De mensen achter het vastgoed

We wonen in hun verkavelingen, we werken in hun kantoortorens en we shoppen in hun winkelcentra. Projectontwikkelaars en vastgoedinvesteerders hebben een grote impact op ons dagelijkse leven. Wie zijn die invloedrijke vastgoedbonzen? Trends werpt een blik achter de bakstenen muren en portretteert tien vastgoedtycoons.

Het vastgoed heet een klein wereldje te zijn. Dat klopt in die zin dat je op vastgoedseminaries, conferenties, cocktails en andere feestjes van de sector vaak dezelfde mensen tegen het lijf loopt. Tegelijk zijn er weinig sectoren die zo breed zijn. Achter en naast de dealmakers opereert een divers peloton: van architecten, stedenbouwkundigen, ingenieurs en aannemers over makelaars, financiers, fiscalisten tot ambtenaren en beroepspolitici.

Maar wie heeft de touwtjes echt in handen in de vastgoedwereld? Een moeilijke oefening, temeer door die verscheidenheid aan rollen en disciplines. Want hoe vergelijk je bijvoorbeeld de invloed en macht van ontwikkelaars met die van de investeerders of financiers? Onze selectie van vastgoedbonzen is dan ook geen wetenschap. Het zijn wel tien tenoren die, naast anderen, de vastgoedsector in ons land hebben gedomineerd of gestuurd. En die dat nog altijd doen. U vindt de lijst vanaf pagina 56, in willekeurige volgorde.

Enkele vaststellingen. Onze vastgoedbonzen zijn vaak direct of indirect verbonden met Nederlandse en Franse vastgoedpartijen. Eric De Vocht (IRET/Robelco) ging een partnership aan met de Nederlander Jan Frederik Lisman. Frank Zweegers, sterke man achter Breevast, is een Nederbelg. Jos Van Wellen is gelieerd met CFE, een onderdeel van het Franse Vinci. Eric Verbeeck (Interbuild, Kairos, Landsbeeck) verkocht zijn bedrijven aan de Koninklijke BAM Groep, Marc Van Heddeghem (Redevco) rapporteert aan de Nederlandse familie Brenninkmeijer. En Fortis Real Estate, waar Alain Devos de plak zwaait, is sinds kort in Franse handen.

Wat ook opvalt, is dat het merendeel van deze mensen de schijnwerpers niet opzoekt. Integendeel, als het even kan, mijden ze de pers. Hun goed recht natuurlijk, maar bevestigen ze zo niet het beeld van een weinig transparante, gesloten sector? “De tijden van de grote zwier en het strelen van de persoonlijke ijdelheid zijn voorbij”, reageert Mark Beyst, voorzitter van de Real Estate Society (RES) en commercieel directeur bij Besix. “Dat heeft ook te maken met de professionalisering van het vak. Het zijn de cijfers die nu tellen.”

Laurent Wille, gedelegeerd bestuurder van de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS), kaatst de bal terug. “Ik denk dat onze leden goed communiceren met de professionele pers. Maar in de populaire pers komt de sector enkel aan bod bij een of ander schandaal. Of als er kranen worden bezet.”

Het gebrek aan openheid is deels te verklaren door de eigenheid van de vastgoedmarkt. Transacties in vastgoed worden niet op een geregelde markt afgehandeld. Ze komen tot stand na onderhandelingen tussen één verkoper en een of meerdere kopers. De prijsbepaling gebeurt ook niet doorlopend, maar occasioneel. Bovendien zijn elk gebouw en elke ligging uniek. Kortom, het is een schoolvoorbeeld van een inefficiënte markt. En in zo’n omgeving kan een informatievoorsprong bijzonder lonend zijn. Je successen en plannen aan de grote klok hangen, is dan dwaas. “Wij proberen gewoon onze kennis te beschermen”, merkt Beyst op.

Toch zijn verschillende spelers vragende partij voor meer en objectievere marktinformatie. De lancering van een Belgische IPD Vastgoedindex in 2005 was in dat opzicht allicht een grote stap voorwaarts. In landen met een grote vastgoedtraditie, zoals Engeland en Nederland, is IPD echter al veel langer actief.

Machosector

De vastgoedsector heeft ook de reputatie bikkelhard te zijn. Een machowereld, waar zaakjes worden bedisseld en gevierd in louche bars. Ook die tijden zouden voorbij zijn, maar het blijft een feit dat het aantal vrouwen in topfuncties beschamend beperkt blijft. Dat weerspiegelt zich ook in ons lijstje. Op Marie-Laure Roggemans – Madame Europe – na, is het een exclusief mannenclubje. “Op de hoge echelons zien we inderdaad nog veel te weinig vrouwen”, bevestigt Mark Beyst. “We stellen wel vast dat het aantal dames in de masteropleiding Real Estate aan de Universiteit Antwerpen Management School (UAMS) gestaag toeneemt, maar al bij al is het toch nog te weinig. In de openbare besturen en in de meer creatieve vakdomeinen, zoals de architectuur, staat de vervrouwelijking al verder. Wie in de vastgoedsector op een hoog niveau wil meespelen, betaalt daarvoor nog vaak een prijs. Gezin, hobby’s en sociaal leven komen op de tweede plaats. In de praktijk blijkt dat voor vrouwen anno 2008 nog altijd moeilijker dan voor mannen.”

Laurent Wille ontwaart toch een gunstige evolutie, ook aan de top: “Meer en meer vrouwen nemen leidende posities in. Bij de BVS is Sophie Maes (Groep Maes) ondervoorzitter voor het Vlaams Gewest. En ook Sophie Le Clercq van JCX Gestion zit bij ons in de raad van bestuur. Claudia Callens van Durabrik is in Oost-Vlaanderen dan weer voorzitter van VLORO (Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening en Huisvesting, nvdr). En dan heb je nog enkele invloedrijke dames zoals Thérèse Dhaenens bij Immobel (inmiddels ex-Immobel, nvdr) en Françoise Roels, secretaris-generaal bij Cofinimmo.”(T)

Door Hans Brockmans, Philippe Coulée en Laurenz Verledens