De laatste der kantklossers

Echte Belgische kant is nog steeds een exportproduct. Bijna alle gekroonde hoofden kloppen aan in Nieuwerkerken bij Myriam De Saedeleer.

Een statig achttiende-eeuws herenhuis in Nieuwerkerken is al meer dan een eeuw het centrum van echte Belgische kant. Myriam De Saedeleer groeide er op tussen het kantwerk. Veertig jaar geleden nam ze de fakkel over van vader Charles De Saedeleer die destijds behoorde tot de vijf grootste fabrikanten van Brugse kant, geklost door een 800-tal thuiswerksters.

Myriam rolde in de kant als straf: “Ik mocht niet naar de kunstacademie, dus wilde ik niet meer verder studeren. Toen was dat een ramp, maar nu kan ik mij een leven zonder kant niet meer voorstellen.”

Myriam De Saedeleer is de vierde generatie in een geslacht van kantproducenten. Ze heeft nog vijftien thuiswerksters in dienst, waarvan de oudste 85 jaar is. “De laatste jaren is het aantal thuiswerksters echter fors gedaald. Begin de jaren negentig waren er nog een tachtigtal in dienst. De vraag naar Belgische kant is gedaald, maar ik doe het ook wat kalmer aan sinds kort. Ik aanvaard enkel nog opdrachten waarin ik mij creatief kan uitleven.”

Tussen de vijftiende en de achttiende eeuw was kant één van onze belangrijkste exportproducten. Nu resten er nog een twaalftal fabrikanten, allen gevestigd in de streek rond Aalst. De Saedeleer is daarbij een buitenbeentje. Kleine lapjes kant met daarin een afbeelding van manneken pis interesseren haar niet. De creatieve uitdaging is te klein. De Saedeleer ontwerpt en tekent immers alle patronen en motieven zelf. “Vandaag is dit een zeldzaamheid. De meeste kantfabrikanten borduren verder op bestaande patronen. Omdat daar veel tijd in kruipt, zijn mijn kantwerkjes ook te duur voor de klassieke souvenirwinkels.”

Haar naam en faam verdient ze hoofdzakelijk in het buitenland. Zo zijn haar kanten tafelkleden, servetten, place mats, zakdoeken, bruidssluiers, doopkleden te bewonderen bij het Londense Harrods en bij upperclass klanten in de Verenigde Staten, Japan, Saudie Arabië, Brunei, Oman. Daarnaast werkt ze ook samen met binnenhuisarchitecten die gestuurd worden door klanten uit de film- en muziekwereld. En grote bedrijven kloppen bij haar aan voor hun relatiegeschenken.

De voorbije 25 jaar ontpopte De Saedeleer zich ook als ambassadrice van echte Belgische kant in het buitenland met tentoonstellingen in onder meer Japan, Amerika, Frankrijk, Engeland en Saudie Arabië.

Een vijfde generatie om de kantproductie over te nemen, is er niet. Maar De Saedeleer denkt nog niet aan stoppen of uitbollen. “Wel wordt ik kieskeuriger in de opdrachten die ik aanvaard. Waarschijnlijk doe ik nog vijf of zes jaar verder, zo lang moet mijn echtgenoot ook nog werken. Nadien zal ik mij waarschijnlijk toeleggen op het oprichten van een kantschool in Aalst.”