De luis in de pels van managers

Guy Wyser-Pratte is op kruistocht tegen gezapige meerderheidsaandeelhouders. Zijn eerste slachtoffer in België is de GIB-groep.

G uy Wyser-Pratte, een zestigjarige Amerikaan, heeft een dringende boodschap voor bestuurders en managers. In naam van corporate governance eist hij een betere werking van de raad van bestuur en een scherpere controle op het management. Om gehoor te vinden, koopt hij zich in bij bedrijven. Als aandeelhouder krijgt hij dan de kans om de raad van bestuur ervan langs te geven. Hij is al sinds het begin van de jaren negentig actief in Frankrijk, met wisselend succes.

Onlangs kocht Wyser-Pratte 3% van de aandelen van de GIB-groep. Dat belooft dus gezellig te worden op de volgende algemene vergadering van de holding. “De opmerkingen over de werking van de raad van bestuur en over de geloofwaardigheid van het besluitvormingsproces zullen ongetwijfeld meer dan één aandeelhouder aan het denken zetten,” merkt Eric Coppieters op. Coppieters is medeoprichter van Déminor, een advocatenkantoor dat de belangen van minderheidsaandeelhouders behartigt. “Samen met anderen zal hij zeker trachten om de scheefgegroeide situatie die de Belgische holdings hebben gecreëerd, weer recht te trekken. Deze mensen kunnen hopelijk paal en perk stellen aan het misbruik dat bepaalde meerderheidsaandeelhouders maken van waardeverminderingen van het aandeel om ten koste van de kleinere aandeelhouders geld te verdienen.”

Guy Wyser-Pratte kondigt het einde van het “gezapige kapitalisme” aan. Wanneer hij merkt dat een bedrijf slecht wordt gerund of het niet goed doet op de beurs, koopt hij – alleen of samen met enkele andere onrustzaaiers – zo veel aandelen dat men niet meer om hem heen kan. Daarna eist hij dan van het management dat de onderneming van strategie verandert. Zo heeft hij van de bestuurders van Siparex, een Franse risicokapitaalverstrekker, gedaan gekregen dat ze 80 miljoen Franse frank uitbetaalden aan de aandeelhouders. Wanneer de beurskoers daarna de hoogte in gaat, verkoopt hij zijn aandelen en strijkt zo zelf nog een aardige meerwaarde op. En Guy Wyser-Pratte heeft de middelen om dit soort praktijken tot een goed einde te brengen: dankzij verschillende fondsen van hemzelf, zijn familie en zijn vrienden kan hij beschikken over zo’n 500 miljoen dollar.

Strategen als Wyser-Pratte willen bereiken dat mensen een zo hoog mogelijk rendement halen uit het kapitaal dat ze investeren. Maar hun methodes stoten anderen vaak tegen de borst. “Ze treden inderdaad soms erg drastisch op, maar de ondernemingen waartegen ze zich richten, moeten vaak wakker worden geschud. Kijk maar naar de GIB-groep,” zegt Eric Coppieters.

Een bondgenoot van Guy Wyser-Pratte is Asher Edelman, eveneens een Amerikaan. Hij is een specialist in juridische aangelegenheden binnen bedrijven en wendt zich bij de minste onregelmatigheid tot het gerecht. Taittinger, het Franse champagnebedrijf, kan ervan meespreken. Sinds 1998 is de Amerikaanse financier minderheidsaandeelhouder van Société du Louvre, een dochtermaatschappij van Taittinger. Op twee jaar tijd heeft hij bij de handelsrechtbank van Parijs al vijf zaken ingediend tegen de Taittinger-holding en Société du Louvre, en tegen verschillende bestuurders en aandeelhouders. Hiermee wil hij optreden tegen de zelfcontrole binnen de groep, tegen de rechtsgeldigheid van het meervoudig stemrecht en tegen inbreuken op het vennootschapsrecht. Zijn aanklacht werd over de hele lijn niet-ontvankelijk verklaard, waarna hij in beroep ging. Hij spande een strafrechtelijk geding in Parijs aan en sinds begin november loopt er bij het hooggerechtshof van de staat New York een schadevergoedingsactie tegen de verschillende holdings van de groep, tegen hun bestuurders en tegen verschillende leden uit de entourage van de familie Taittinger.

Ook Guy Wyser-Pratte was tot voor kort een aandeelhouder van Taittinger. Samen met Edelman poogde hij jarenlang de hand te leggen op de champagnefabrikant. Wyser-Pratte verkocht vorige week echter zijn belang van 11,5% aan de Nationale Portefeuillemaatschappij van Albert Frère.

Claude Taittinger, de directeur van de holding, noemt vooral de aanvallen van Edelman surrealistisch. “Zijn wij soms het typevoorbeeld van een landelijke, ouderwetse familie die nog gelooft in de traditionele economie? Die men in een zoo moet stoppen, samen met andere bedreigde diersoorten? Ook andere ondernemingen zijn het slachtoffer geworden van de kruistocht van deze man, maar die hadden dan ook te kampen met problemen op bestuursniveau. Onze ondernemingen daarentegen zijn winstgevend en groeien ieder jaar. De jongste vijftig jaar hebben we telkens weer een dividend kunnen uitreiken aan onze aandeelhouders. Taittinger en Société du Louvre zijn zogenaamde blue chips, met goede en verantwoordelijke gezinshoofden.”

CHANTAL SAMSON