De macht van een kaviaarsocialist

Macht. Daar doet Guy Peeters het voor. Topman van de Socialistische Mutualiteiten, kingmaker in de SP.A, voorzitter van de VRT, voorzitter van verzekeraar P&V, logebroeder, en in tal van dossiers man achter de schermen. Guy Peeters kan bogen op een uitgebreid netwerk, ook in ondernemerskringen.

In 2001 werd Guy Peeters 50 jaar, was hij twintig jaar samen met zijn vrouw Marijke Seresia en waren hun twee kinderen 21 en 18 jaar geworden. Die mijlpalen hebben ze samen gevierd in het Antwerpse Elzenveld, de feestlokalen van het Antwerpse OCMW. “Er waren 100 tot 150 mensen,” zegt een van de aanwezigen. “Ik heb zelden zo’n concentratie gezien van CEO’s en toppolitici van alle partijen.” Het netwerk van socialist Guy Peeters is dan ook een van de meer indrukwekkende van dit land.

Maar al snel waren er roddels dat Peeters dit feestje aan een vriendenprijs had kunnen organiseren. Als hoofd van de Socialistische Mutualiteiten en als spin in de Antwerpse SP.A en bovendien bevriend met OCMW-topvrouw en socialiste Monica De Coninck, zou hij een bevoorrechte gast zijn. “Onzin,” zegt Guy Peeters aan Trends. “Zal ik u de facturen laten zien? We hebben alles zelf betaald, zonder sponsors.” Het toont de andere zijde van Peeters, die achtervolgd wordt door verhalen en roddels over hoe hij zijn macht zou misbruiken.

Wat is er waarheid en wat niet? Peeters heeft veel vijanden en die schrikken er niet voor terug om hem zwart te maken. Hij heeft ook veel vrienden die zeggen dat hij zich nooit inlaat met corruptie. “Daar is hij veel te intelligent voor,” luidt het bij sommigen cynisch. Peeters wordt vooral gedreven door macht, veel meer dan door geld. “Hij is een machtsmachiavellist, maar dat moet je ook zijn in zijn positie,” zegt een vriend. “Peeters heeft ook het grote geld niet nodig. Hij houdt wel van goed eten en een goed wijntje, maar hij zal zich niet laten gaan aan weelderigheid. Hij is ook niet gesteld op uiterlijkheden.”

Mandatenkoning

Peeters heeft een rij mandaten om u tegen te zeggen. Zijn hoofdfunctie is topman bij het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten. Hij startte er zijn carrière in 1981 als adviserend geneesheer in Antwerpen. Later nam hij dezelfde functie op in het hoofdkantoor in Brussel. In 1988 werd hij secretaris-generaal. Het was een bewogen periode voor de mutualiteit. Het beruchte ziekenfondsproces liep op dat moment. De Socialistische Mutualiteiten werden veroordeeld voor de schulden van het verleden. “In de theoretische boekhouding hadden we 50 miljard frank schuld aan de staat, het gevolg van een strikte toepassing van de wet,” verklaart Guy Peeters. “Die schulden waren er in werkelijkheid echter niet. Daar is uiteindelijk een regeling voor getroffen. Dat waren de moeilijkste jaren van mijn leven. Maar ik heb problemen nodig om goed te functioneren. Zonder externe druk ben ik lui.”

Hij kreeg ook de opdracht mee de Socialistische Mutualiteiten te herstructureren. Hij fuseerde de lokale afdelingen tot provinciale entiteiten. “Tegelijk is er intern ook een en ander aan het licht gekomen,” zegt Peeters. “Daardoor heb ik op een harde manier afscheid moeten nemen van sommige mensen. Ik heb daar vijanden gemaakt en dat is de voedingsbodem van de honderden roddels die over mij circuleren.”

Peeters is echter veel meer dan topman van de Socialistische Mutualiteiten. Hij is voorzitter van de VRT en van verzekeraar P&V. Hij is bestuurder bij de Autonome Hogeschool Antwerpen en is samen met liberaal boegbeeld Andries Kinsbergen een van de stille krachten in de fusie van de verschillende Antwerpse hogescholen en de associatie met de universiteiten. Hij zit ook in de Hoge Raad van de Universiteit en heeft impulsen gegeven die hebben geleid tot de fusie van de drie Antwerpse universitaire instellingen. Peeters is mee de motor achter de integratie van de Antwerpse OCMW-ziekenhuizen tot ZNA (ZiekenhuisNetwerk Antwerpen). Ook de Elzenveldgroep, die het Antwerpse Academisch Ziekenhuis, de Caritasziekenhuizen en de OCMW-ziekenhuizen samen heeft gebracht, is een werkstuk van Peeters, samen met Kinsbergen. “Kinsbergen is een van de mensen waar ik het allergrootste estime voor heb,” zegt Peeters. “Ik apprecieer zijn competentie, natuurlijk gezag, dossierkennis en werkkracht.”

Peeters is lid van de loge, meer bepaald van Les élèves de Thémis (een onderdeel van het Grootoosten van België). Als logebroeder is hij (uiteraard) kind aan huis bij de VUB. Hij was er eind jaren zeventig, begin jaren tachtig assistent. Hij was bestuurder in het Brusselse academisch ziekenhuis en is er nog steeds technisch raadgever. Hij heeft goede contacten met rector Ben Van Camp. Socioloog Mark Elchardus is een goede vriend. En meer dan dat, want Elchardus is ook voorzitter van de Socialistische Mutualiteiten en voorzitter van de Stichting P&V, die met geld van P&V allerlei sociale projecten ondersteunt.

Netwerk in vastgoedkringen

Peeters heeft een mooi netwerk in de ondernemerswereld. Sinds eind 2006 is hij lid van De Warande. In de bancaire en verzekeringswereld is socialist Herman Verwilst, ex-kabinetschef van Willy Claes en nu COO bij Fortis, een belangrijk contact.

Als het in de socialistische familie over geld gaat, is Guy Peeters nooit ver weg. P&V is gegroeid uit de coöperatieve socialistische beweging. Het heeft eind juni de verzekeringstak van ING gekocht en wordt daarmee een stevige speler op de markt. In de raad van bestuur van P&V heeft Peeters zitting met een aantal discrete coryfeeën uit de socialistische wereld: William Janssens (de topman van Multipharma, de keten van socialistische coöperatieve apotheken), Alain Clauwaert en Herwig Jorissen (vakbondsleiders van respectievelijk de Algemene Centrale en de Vlaamse Metaalbond). Daarnaast ook Dirk Boogmans, de topman van de Gimv, met socialistische stempel. En Tony Mary, die door Peeters bij P&V werd binnengehaald als bestuurder.

Het is vooral in de vastgoedwereld dat Peeters veel contacten heeft. Dat is niet onlogisch, want zowel de mutualiteit als P&V hebben een omvangrijke vastgoedportefeuille. Peeters leidde ook de vzw die het Antwerpse SP.A-patrimonium beheert. Aan de oorsprong van het vastgoednetwerk ligt ondernemer en lobbyist Koen Blijweert. Blijweert en Peeters leerden elkaar kennen toen Peeters in de periode 1982-’85 op het kabinet van Roger Dewulf, toenmalig Vlaams minister van Gezondheidszorg, werkte. Het is via Blijweert dat Peeters met twee grote namen uit de Vlaamse bouwwereld in contact kwam: Eric Verbeeck (Interbuild) en Dirk Cavens (Kempense Vastgoed- en Holdingsmaatschappij).

Die relaties zijn vrij vriendschappelijk. In mei 2003 bijvoorbeeld is Peeters aanwezig op het communiefeest van een dochter van Koen Blijweert. Ook politieman Glenn Audenaert, politicus Rik Daems (Open Vld) en ondernemer Jan De Clerck zijn daar aanwezig. Dochter Sara Seresia is vaste fotografe op het jaarlijkse feestje dat Blijweert organiseert op de Mipim-vastgoedbeurs in Cannes.

Het zijn steeds dezelfde namen die terugkeren. Een mooi voorbeeld is de bouw van de nieuwe hoofdzetel van de Socialistische Mutualiteiten in Antwerpen. Het gebouw werd gezet door bouwbedrijf Merckx (van Eric Van der Paal) en Interbuild (Eric Verbeeck). Dirk Cavens werd gevraagd om als kwaliteitscontroller op te treden.

Erik Van der Paal heeft sinds kort in zijn Amber Holding twee nieuwe bestuurders: Pierre Chevalier (Open Vld) en voormalig SP.A-minister Luc Van den Bossche. Twee mensen uit de sfeer van Peeters. Luc Van den Bossche is ook bestuurder bij Zilver Avenue, het vastgoedproject van Jan Van Wallendael, bestuurder bij Merckx en broer van Tuur, boezemvriend van Peeters.

Kingmaker in Antwerpen

In de socialistische politieke wereld is Peeters dankzij zijn mandaat bij de Socialistische Mutualiteiten lid van het partijbureau. De tijd dat de vakbond en de mutualiteit veto’s konden uitspreken, is voorbij, maar dat betekent niet dat Peeters geen machtig man meer zou zijn in de socialistische beweging.

Guy Peeters is groot geworden in de Antwerpse politiek. Hij startte zijn carrière in zijn geboortedorp Merksem. “Mijn politieke peetvader is Hugo Tops,” zegt hij. “Hij was schepen van Cultuur in Merksem en trok de vernieuwing. Maar hij heeft afgehaakt na de Antwerpse fusie. Toen werden we geconfronteerd met de Antwerpse socialisten van de kernstad. Die keken neer op ons. We waren mensen van de buiten.”

Peeters startte bij de Jongsocialisten en maakte gestaag opgang. In de jaren negentig was hij de man die de verkiezingslijsten maakte, steeds een moeilijke oefening in de Antwerpse socialistische krabbenmand. “Peeters is de kingmaker,” luidt het bij een socialistische vakbondstopman. Ook in de nationale politiek was hij bij de lijstvorming incontournable.”

Peeters vocht in de toenmalige Antwerpse SP voor vernieuwing. Hij lanceerde in 1995 Kathy Lindekens, Robert Voorhamme en zijn goede vriend Tuur Van Wallendael, die hij leerde kennen tijdens zijn kabinetsperiode bij minister De Wulf. Met Van Wallendael, ook een man van de loge, ging Peeters begin dit jaar op reis naar Brazilië. En kerstavond 2006 vierden ze samen.

Volgens sommigen is Peeters’ rol in de Antwerpse politiek grotendeels uitgespeeld. In 2006 was hij alleszins niet betrokken bij de lijstvorming. “Burgemeester Patrick Janssens speelt cavalier seul met zijn vertrouwelingen,” wordt gezegd. Anderen betwijfelen dat: “Peeters weet te veel en Janssens weet perfect tot waar zijn vrijheid gaat.” Het is zeker een feit dat de verhouding tussen Janssens en Peeters niet zo soepel is, maar ze zien elkaar wel en Peeters steunt het beleid van Janssens.

Maar Peeters’ invloed in de SP.A gaat veel verder dan Antwerpen. Traditioneel heeft de machtige en rijke mutualiteit een stevige vinger in de pap te brokkelen. Via Willy Claes, die hem voluit steunde in de moeilijke jaren bij de mutualiteit, legde Peeters nauwe banden met Steve Stevaert. Stevaert haalde heel wat van zijn ideeën op het vlak van gezondheidszorg bij Peeters. Ook met Johan Vande Lanotte kan Peeters goed overweg.

Hij wordt de brugfiguur genoemd tussen de oudere en de jongere generatie in de SP.A. Hij heeft onregelmatige contacten met Karel Van Miert, frequentere met Freddy Willockx en Louis Tobback. Met Wallonië heeft hij eveneens veel goede contacten, ook al wil hij zichzelf geen brugfiguur noemen. “Ik zal waarschijnlijk van alle Vlaamse socialisten wel diegene zijn die het meeste contacten heeft in het Franstalige landsgedeelte,” geeft hij toe. Met PS-voorzitter Elio Di Rupo heeft hij sporadisch contact. Met de omgeving van PS-topvrouw Laurette Onkelinx, maar niet met haarzelf, frequenter.

Guy Peeters en Luc Van den Bossche zijn aan de kust met hun buitenverblijf buren en kennen elkaar zeer goed. Toen dochter Freya het in haar jeugdjaren erg moeilijk had, verbleef ze naar verluidt langere tijd bij de familie Peeters. “Freya is een quasi aangenomen kind,” zegt een vriend. “Ze zijn zeer close, ook al zie je ze bijna nooit samen. Ook dat is een kenmerk van Peeters: hij schermt delen van zijn netwerk af voor anderen in dat netwerk.”

De VRT en de loge

De SP droeg Guy Peeters in 1990 voor als bestuurder bij de VRT. In 1999 werd hij gepromoveerd tot voorzitter. “Bert De Graeve, de nieuwe gedelegeerd bestuurder, wou dat ik voorzitter werd,” zegt Peeters. “De Graeve is een zeer autoritair man. Dat was ook nodig. Hij heeft wonderen verricht bij de VRT. Hij durfde al eens een conflict aan te gaan met de raad van bestuur. En ik behoorde tot de enkelingen die nu en dan zwaar in de clinch gingen met hem. Hij wou een sterke voorzitter en koos daarom mij. We konden goed met elkaar opschieten. Dat was ook jarenlang met Tony Mary het geval.” De Graeve wou ook Peeters als voorzitter omdat hij in hem een perfecte brug naar de politieke wereld zag.

“Peeters is een zeer goede voorzitter van de VRT,” zegt een ex-VRT-bestuurder. “Hij weet waar de grenzen van zijn macht liggen. Als de inhoud van een discussie een bepaald politiek risico inhoudt, dan speelt hij op veilig. Maar anders doet hij alles in het belang van het bedrijf. Hij heeft veel moedige beslissingen genomen. Het ontslag van Tony Mary bijvoorbeeld.”

Dat was inderdaad moedig, want Peeters en Mary kenden elkaar al lang en beiden zijn logebroeders, zij het in een andere loge. Peeters introduceerde Mary als bestuurder bij P&V en overtuigde hem bij de VRT te komen als gedelegeerd bestuurder. VUB-kringen hebben hem dat ontslag niet in dank afgenomen.

“Ik ken Peeters als klant van IBM twintig jaar geleden,” zegt Tony Mary. “Ik werkte bij IBM en had de publieke sector onder mij. We hebben toen een groot automatiseringsproject opgezet voor de Socialistische Mutualiteiten. Peeters was nog maar net baas. Hij is tegen iedereen ingegaan en tot op vandaag is de SM de best geautomatiseerde mutualiteit van Europa. We zijn daar beiden tot op vandaag fier op.”

Peeters’ VRT-functie heeft nauwe banden opgeleverd met enkele journalisten die ook lid zijn van de loge: Siegfried Bracke en ex-VRT-journalist Gui Polspoel. Andere journalisten van dezelfde gezindte zoals Luc Van der Kelen, politiek commentator van Het Laatste Nieuws, en in mindere mate Yves Desmet, politiek commentator van De Morgen, behoren tot de betere kennissenkring.

Koop je wat boeken van Marijke?

“Je kunt geen zaken doen met Guy Peeters zonder iets te geven aan Marijke Seresia,” luidt het bij velen. Het vastgoednetwerk van Peeters speelt alleszins een grote rol in de zakelijke en sociale activiteiten van zijn echtgenote Marijke Seresia (54), die als fotografe heel wat bouwondernemers als klant heeft. Volgens een goede vriend heeft Seresia een zeer grote invloed op Guy Peeters.

Marijke Seresia is een Limburgse notarisdochter, fotografe, producent van fotoboeken, docente fotografie aan de Hogeschool Antwerpen, voorzitter van de vzw Sovoha (die de sociale voorzieningen van de Hogeschool Antwerpen verzorgt, waar echtgenoot Peeters bestuurder is) en lid van de Orde van de Prince.

Ze produceerde onder meer fotoboeken voor P&V en voor de NMBS, waar Etienne Schouppe een boek op 5000 exemplaren bestelde voor 200.000 euro, tegen intern verzet in. Het jongste boek gaat over het nieuwe gerechtsgebouw van Antwerpen. De opdracht kwam van Peter Van Kerckhove, hoofdarchitect van het Justitiepaleis en goede vriend van Eric Verbeeck, hoofdaannemer van het Antwerpse Justitiepaleis.

Menig zakenman zou in zijn kelder een hoop fotoboeken van Peeters’ vrouw hebben liggen. “Je was dat niet verplicht. Het was het steunen van Marijke,” zegt een bevriende ondernemer. “Later werd dat spoor meer en meer verlaten en werd je gevraagd om de culturele vzw’s Piazza dell’Arte of Gynaika te sponsoren. Op zich is daar niets tegen, want dat zijn goede initiatieven.” Piazza dell’Arte probeert kunst naar kansarme jongeren te brengen en Gynaika werkt rond vrouwelijke kunstenaars.

“Ik heb Peeters nooit zien tussenkomen voor haar,” zeggen verschillende van zijn kennissen. “Maar iedereen weet natuurlijk wel dat zij zijn vrouw is.” Zowel Peeters als Seresia maken zich erg druk over de link die tussen hen beide wordt gelegd. Want van elke hint naar onoorbare vriendendiensten of cadeautjes onder tafel wordt Guy Peeters erg zenuwachtig. Van quasi elk contact dat we voor dit verhaal legden, was Peeters enkele uren later op de hoogte. “Hij is erg zenuwachtig over dit artikel,” wist meer dan een bron te zeggen. Want een machiavellist als Peeters is als de dood wanneer hij niet alle touwtjes in handen kan hebben.

Guido Muelenaer