De kostprijs van KPN

KPN zet geconsolideerd 2,3 keer meer om dan Belgacom, maar haalt in het eerste halfjaar een relatief lagere bedrijfswinst voor afschrijvingen (28% tegen 36,7%) en een nettoverlies van 1038 miljoen euro (42 miljard frank), tegen 183 miljoen euro (7,3 miljard frank) nettowinst voor Belgacom. …

KPN zet geconsolideerd 2,3 keer meer om dan Belgacom, maar haalt in het eerste halfjaar een relatief lagere bedrijfswinst voor afschrijvingen (28% tegen 36,7%) en een nettoverlies van 1038 miljoen euro (42 miljard frank), tegen 183 miljoen euro (7,3 miljard frank) nettowinst voor Belgacom. Netto bedraagt de schuld van de Nederlanders 22,8 miljard euro (920 miljard frank). Reken daarbij dat de bedrijfskosten bij KPN sneller stijgen dan de omzet en het is zonneklaar dat Belgacom zich met de fusie in een onoverzichtelijk avontuur zou hebben gestort.

De Belgen móésten zich hard opstellen: van een fusie tussen gelijken naar een groter aandeel voor Belgacom, een overname eigenlijk, een hoofdkwartier in Brussel, de operationele leiding voor John Goossens enzovoort. En uiteraard geen premie voor de aandeelhouders van KPN, dat maandagvoormiddag op de beurs naar een dieptepunt van 2,62 euro dook, minder dan een tiende van een jaar terug. Waarom ook, als Belgacom, volgens het Belgische kamp, 7 miljard euro (280 miljard frank) waard was en KPN op de beurs 4 miljard euro (160 miljard frank)?

Over de operationele logica van de deal kon al die tijd nauwelijks een zinnig woord worden vernomen. Het fusiebedrijf zou in België twee mobiele operatoren hebben _ Proximus en KPN Orange _ en zou daar één van moeten verkopen. Normaal zou KPN Orange dan de deur uit gaan, ware het niet dat 25% van marktleider Proximus in handen is van Vodafone, de grote concurrent van KPN Mobile in Duitsland. KPN-bestuursvoorzitter Paul Smits noemde die situatie achteraf een “tijdbom” onder de deal. Bovendien liet hij uitschijnen dat de volle synergie tussen KPN en Belgacom slechts kon worden gerealiseerd door personeelsverminderingen, waarvoor het statuut van het Belgacom-personeel een hinderpaal vormde. Hoe John Goossens en minister van Overheidsbedrijven Rik Daems ( VLD) naderhand zouden hebben uitgelegd dat het Belgacom-personeel moest bloeden voor de schuldeisers van KPN, zou een kluif voor communicatiegoeroe Noël Slangen zijn geweest. Maar de lekken in de Franstalige pers doen sterk vermoeden dat de fusie niet enkel in Nederland maar ook in Wallonië werd afgeschoten _ waar, vergeet niet, PS-partijleider Elio Di Rupo altijd als een kloek over het welzijn van de Belgacom-medewerkers heeft gewaakt.

Waarom dan huilen? Omdat de KPN-pantomime de Belgische operator zes maanden achteruit heeft geslagen. Het grootse BeST-plan ( Belgacom e-Business Strategic Transformation), dat John Goossens al in maart op de sporen wou zetten, ligt door de onzekerheid al een half jaar op apegapen. Dat plan had Belgacom verder moeten stroomlijnen om zijn resultaten op peil te houden. Erger nog, intussen is de situatie op de markt zoveel veranderd dat BeST, volgens een bron bij de vakbonden, alweer zal moeten worden bijgestuurd. Nog zo’n paar door zakenbankiers geïnspireerde fusie-oefeningen en het ‘probleem’ van de uitzonderlijk sterke positie van Belgacom tegenover zijn gesprekspartners lost zich vanzelf op.

Bruno Leijnse