De machtigste vrouwen in vlaanderen

De machtigste vrouw in Vlaanderen is een Waalse Brusselaar die werkt voor de PS: minister van Justitie Laurette Onkelinx. Ze neemt de fakkel over van die andere rode dame, Mia De Vits. In zakenkringen blijft de topvrouw van de Lijn, Ingrid Lieten, als vrouw het grootste bedrijf leiden. Wie niet rood is, is gezien.

Een enkeling ontdekte een complottheorie: “Trends-onderzoek toont aan dat Mia De Vits de belangrijkste vrouw in Vlaanderen is en enkele weken later stapt de vakbondsvrouw over naar de SP.A.” Naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag op 8 maart ging Trends vorig jaar op zoek naar de machtigste vrouwen met een sociaal-economische of financiële impact in Vlaanderen. De Vits, de toenmalige ABVV-topvrouw, kwam als winnares uit de bus. Maar de SP.A’ster vertrok naar de Europese parlementsbanken en verdwijnt daarmee niet alleen uit de vakbondswereld maar ook uit de Trends-ranglijst van 2005.

Dat een Waalse Brusselaar haar plaats inneemt, vinden verscheidene juryleden “een spijtige zaak voor de Vlaamse vrouwen, maar een normaal resultaat. De invloed van minister van Justitie Laurette Onkelinx reikt veel verder dan haar ministeriële portefeuille. Als federaal vice-premier heeft ze ook een kapitale stem in alle maatschappelijke dossiers die Vlaanderen aanbelangen”.

Juristen aan de macht

Wie als vrouw macht wil vergaren, moet rechten studeren, in justitiekringen aan de slag gaan of politiek bedrijven. In de top-25 van machtigste vrouwen verschijnen twaalf licentiaten in de Rechten, waarvan zes nu nog professioneel met hun studierichting bezig zijn: Laurette Onkelinx, Christine Dekkers, Hilde Laga, Laurence Bovy, Anne Spiritus-Dassesse en Edith Van den Broeck. De topdrie van de lijst wordt bemand door drie ministers: Onkelinx (zie blz. 26), Fientje Moerman (VLD) en Freya Van den Bossche (SP.A).

Tien nieuwkomers doen hun intrede, onder leiding van minister van Werk Freya Van den Bossche. “Veel invloed, gemiddelde dossierkennis, hoog potentieel maar eigenaar van de verkeerde ministerportefeuille,” aldus drie juryleden. Bea Cantillon, vice-rector van de Universiteit Antwerpen, is de verrassende nieuwkomer. “Ze werkt veel politici op de zenuwen door haar analyses over de welvaartsstaat,” grinnikt een jurylid. “Maar er wordt wel rekening met haar gehouden.” Hoge scores werden gegeven aan minister van Middenstand Sabine Laruelle (MR). Maar, vonden de sectorspecialisten, “ze zal toch nog wat harder op tafel moeten kloppen als ze wil dat er echt naar haar geluisterd wordt.”

Een vrouw moet geen bekende Vlaming of Belg zijn om machtig te zijn. Dat bewijzen Dominique Offergeld, Laurence Bovy en Sonja De Becker, de rechterhanden van respectievelijk minister van Economie Marc Verwilghen (VLD), Laurette Onkelinx en Boerenbond-voorzitter Noël Devisch.

Dat macht moeilijk los te koppelen is van formele functies, bewijzen Mia De Vits, Patricia Ceysens (VLD) en Marleen Vanderpoorten (VLD). Vorig jaar prijkten ze nog op de nummers één, vijf en zes van de lijst, dit jaar verdwenen ze met de noorderzon. De Vits ging naar het Europees Parlement, Ceysens en Vanderpoorten raakten hun ministerportefeuilles kwijt. Andere vrouwen die hun ranking verloren, zijn Monique De Knop (voorzitter federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken), Martine Decamps (voormalig vice-voorzitter Dexia Bank België), Greta D’Hondt (CD&V-kamerlid) en Rosette S’Jegers (vice-rector Vrije Universiteit Brussel).

Vrouwen en economie: water en vuur?

Enkele weken geleden werd de topvrouw van Hewlett-Packard, Carly Fiorina, de deur gewezen. Toevallig of met drogredenen werd deze redacteur diezelfde week gebeld door vier Belgische zakenlui. Hun boodschap: “Zie je wel, de wereld is er nog niet klaar voor.” In economische kringen overheersen nog de maatpakken. Uitzonderingen op de regel: Ingrid Lieten (De Lijn, zie blz. 38), Lutgart Van den Berghe (Instituut voor Bestuurders), Martine Durez (De Post), Martine Reynaers (Reynaers Aluminium), Christ’l Joris (Etap Lighting), Marcia De Wachter (Nationale Bank) en Christina Von Wackerbarth (Sanoma Magazines).

Ook in de puur zakelijke kringen blijven vrouwen ondervertegenwoordigd. De zoektocht naar de top-50 van Belgische zakenvrouwen levert geen spectaculaire resultaten op. Slechts 31 van de Trends Top 1000-bedrijven hebben een vrouw aan de absolute top. Dat is welgeteld één meer dan vorig jaar. Bekende nieuwkomers zijn Mimi Lamote, die C&A inruilde voor E5-Mode, en Martine De Rouck, die directievoorzitter van de Bank van de Post werd. Hoogste nieuwkomer bij de directieleden is Anne Vleminckx, die door Agfa-Gevaert van secretaris-generaal tot financieel directeur werd gepromoveerd.

Quota worden naar voren geschoven als drukkingsmiddel om meer vrouwen in diverse geledingen van de maatschappij op te nemen. Waarschijnlijk werken de resultaten van het onderzoeksbureau Catalyst veel motiverender voor de critici. Catalyst trok de financiële prestaties van 353 bedrijven uit de Fortune 500 na en kwam tot de volgende conclusie: bedrijven met het hoogste aantal vrouwen in hun topmanagent behalen een return on equity en een return to shareholders (dividenden en koersstijgingen) die respectievelijk 35,1 % en 34 % hoger liggen dan bedrijven met de minste topvrouwen in hun rangen. En ja, er is een oorzakelijk verband.

An Goovaerts – M.M.V. Dirk Van de Voorde