De Catalanen die zondag vreedzaam uitkwamen voor hun verlangen naar zelfbeschikking, werden door de Spaanse politie getrakteerd op overbodig geweld. Taferelen die enkel in autocratische regimes aan de orde leken, waren plots te zien in een moderne Europese grootstad. De Europese Unie keek stilzwijgend toe.
De geest zal niet meer in de fles kruipen. Lokaal bestuur wint aan belang, als spontaan en natuurlijk tegenwicht voor het Europese machtscentrum. Daar hoeven we niet bang voor te zijn. In tijden van hypersnelle communicatie kunnen het internationale en het lokale niveau perfect in evenwicht leven en elkaar versterken. Dat komt de politieke stabiliteit ten goede en het krikt de legitimiteit van de Europese Unie op in de ogen van de kleine burger.
De grootste verliezers zijn de lidstaten. Zij moeten op zoek naar een toekomst in een Europa waarin grenzen feitelijk niet meer bestaan. Goederen, kapitaal en mensen reizen vlot door de Europese economie. Als klassieke staatsgrenzen een economische relikwie worden, zullen ze mettertijd ook afsterven in het hoofd van de burgers.
Spanje heeft dat proces een handje geholpen door de Catalanen krampachtig het zwijgen op te leggen. De overlevingsdrang van de natiestaten komt bevreemdend over in tijden waarin vluchtelingenstromen, terreurnetwerken, schuldencrisissen en failliete banken het gewicht van veel lidstaten duidelijk te boven gaan.
De Europese jongeren kennen geen grenzen meer. Het succes van het Erasmusprogramma voor studenten is geen toeval. Een muziekfestival als Tomorrowland lokt een massa jongeren uit de vier windstreken naar Boom. Staatsgrenzen worden stilaan iets zoals de Berlijnse Muur: verouderde en groteske politieke creaturen uit een andere tijd.
(lees ook blz. 12)
Jozef Vangelder
Staatsgrenzen worden stilaan iets zoals de Berlijnse Muur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier