan.”

De filters die Zuuvr ontwerpt en installeert, zien eruit als de traditionele systemen. Het verschil is dat ze bestaan uit materialen waarop de bacteriën kunnen groeien. Dat gebeurt automatisch, al monitort Zuuvr wel de hoeveelheid bacteriën. Dat doet het bedrijf om die indien nodig te doseren. Toch moet amper worden ingegrepen, want de bacteriegroei past zich aan aan de hoeveelheid afval.

Daardoor moeten de filters ook minder vaak gespoeld worden dan die van klassieke zwembaden. Zit de filter toch vol, dan stijgt de druk erin en wordt die automatisch gereinigd. Dat gebeurt met lucht, waardoor er minder water verspild wordt. En nog een meevaller bij het natuurlijke systeem is dat er minder onderhoud bij komt kijken. In klassieke zwembaden moeten het chloorgehalte en de zuurtegraad regelmatig gecontroleerd worden. Voor publieke zwembaden is het zelfs verplicht om het water drie keer per dag te testen. Volgens Zuuvr is dat met zijn systeem slechts één keer per week nodig.

Oud en nieuw

Het mechanisme van de filters kan worden gebruikt in nieuwe zwembaden, maar ook bij de renovatie van oudere modellen. Daarvoor maakt het bedrijf altijd eerst een studie van de omgeving en het kostenplaatje. Publieke zwembaden krijgen daarbovenop een berekening van het waterverbruik voor en na de renovatie. Uit de cases blijkt dat zij gemiddeld 70 tot 80 procent water kunnen besparen na een renovatie met Zuuvr.

En omdat het systeem vrij is van chemicaliën, is er nog een bijkomend voordeel: het afgevoerde water kan opnieuw worden gebruikt, bijvoorbeeld om de planten in de tuin te besproeien. “Dankzij de bacteriën zorgt het water zelfs voor een rijkere bodem”, verduidelijkt Ollevier. “We werken samen met de natuur in plaats van die te bestrijden en te doden.” Dat maakt dat sommige zwembaden, als het afgevoerde water opgevangen kan worden in een regenput, volledig waterbesparend zijn.

Al is de grootste besparing misschien wel terug te vinden op de energiefactuur. Het verwarmen van een zwembad tot een aangename temperatuur kost héél veel. Als je 70 tot 80 procent water bespaart, dat dus niet opnieuw hoeft te worden opgewarmd, dan heb je uitzicht op een goed terugverdienmodel. “De aanleg van onze ecologische zwembaden is misschien iets duurder dan die van een traditioneel model, maar dat verschil verdient zich snel terug.”

Ollevier heeft al jarenlang ervaring met de aanleg van zwembaden en -vijvers. Hij groeide op in de schaduw van het familiebedrijf, een tuincentrum gespecialiseerd in de totaalbeleving van het groen rondom een woning. Zijn hart lag echter altijd bij de waterpartijen. In 2019, vlak voor het uitbreken van de coronapandemie, splitste hij zich af van de familiezaak om Zuuvr uit de grond te stampen.

De gesloten landsgrenzen zorgden voor een serieuze opstoot in de zwembadsector voor particulieren. Om toch een beetje vakantiegevoel te creëren tijdens die lange periode lieten heel wat gezinnen een gat graven in de tuin. Die vraag stortte bruusk in toen vliegvakanties weer toegelaten waren en – misschien nog meer – door de stijgende energieprijzen. “Momenteel worden er weer minder zwembaden geplaatst bij particulieren”, verduidelijkt Ollevier. “Maar onze orderboeken blijven goed gevuld. De hoofdmoot van ons werk bestaat momenteel uit het ombouwen van traditionele zwembaden. Voor gezinnen is elke besparing aan het einde van de maand goed, zeker als we onze systemen op zonnepanelen kunnen aansluiten.”

“In de particuliere sector is het trouwens iets makkelijker om mensen te overtuigen”, zegt Ollevier. “Als de eigenaar of de architect ecologisch is ingesteld, zien zij heel snel de voordelen van onze methode. Voor een openbaar zwembad of dat van een hotel, waar de beslissingsmacht bij comités of de gemeenteraad ligt, is het moeilijker. Zij spelen liever op veilig, want daar werden en worden chemicaliën nog altijd gezien als de betrouwbare partner om zwembaden te zuiveren.”

Chemicaliënmaffia

Toch is nog niet iedereen overtuigd. Wie chloor wil bannen, schopt tegen de schenen van de lobbygroepen en de chemicaliënmaffia. “Toen ik ons proces wilde voorstellen bij een grote Europese zwembadfabrikant, heeft een collega me gelukkig tegengehouden”, zegt Ollevier. “Chloor zit echt nog in het businessmodel van die producenten. Mocht ik de manager verteld hebben over mijn product, dan zou ik allicht nooit meer zwembaden bij hem kunnen aankopen om daar onze filters op aan te sluiten. Het is een heel gesloten en conservatieve sector.”

Ondertussen gaat het bedrijf ook verder dan zwembaden, met oplossingen voor open water en voor de industrie. “We willen dat deze waterbehandeling overal geïntegreerd kan worden”, zegt Ollevier. “We sleutelen continu aan onze systemen en willen een compleet circulair systeem maken, zodat het water ook opgewarmd kan worden met zonnepanelen. Maar het allerbelangrijkste is dat we zuiniger omgaan met ons drinkwater, om de droogte te bestrijden.”