De machine zet een streep

De nieuwe apparatuur voor doorlichting van bagage op luchthavens kan springstof opsporen, maar ook pudding. Helaas durven de toestellen ook films te beschadigen.

Enkele dagen vóór kerstmis vorig jaar werden alle vertrekkende passagiers van een vlucht Londen-New York verzocht om hun uitgestalde bagage in een loods te identificeren. Veiligheidsmensen namen een aantal reizigers en hun koffers héél voorzichtig apart en ze moesten hun bagage openen. Bleek dat alle koffers een kerstmispudding bevatten. De schuldige van de klucht? Een nieuwe scanner, een CTX-5000, die de pudding als mogelijke springstof identificeerde.

Het verhaal komt van het eerbiedwaardige New York Institute of Photography en raakte pas onlangs bekend. Het Instituut deed onderzoek naar de nieuwe scanners – ze worden onder meer gebruikt om semtex op te sporen – waarover fotografen zich beklaagden. Zij beweerden dat hun films beschadigd waren door de nieuwe apparatuur die overal ter wereld is geïnstalleerd na de ramp met de Pan Am-Boeing in het Schotse Lockerbie. Verhalen als zouden x-stralen – vooral onbelichte – films beschadigen, waren voordien door de beheerders van luchthavens en producenten van de apparatuur afgedaan als larie.

Toen filmspoelen bestemd voor een BBC-reportage door scanners op de luchthaven van Manchester werden beschadigd, gaf de British Airport Authority (BAA) schoorvoetend toe dat “onbelichte films strepen en grijstinten kunnen vertonen na scanning.” De BAA adviseerde beroepsfotografen of filmlui met ettelijke meter film dit bij het inchecken duidelijk te melden.

Maar het probleem is dat de luchtvaartautoriteiten niet erg geneigd zijn te onthullen waar de scanners met een CTX-5000-technologie of aanverwanten worden ingezet. Bovendien gebruiken luchthavens de nieuwe machines zowel bij het doorlichten van reeds ingecheckte bagage als bij het controleren van de handbagage. Films opbergen in de handbagage heeft dus geen zin.

Toch raadt het New Yorkse instituut iedereen aan, zijn films toch in de handbagage te steken, maar ze er ofwel uit te halen bij scanning, ofwel te vragen naar een manuele controle van de handbagage. Uit een rapport van de Photographic Imagers and Manufacturers Association of de Amerikaanse producenten van filmmateriaal blijkt dat vooral films met een snelheid van 400 ASA en hoger, het grootste gevaar lopen. En Kodak, dat al jaren volhield dat beschadiging van films echt bestaat, heeft nog een bijkomende tip. Laat belichte film- of fotorolletjes zoveel mogelijk ter plaatse ontwikkelen.

MARK VRIJENS