De koning van het polyvalent design

Canapés die veranderen in bedden, een kantoorstoel die op tientallen manieren kan worden gebruikt, en een poef die je zo ombouwt tot een zetel. De Brusselse architect en designer Alain Berteau is de koning van het polyvalent design.

Alain Berteau Designworks, Napelsstraat 36b, 1050 Brussel, www.alainberteau.com

Alain Berteau (33) stond een tijd geleden in de schijnwerpers toen hij gevraagd werd om het communicatiecentrum van Renault op de Champs Elysées in Parijs in te richten. Een prestigeproject dat hem behoorlijk veel persaandacht opleverde, maar hem om die reden ook niet onverdeeld gelukkig stemde.

Alain Berteau: “Ik moest vooral interviews doen met journalisten die geïnteresseerd waren in name dropping. Nochtans is dat wel het laatste waar ik in geïnteresseerd ben. Personencultus is niet aan mij besteed. Of mijn werk in de mode is of niet, interesseert me eerlijk gezegd niet. Het gaat om het ontwerp, niet de ontwerper. Ik wil dat mijn ontwerpen tijdloos zijn. Ik zou niet willen dat ik binnen vijf jaar beschaamd moet terugkijken op wat ik gemaakt heb, omdat het hopeloos gedateerd is. Los daarvan moet niemand zich illusies maken: designer zijn is hard labeur. Het heeft me bloed, zweet en tranen gekost om te raken waar ik nu sta.”

Totaalpakket: architectuur en design

De moeizame weg die Berteau naar eigen zeggen aflegde, mag hoe dan ook gezien worden. Hij is winnaar van verschillende internationale wedstrijden en was de eerste Belg die een beurs ontving van VIA, het Franse instituut waar designers als Philippe Starck, Christophe Pillet en de gebroeders Bouroullec hun opleiding kregen. Voor hij studeerde in Ter Kameren, werkte hij al bij architectenbureaus. Want Berteau is in de eerste plaats een architect. Alleen stoort hij zich enorm aan het gebrek aan interessante architectuurprojecten in het zuidelijke landsdeel.

“In Wallonië is het enorm moeilijk om werk te doen waar je als architect fier op kan zijn. Het conformisme is enorm groot. 85 % van de huizen zijn typische verkavelingswoningen. In Vlaanderen is het anders, daar heeft de politiek de schouders gezet onder het promoten van de Vlaamse architectuur. Hetzelfde geldt een beetje voor het design. In Wallonië is er maar één designmerk, Vange Edition.”

Berteau trok de voorbije maanden vooral de aandacht met zijn designproducten voor Bulo, Vange Edition en Feld. Toch wil hij zich daar niet op laten vastpinnen. “Design is voor mij een middel om mijn werk als architect in de kijker te zetten. En ik slaag daar ook in. We kunnen onze klanten een totaalpakket aanbieden: architectuur en design. We werken nu voor een schoonheidssalon met filialen in Frankrijk en België, waarvoor we meubelen, interieur en merkcommunicatie verzorgen. Design komt voor mij niet op de eerste plaats. Ik ben architect én designer. De twee horen onlosmakelijk bij elkaar.”

Samenwerking 8 met Antwerpse Feld en Mechelse Bulo

De projecten waar hij zich recent als designer mee bezighield, mogen in ieder geval gezien worden. Zelf is Berteau erg te spreken over de samenwerking met Feld, het Antwerpse bedrijf van Sébastien Feldbrugge, die het houtbedrijf van zijn familie een nieuw elan gaf door met jonge designers scheep te gaan.

“Het was een heel mooi project. Ik heb voor alle ontwerpen die ik voor Feld maakte ( nvdr – onder meer Fence, een eenvoudig zitmeubel en een strak vormgegeven tafel) eenvoudige materialen gebruikt. De creaties werden vooral technisch opgevat. Wat Feld doet, is ook een belangrijk signaal voor de Waalse houtfabrikanten. Het moet duidelijk zijn dat je niet voortdurend dezelfde producten moet blijven maken, maar ook doelgericht kunt vernieuwen. Bij Feld ben ik officieus de hoofddesigner, maar ik wil mijn naam niet te veel met hen verbinden. Dat is voor mij noch voor hen goed.”

Bij Vange Edition verscheen van Berteau een opbergmeubel en intussen blijft de Brusselse architect en designer nog bezig met andere producten voor het designmerk. Voor de Mechelse kantoormeubelenfabrikant Bulo maakte hij TAB chair, een eenvoudige, comfortabele stoel die zowel thuis als op kantoor kan gebruikt worden. Het typeert het werk van de Brusselaar.

“Met vorm alleen bezig zijn, interesseert me niet. Als je naar de meubelbeurs in Milaan gaat, zie je elk jaar opnieuw honderden nieuwe zetels en sofa’s. Ik vraag me af waar dat goed voor is. Ik ben meer geïnteresseerd in mensen die risico’s durven nemen, nieuwe materialen uitproberen of op zoek gaan naar nieuwe oplossingen. Ik maak nu producten met technologieën die uit de automobielindustrie komen. Ik begrijp niet dat materialen uit die sector niet meer gebruikt worden in meubels. Vooral omdat de automobielindustrie met een terugvallende vraag te kampen heeft. De machines zijn er. Waarom er geen gebruik van maken?”

Doorbraak in het buitenland

Ondanks de succesvolle samenwerking met Vange Edition, Feld en Bulo lonkt Alain Berteau nu ook uitdrukkelijk naar het buitenland. Daar liggen er voor ontwerpers heel wat mogelijkheden, onder meer door de grotere afzetmogelijkheden.

“Ik werk als designer steeds meer voor het buitenland. Ik heb contacten met een bekende naam in Italië. En ik hoop dit jaar ook in zee te kunnen gaan met bedrijven uit Frankrijk, Canada en Duitsland. Er zijn zelfs contacten met mensen uit Iran om daar ontwerpen te verdelen ( lacht). Die interesse ontstaat vooral via beurzen. Er zijn twee projecten die me heel wat publiciteit en interessante contacten opgeleverd hebben. Eén ervan is Blossom, een conceptstoel die gewoon uit twee schalen bestaat en die over de hele wereld aandacht gekregen heeft. De Belgische bedrijven waar ik voor werk, zijn tevreden. Nu kan ik verder kijken. Vooral de distributiemogelijkheden in het buitenland zijn indrukwekkend. Maar ik wil niet koste wat het kost naar het buitenland. Wat me interesseert, zijn goeie klanten. Mensen die mijn werk appreciëren. Daarom werk ik graag met iemand als Sébastien Feldbrugge. Hij is heel ondernemend en heeft goeie ideeën. Als ik dat soort mensen ook vind in het buitenland, zal ik tevreden zijn.”

Dominique Soenens

“Ik wil dat mijn ontwerpen tijdloos zijn. Ik zou niet willen dat ik binnen vijf jaar beschaamd moet terugkijken op wat ik gemaakt heb, omdat het hopeloos gedateerd is.”

Alain Berteau was de eerste Belg die een beurs ontving van VIA, het Franse instituut waar designers als Philippe Starck, Christophe Pillet en de gebroeders Bouroullec hun opleiding kregen.